przedruk
Po trzech tysiącach lat naukowcy cyfrowo "rozwinęli" mumię faraona
Praktycznie wszystkie mumie królewskie, jakie znaleziono w XIX i
XX wieku, były rozwijane przez egiptologów na potrzeby badań.
Był jeden wyjątek: naukowcy nie odważyli się otworzyć mumii
faraona Amenhotepa I. Nie z powodu wiary w klątwy czy zaklęcia -
raczej dlatego, że jest ona perfekcyjnie zawinięta i bogato
zdobiona. Twarz i szyja mumii jest przykryta ozdobną maską,
inkrustowaną barwnymi kamieniami.
Ostatecznie jednak naukowcy z Egiptu wniknęli pod osłony kryjące mumię. Nie dosłownie; wykorzystali do tego trójwymiarową tomografię komputerową (CT). Skanowanie z jej pomocą pozwoliło w cyfrowy sposób "rozwinąć" królewską mumię i zbadać jej zawartość.
Dotycząca tego dokonania publikacja (nie poddana recenzji) ukazała się w piśmie "Frontiers in Medicine".
Mumię Amenhotepa "otwarto" po trzech tysiącach lat. Wcześniej zdarzyło się to już w XI w. p.n.e., czyli ponad czterysta lat po jej mumifikacji i pochówku. Hieroglify zawierają opis tego wydarzenia z czasów panowania XXI dynastii. Ówcześni kapłani wydobyli królewskie mumie, reprezentujące starsze dynastie, po czym na nowo je pochowali. Ich celem była naprawa uszkodzeń, jakie pozostawili starożytni rabusie grobowców.
“Fakt, że mumia Amenhotepa I nie została odwinięta w czasach nowożytnych, daje nam wyjątkową możliwość: zbadania nie tylko tego, jak dawniej mumifikowano i chowano zmarłych, ale też tego, jak została ona potraktowana i pochowana po raz drugi - kilkaset lat po śmierci, przez najwyższego kapłana Amona” - opowiada odpowiedzialna za projekt dr Sahar Saleem, profesor radiologii z Wydziału Medycyny na Uniwersytecie Kairu i radiolog pracująca w ramach Egyptian Mummy Project.
“Odwijając cyfrowo mumię i 'zdejmując' jej wirtualne warstwy – maskę, bandaże i [oglądając] samą mumię – możemy z bezprecedensową szczegółowością zbadać tego świetnie zachowane szczątki faraona" - mówi Saleem.
Naukowcy szacują, że Amenhotep I w chwili śmierci miał około 35 lat. Mierzył ok. 169 cm wzrostu, był obrzezany i miał zdrowe zęby. W jego bandażach ukryto 30 amuletów, miał też wyjątkowy, złoty pas ze złotymi paciorkami.
"Wydaje się, że fizycznie przypominał swojego ojca: miał wąskie kości policzkowe, niewielki, szczupły nos, kręcone włosy i nieco wystające górne zęby" - opisuje badaczka.
Mumię Amenhotepa I, wraz z innymi mumiami królewskimi, odkryto w 1881 r na stanowisku archeologicznym Deir el Bahari na południu Egiptu. Amenhotep - drugi przedstawiciel XVIII dynastii (po swoim ojcu Ahmose I, który wyzwolił obszar Delty spod władzy Hyksosów i ponownie zjednoczył Egipt) - władał od ok. 1525 do 1504 roku p.n.e. Czasy te były dla kraju czymś w rodzaju złotego wieku: w Egipcie żyło się dostatnio, faraon zaś przewodził wyprawom do Libii i północnego Sudanu. Po jego śmieci młody faraon i jego matka byli czczeni jako bóstwa.
Sahar Saleem i jej współpracownik, uznany egiptolog - dr Zahi Hawass już wcześniej spekulowali, że głównym motywem kapłanów, którzy w XI wieku p.n.e. "ekshumowali" i ponownie pochowali faraona, była chęć ponownego wykorzystania rekwizytów, z którymi władcę początkowo pogrzebano. Teraz jednak podważają własne podejrzenia. “Wykazaliśmy, że przynajmniej w przypadku Amenhotepa I kapłani, którzy służyli XXI dynastii, z dbałością naprawili uszkodzenia, pozostawione przez rabusiów grobowca, przywrócili mumię do stanu świetności i przywrócili jej wspaniałe kosztowności oraz amulety" - opowiada Saleem.
W ramach projektu Egipskiego Urzędu Starożytności, który ruszył w 2005 roku, Hawass i Saleem przebadali ponad 40 królewskich mumii z okresu Nowego Państwa. W kwietniu 2021 r. do nowego muzeum w Kairze przeniesiono 22 mumie faraonów, w tym - Amenhotepa I. Twarz tej mumii i jej maska stały się ikoną spektakularnej 'Parady Złotych Mumii Królewskich', jaka 3 marca br miała miejsce w stolicy kraju.
“Teraz pokazaliśmy, że skanowanie metodą trójwymiarowej tomografii komputerowej można z powodzeniem wykorzystać w antropologicznych i archeologicznych badaniach mumii, także - z innych cywilizacji, np. z Peru” - podsumowują Saleem i Hawass.
Anna Ślązak
28 grudnia 2021
Mimo że wszystkie odkryte w ubiegłych stuleciach mumie zostały już odwinięte, to jednej archeolodzy bali się ruszyć. Przez trzy tysiące lat nie było wiadomo, jaka tajemnica kryje się w trumnie faraona Amenhotepa I. Naukowcy właśnie sprawdzili, co jest w środku i to bez naruszania mumii. Wszystko dzięki zaawansowanej technologii cyfrowej.
Archeolodzy przez lata nie chcieli dotykać mumii faraona Amenhotepa I. Bali się, że naruszą jej doskonale zachowaną konstrukcję. Teraz, przy użyciu tomografii komputerowej sprawdzili, co kryje się w środku
Okazało się, że Amenhotep I zmarł, mając ok. 35 lat. Miał 170 cm wzrostu i był obrzezany. Naukowcy byli zaskoczeni idealnym stanem zębów władcy, który rządził Egiptem między 1525 r. a 1504 r. p.n.e
Naukowcy odkryli, że wcześniej mumia została naruszona przez rabusiów grobów, a następnie naprawiona przez kapłanów
Mumia władcy Egiptu Amenhotepa I, odkryta w 1881 r., przez lata dalej skrywała swoje tajemnice. Archeolodzy nie bali się jednak klątwy faraona. Mumia zachowała się w tak dobrym stanie, że po prostu nie chcieli ingerować jej konstrukcję.
Płócienny materiał, w który owinięty został Amenhotep I po śmierci, zdobiony był girlandami z kwiatów, a pośmiertna maska została ozdobiona pięknymi malunkami.
Naukowcy już wcześniej otworzyli trumnę faraona, ale nie odwinęli z płótna jego ciała. Jak donosi "The Guardian", po uchyleniu wieka trumny, dostrzegli zachowane truchło osy, którą prawdopodobnie zwabił zapach kwiatów, jakimi zostało ozdobione ciało.
Archeologia przyszłości. Jak będzie kiedyś wyglądać poszukiwanie informacji?
W grudniu 2021 r. badacze odważyli się wreszcie sprawdzić, co kryje się pod płótnem, w które zawinięty został Amenhotep I. Użyli do tego trójwymiarowego skanowania i tomografii komputerowej.
"Poznaliśmy bezprecedensowe szczegóły" – napisała w komunikacie prasowym dr Sahar Saleem, profesor radiologii na Wydziale Medycyny Uniwersytetu w Kairze. Dr Saleem brała udział w zakrojonych na szeroką skalę badaniach nad mumią faraona. Dzięki cyfrowej technologii udało się sprawdzić, jaki był Amenhotep I.
Archeolodzy ustalili, że faraon zmarł, mając mniej więcej 35 lat. Był łudząco podobny do swojego ojca, Ahmose I. Amenhotep I miał wąski podbródek, mały nos i kręcone włosy. Leżący w trumnie od trzech tysięcy lat władca Egiptu był obrzezany.
Jednak naukowcy najbardziej zaskoczeni byli doskonale zachowanymi zębami. Ich idealny stan ucieszył badaczy. "Zmumifikowane ciało było doskonale zachowane. Udało się odkryć nawet drobne kości w uszach" – napisała dr Sahar Saleem w czasopiśmie "Frontiers in Medicine".
Naukowcom nie udało się ustalić dokładnie, co było przyczyną śmierci egipskiego władcy. – Nie znaleźliśmy śladów ran ani okaleczeń, które mogłyby być przyczyną śmierci. Uszkodzenia jego ciała poczynili prawdopodobnie złodzieje po jego śmierci – wyjaśniła badaczka z Uniwersytetu w Kairze.
Okazało się, że około XI w. p.n.e. mumia została odwinięta. Po co? – Kapłani 21. dynastii z miłością naprawili rany zadane przez rabusiów grobowców, przywrócili mumię do dawnej świetności – opowiedziała Saleem. Faraonowi założono też bogatą biżuterię grobową. Ciało Amenhotepa zostało ozdobione aż 30 amuletami.
Faron był drugim władcą XVIII dynastii. Wiadomo, że rządził zjednoczonym Egiptem mniej więcej przez 20 lat, a jego władza przypada na lata od 1525 r. do 1504 r. przed naszą erą.
Naukowcy podkreślają, że podczas sprawowania władzy przez Amenhotepa I, Egipt był wyjątkowo bezpieczny, a jego mieszkańcy mogli cieszyć się dostatkiem. Faraon wyruszał także na wojny. Podbił m.in. Libię i północny Sudan.
Źródła: "The Guardian", frontiersin.org
poniżej też ciekawostki znalezione min. na fb
Amenhotep IV (Echnaton) - syn Amenhotepa III i Teje (Tiye 1398 BC – 1338 BC, also spelled Tye, Taia, Tiy and Tiyi)
Teje (Tiye)
polska wiki o Amenhotepie III:
W wieku około 12 lat Amenhotep III poślubił dziewczynę, która później jako dojrzała kobieta wywarła wielki wpływ na dalsze jego panowanie i losy całej dynastii. Teje była córką Jujego, dygnitarza z Achmim, oficera w oddziale rydwanów i naczelnika stajni; oraz jego żony Czuju. Byli oni również rodzicami Aja, następcy Tutanchamona.
Amenhotep III prawdopodobnie darzył Teje głębokim uczuciem i szacunkiem. Otrzymała tytuł Wielkiej Małżonki Królewskiej i Pani Obu Krajów, zbudowano dla niej wspaniały kompleks pałacowy w Malgacie oraz poświęcono jej świątynię w Sedeinga; pomiędzy Drugą i Trzecią Kataraktą. Pozycja królowej na dworze z pewnością była niezwykle mocna. Tylko jej synowie mogli być kandydatami na następców.
??? - skąd takie superlatywy o Teje - kobiecie sprzed tysięcy lat - nie mam pojęcia.... ....ale się domyślam.
https://www.komputerswiat.pl/aktualnosci/nauka-i-technika/dotad-nikt-nie-odwazyl-sie-otworzyc-tej-mumii-po-3000-lat-znaleziono-sposob/kjnzlq7#slajd-1
foto: internet
https://pl.wikipedia.org/wiki/Amenhotep_III#/media/Plik:Genealogia_XVIII_D.png