Międzynarodowy zespół naukowców, analizujący dowody zachowane w naciekach z nadmorskiej jaskini, stwierdził, że ponad trzy miliony lat temu poziom mórz i oceanów był o 16 metrów wyższy niż obecnie. W okresie tym Ziemia była o dwa do trzech stopni Celsjusza cieplejsza niż w epoce przedindustrialnej. Odkrycie ma znaczący wpływ na zrozumienie i przewidywanie tempa wzrostu poziomu morza.
Obiektem badań były osady z jaskini Artà na Majorce na zachodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego. Projekt koncentrował się na naciekach jaskiniowych. Osady te tworzą się w przybrzeżnych jaskiniach na granicy słonawej wody i powietrza za każdym razem, gdy jaskinie były zalewane przez wodę z podnoszących się mórz.
Naukowcy odkryli i przeanalizowali sześć formacji geologicznych znalezionych na wysokości od 22,5 do 32 metrów nad obecnym poziomem morza. Analizy laboratoryjne 70 próbek doprowadziły do ustalenia ich wieku w przedziale od 4,4 do 3,3 miliona lat, co oznacza, że osady jaskiniowe powstały w epoce pliocenu.
Zmiany poziomu morza w jaskini Artà mogły być spowodowane topieniem pokrywy lodowej a tym samym podnoszeniem poziomu wód lub opadaniem samej wyspy. Jednym z kluczowych okresów szczególnie ważnych dla badania był tzw. środkowy ciepły okres w epoce piacentu około 3,264 do 3,025 milionów lat temu. Wtedy to temperatury były o 2 do 3 stopni Celsjusza wyższe niż w czasach przedindustrialnych. Co ważne, poziom dwutlenku węgla w atmosferze był wtedy równie wysoki jak dzisiaj.
Wyniki badań są dość zatrważające, bowiem sugerują, że poziom ówczesnych mórz mógł być nawet 16 metrów wyższy niż obecnie. Z kolei we wcześniejszym okresie, ok. 4 mln lat temu, kiedy to temperatury były o 4 stopnie Celsjusza wyższe niż w epoce preindustrialnej, poziom wód był o ponad 23 metry wyższy niż teraz.
---------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------
Rys. Związek pomiędzy temperaturą, a poziomem wody. Im wyższa temperatura, tym mniej wody jest uwięzionej w czapach polarnych i tym wyższy jest poziom wody w oceanach. Punkty odpowiadają maksimum epoki lodowcowej sprzed 20000 lat, cieplejszym okresom Pliocenu sprzed 3 milionów lat i Eocenu sprzed 40 milionów lat. Okrąg odpowiada przewidywaniom IPCC na rok 2100 - wzrost temperatury o 3°C i wzrost poziomu wody poniżej metra.
Australopitek (Australopithecus; dosłownie małpa południowa – od łac. australis = południowy, i gr. píthekos = małpa) – rodzaj ssaków naczelnych z rodziny człowiekowatych (podrodzina Homininae)[1], którego przedstawiciele żyli w południowej, wschodniej i centralnej Afryce od ok. 5,5 (Australopithecus anamensis) do ok. 1 mln lat temu. Australopiteki masywne są grupowane niekiedy w odrębny rodzaj Paranthropus (dosł. „obok człowieka” albo „prawie człowiek”), gdyż były boczną gałęzią ewolucyjną, która nie ma bliskiego związku z rodzajem Homo. Australopiteki pochodziły prawdopodobnie od żyjących ok. 5,8–4,5 mln lat temu ardipiteków. Obecnie większość naukowców zgadza się, że rodzaj Homo wyewoluował z australopiteków, nie ma jednak pewności, z którego z ich gatunków