data notatki: 7 maja 2024
Zastanawia mnie fakt, dlaczego Niemcy zdecydowali się usuwać ludzi z Pomorza do Generalnego Gubernatorstwa koleją przez stację Głodowo, a nie z Dziemian.
Czy przypadkiem jakaś część ludności nie została wywieziona do Stutthofu?
Kompetnie nie znam tematu wysiedlonych do GG.
Ale czy kiedykolwiek ktoś zadał takie pytanie?
Madajczyk:
"Polityka narodowościowa władz
hitlerowskich na Pomorzu"
(całość w linku na końcu artykułu)
Krzysztof Dunin - Wąsowicz:
"Oboz Koncentracyjny Stutthof"
J. Borzyszkowski:
"Dzieje Brus i okolicy"
Mordowano całe rodziny.
J. Borzyszkowski:
"Lipusz - Dziemiany"
Do Generalnego Gubernatorstwa?
Przez Głodowo i Skarszewy??
Głodowo na mapie Polski - dlaczego nie z Dziemian przez Chojnice - Bydgoszcz do GG?
Trzebuń, Kalisz, Dywan, Lipusz, Dziemiany, Piechowice.
To są wszystko miejscowości skupione wokół Dziemian - dużej wsi, która miała kolejowe połączenie z Kościerzyną, ale i południem Polski - przez Chojnice.
Ponadto - w Kościerzynie od 1933 roku funkcjonowała już magistrala kolejowa z Gdyni na Śląsk.
Przewieźli ich do Wysina, tj. ok. 23 km na wschód od Kościerzyny, a 6 km od granicy z Wolnym Miastem Gdańsk.
Z Dziemian do Wysina jest blisko 50 km.
Wysin i Głodowo na mapie Polski - żółtym kolorem - przybliżona granica z WMG
Wysin to niewielka wieś licząca dzisiaj 622 mieszkańców, położona w północno-wschodniej części gminy Liniewo. Wieś ta usytuowana jest pośród wzniesień,
w niezalesionej okolicy.
Dlaczego na bierząco nie wysyłano ich bezpośrednio z Dziemian na południe przez Chojnice i Bydgoszcz - lub Tczew i Działdowo - do Generalnego Gubernatorstwa, tylko wożono najpierw do Wysina??
Popatrzmy na mapę etnograficzną z 1913 roku
Berent to Kościerzyna, a
Schoneck to Skarszewy
Wg opisu mapy
"kolor zielony oznacza dobra pruskiej komisji kolonizacyjnej i niemieckie domeny państwowe"
"Ansiedlungen" to są osady niemieckie.
Mapa ta wykonana jest zadziwiająco dokładnie, jeśli chodzi o położenie miejscowości względem siebie.
Dla jasności opisu kolorem czerwonym zaznaczyłem Kościerzynę i Skarszewy.
mapa etnograficzna z 1913 r.
Mapa "Koslin" - Postleitkarte 2. " Masssblat 1: 450 000 wydana w 1931 roku
żółta linia - granica Wolnego Miasta Gdańska
Dzimianen - Dziemiany
Neukrug - Nowa Karczma
Groflipschin - Lubieszyn
Lienfelde - Liniewo
Wischin - Wysin
Gladau - Głodowo
A tutaj: nałożenie na siebie obydwu fragmentów map.
Jak widać, pasują niemal idealnie.
Kolor zielony na zachód od Wysina, obejmuje
Liniewo, Lubieszyn i Nową Karczmę.
Trzeba przypomnieć, że Niemcy z tych terenów zostali wysiedleni po 1945 roku, ale nie wiem jakie zmiany narodowościowe zaszły na tym terenie po 1920 roku, mimo wszystko to zadziwiająca zbieżność i nie jest wykluczone,
że powodem, dla którego sprowadzono w ten rejon 13 tysięcy wypędzonych Polaków, Kaszubów, było to, że na tym terenie dominowali Niemcy - więc taka ilość ludzi "nie rzucała się w oczy" polskim mieszkańcom Pomorza.
Patrz też uwagi historyków nt. niepomagania przez mieszkańców WMG więźniom Stutthofu w tzw. marszach śmierci w 1945 roku.
Głodowo Kościerskie Nieczynny przystanek kolejowy w Głodowie
Linia kolejowa Pszczółki-Kościerzyna na której znajduje się stacja Głodowo powstała w 1885 w ramach budowy Królewskiej Kolei Wschodniej.
Linia 233, aż do 1930 była najkrótszą trasą łączącą Kościerzynę z Gdańskiem, a potem z Trójmiastem.
Przez Głodowo i Skarszewy do Starogardu, Tczewa i przez Bydgoszcz ??
Przez Hohenstein (Pszczółki) i Gdańsk (ewentualnie Tczew - Malbork) do Stutthofu?
Od Pszczółek do Giemlic prowadziła linia cukrownicza wąskotorowa.
Nieistniejący odcinek, w razie potrzeby można było odtworzyć, tak jak pod koniec wojny zbudowano wąski tor ze Stutthofu do Krynicy Morskiej.
(na pewno pod koniec wojny???)
Posty z cyklu STUTTHOF:
Stutthof cz. 4 (Autostrada czy wojna?)
Stutthof cz. 6 (Ziemia faluje) - data publikacji - 28 maja 2025 r.
Stutthof cz. 7 (Dziadek z wehrmachtu) - data publikacji - 10 listopada 2024 r.
Stutthof cz. 8 - data publikacji - jesień-zima 2024 r.
Stutthof cz. 9 (Analiza) - data publikacji - jesień-zima 2024 r.
Stutthof cz. 10 (Święta Ziemia) - data publikacji - maj 2025 r.
rcin.org.pl/ihpan/Content/44800/PDF/WA303_57570_A237-9-1965-NDPII_Madajczyk.pdf
Prawym Okiem: Operacje specjalne (maciejsynak.blogspot.com)
Prawym Okiem: EGZEKUCJA NA BISKUPIEJ GÓRCE (maciejsynak.blogspot.com)
www.bibliotekacyfrowa.eu/Content/55924/56792.pdf
Piotr Tarnowski – Wikipedia, wolna encyklopedia
Romuald Drynko nie żyje - Sztutowo.com
Niemiecki obóz koncentracyjny Stutthof / German Concentration Camp Stutthof: Romuald Drynko (1955 – 2016) (stutthofmuseum.blogspot.com)
Mirosław Gliński – Wikipedia, wolna encyklopedia
Muzeum Stutthof w Sztutowie – Wikipedia, wolna encyklopedia
KL Stutthof - odezwała się ziemia - Gdańsk Strefa Prestiżu (gdanskstrefa.com)
gdanskstrefa.com/kl-stutthof-odezwala-sie-ziemia/
Forsterówka – Wikipedia, wolna encyklopedia
Jak remontować, jak budować na Podlasiu? Powstaną wzorniki, Aktualności, Wiadomości Białystok Online Portal Miejski Białystok (Bialystok) (bialystokonline.pl)
Głodowo Kościerskie – Wikipedia, wolna encyklopedia
https://ipn.gov.pl/download/1/32109/1-21158.pdf
Krzysztof Dunin - Wąsowicz - "Oboz Koncentracyjny Stutthof" - Wydawnictwo Morskie, Gdynia 1966 r. - strony od 30 do 37
J. Borzyszkowski: "Dzieje Brus i okolicy" wyd. ZKP Chojnice - Gdańsk 1984 r.
strony od 384 do 387 i 393
J. Borzyszkowski: "Lipusz - Dziemiany" monografia, wyd. ZKP Gdańsk 1994 r.
strony od 341 do 343
Prawym Okiem: Operacje specjalne (maciejsynak.blogspot.com)
Madajczyk:
"Polityka narodowościowa władz hitlerowskich na Pomorzu" 1965 r.
całość tutaj:
rcin.org.pl/ihpan/Content/44800/PDF/WA303_57570_A237-9-1965-NDPII_Madajczyk.pdf
Generalne Gubernatorstwo – Wikipedia, wolna encyklopedia
Polskie Koleje Państwowe (II RP) – Wikipedia, wolna encyklopedia
mapa_wybrzeza_baltyku.jpg (7825×9787) (eksploracja.pl)
koslin_postleitkarte_1931.jpg (4628×5626) (eksploracja.pl)
Powrót północnych Kaszub do Polski i pierwsze lata w II RP (trojmiasto.pl)
Mapa etnograficzna Pomorza i Poznańskiego wydana w r. 1913 przez "Ostmarkenverein" - Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN (rcin.org.pl)
Romer_Polacy_BRomer_Polacy_B.jpg (3850×3385) (wikimedia.org)jpg (3850×3385) (wikimedia.org)
Wysin – Wikipedia, wolna encyklopedia
mapa narodowościowa pomorze - Szukaj w Google
Linia Giemlice – Pszczółki Wąskotorowe (bazakolejowa.pl)
„Wąskotorówką” do Krynicy Morskiej - Historia Wysoczyzny Elbląskiej (historia-wyzynaelblaska.pl)
marienburg.pl/publikacje/kleinbahnen_teil_1.pdf