W czerwcu 2022 zauważyłem, że zniknęły 2 zdjęcia z tego posta - uzupełniłem 23 czerwca.
Kolejna porcja nieprawdy z wikipedii.
Znowu.
Tym razem miasto Gniew i ważna w historii wieś Junkrowy na Pomorzu.
Pierwsza ilustracja to oczywiście pytanie: dlaczego podano kaszubską nazwę Gniewa?
Kociewie, to nie Kaszuby.
W linii prostej do Kościerzyny jest 70 km,
pomiędzy Kaszubami, a Wisłą, nad którą leży Gniew, rozpościera się
prastary region Kociewie.
W dalszej części wiki jest nawet napisane:
„Gniew leży w widłach utworzonych przez Wisłę oraz uchodzącą do niej Wierzycę. Na tym odcinku Wisła płynie w Dolinie Kwidzyńskiej, która stanowi końcowy fragment tzw. Doliny Dolnej Wisły. Terytorialnie Gniew leży na skraju Pojezierza Starogardzkiego oraz Kociewia. „
Co mają Kaszuby do Gniewa – do Kociewia i Powiśla???
Miasto nigdy nie nosiło nazwy kaszubskiej Gniéw, po co to?
Czyżby po to, aby uniknąć nazwy polskiej?
Drugie pytanie – dlaczego ta „kaszubska” nazwa brzmi Gniéw ??
Istnieje kaszubska wersja wikipedii i tam stoi jak byk – Gméw.
Nie
podaje się brzmienia nazwy w innej gwarze lub języku, nie obowiązującej
na terenie do którego należy dana miajscowość. Podaje się (ewentualnie)
nazwy, jakie miejscowość nosiła w swej historii. Po co więc nazwa
“kaszubska”?
Równie dobrze można podać nazwę po flamandzku, albo w gwarze śląskiej. To taki sam absurd.
Czy w brytyjskiej encyklopedi piszą:
London (polish: Londyn)?
Nie, bo London nigdy nie nazywał się Londyn.
Więc o co tu chodzi?
Gméw to prawie jak XIII w. nazwa Gmewam.
Czyżby autor wpisu wpisał co bądź, byle nie było po polsku?
Lepiej jak jest wpisane "kaszubskie", niż by miało być "polskie".
Bez wątpienia chodzi o wymazanie z historii Gniewa jego polskich początków.
I dalej.
Zwracam uwagę na precyzyjnie dobrane słowa.
Pierwotna nazwa polska jest dobrze znana:
to Wońsk, także zniekształcone Wańsk (zamiana „o” na „a” w wymowie
niemieckiej, a dokładnie: „W postaci Wańsk widzimy niemiecką substytucję
o → a przed spółgłoską półotwartą ń”.), nazwa zaginęła po XIII w.
Gniew jest rodzimą nazwą słowiańską.
Wońsk od rzeki Wonia (Wierzyca) najwyraźniej cuchnącej – woniejącej – przy ujściu której został założony.
Wg książki „Toponimia byłych powiatów Gdańskiego i Tczewskiego”:
Wansca 1229 r., Wanzeka 1276 r., Wansca
1281 r. równorzędnie istniała nazwa Gymeu (ordinis terram Gymeu cum tota
Wansca 1229 r.), Gmewam 1235 r., Gimen, Gymeu, Gimeo, Gymew, Gnyf,
Gneva (od czasownika „gnić” - skojarzone z Wońsk – wonieć, bo zgnilizna
cuchnie)
Niektórzy wywodzą nazwę od gъm – góra, wzniesienie, a bez wątpienia miasto jest na wysokiej górze pobudowane.
Niemieckie Mewe pochodzi od zniekształconego Gmewe – i nijak się ma do mewy w herbie.
Niemcy mają problem z wymową polską, dlatego Gdańsk zamienił się w Dańsk, a potem w Danzig, podobnie Gmewe w Mewe.
Był okres, kiedy miasto nosiło nazwę Mewa – po niemiecku Möwe – i to niemiecki wymysł, który zarzucono. Być może po tym okresie pozostała w herbie mewa.
Poniżej, w kwestii nazwy mamy zdania:
„Pierwsze wzmianki o Gniewie w źródłach pisanych pochodzą z 1. poł. XIII w. Jeden z dokumentów określa tę okolicę nazwą "Terra Gymeu"[3]”
Czy terra (ziemia) odnosi się do Gniewu? Czy do Wansca?
ordinis terram Gymeu cum tota Wansca
W literaturze funkcjonuje termin „ziemia wańska”, nie spotkałem się z osobnym terminem terra Gymeu.
Kwestia do wyjasnienia (trzeba wykonać tłumaczenie).
Odnośnik 3
to: Karol Górski, Starostowie malborscy latach 1457-1510 : pierwsze
półwiecze polskiego Malborka . Wyd TNT Państwowe Wydawnictwa Naukowe.
Łódź, Toruń 1960, s. 32 i 52
Na stronie Kujawsko - Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej znajdujemy tą książkę, dokładnie tą książkę, z roku 1960 wydanie wg opisu.
Oto rzeczone strony 32 i 52.
Czy z lektury można wywnioskować cokolwiek, co jest napisane w zdaniach powyżej?
NIE, NIE MOŻNA.
Autor napisał coś i słowa swoje podparł CZYMKOLWIEK !!!!
Ten sam numer co w przypadku Chełmna i (też) Skarszew!!!
O ile pierwsze zdanie od biedy można uznać
za zgodne z prawdą, bo ogólnie mówią tak różne źródła, o tyle drugie
nie ma pokrycia w podanym źródle!!
No i co o tym myśleć?
Czyż to nie jest fikcja????
Następne zdanie winno brzmieć: „Pierwotna nazwa miejscowości brzmiała Wońsk, ale w średniowieczu funkcjonowała też nazwa Gmiew – i to ona się przyjęła.”
Widzimy więc tu odwróconą chronologię.
Ostatnie zdanie „Niemiecka nazwa to Mewe – stąd do dziś w herbie miasta mewa.”
jest bez sensu, bo nie chodzi o mewę, tylko o zakłamanie historii, o wymazanie polskiej nazwy Gmewe.
Słowo mewa po niemiecku to möwe, a nie mewe.
Był okres, kiedy miasto nazywało się Möwe (po polsku
Mewa) – i to niemiecki wymysł, który zarzucono. Być może po tym okresie
pozostała w herbie mewa, jako zakłamanie historii miasta, a może powód
był inny.
Niektórzy łączą mewę z legendą, lecz jest na odwrót – to legendę dorobiono do herbu.
----------------------------------
A teraz Junkrowy, wieś niedaleko omawianych już przeze mnie Skarszew.
Podnoszę ten temat, ponieważ jest to
bardzo stara osada, pozostałość po Keneszinie (Gnosna) prawdopodobnie
centralnym grodzie Kociewia. Widnieje na wielu mapach, też
średniowiecznych, ale nie tylko.
Znowu "kaszubska" nazwa bez pokrycia w faktach - nawet kaszubska wiki nie zna tego miana.
Dlaczego brak polskiej nazwy?
Dlaczego brak polskiej nazwy?
Nazwa wywodzona od junkra – bzdura
kompletna, informacja z gatunku „lud sobie dopowiada” - albo raczej:
werwolf fałszuje historię.
Wieś została założona przez cystersów na
obszarze grodu Gnosna, noszącego też nazwę Panina Góra. Prawdopodobnym
powodem upadku grodu w XII wieku i przeniesienia roli głównego miasta do Starogardu(Gdańskiego) były podpalenia.
Junkrowy to kalka słowiańskiej nazwy Panina Góra – Jungfernberg, potem Jungwrowe, Jungfirowe.
A nie żaden junkier.
Oto co mówi Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich:
Co do drugiej wersji, znalazłem taką informację:
Legendy Skarszew i okolic - zbiór podań dotyczących miejscowości z terenu
gminy Skarszewy ilustrowany przez uczniów szkół podstawowych
Zbioru i opracowania dokonali poloniści
gminy Skarszewy: Maria Gołuńska, Joanna Ebertowska, Maria Myszkier,
Bożena Szczęsna, Małgorzata Gołuńska-Went, Anna Wryk, Beata Zdrowowicz.
Skarszewy 1998 r.
(Jak opisano, książka wydana „własnym sumptem”).
i należy domniemywać, że jako źródło, ma się ona tak jak Starostowie malborscy....do "Terra Gymeu" ….
Etymologia nazwy Junkrowy jest jedna i jednoznaczna.
Pochodzi od Paninej Góry.
Polecam przeczytać i propagować:
--------------------------------------------------------------------------------------
Źródła:
Halina Bugajska „Toponimia byłych powiatów Gdańskiego i Tczewskiego” (zeszyt nr 6) 1985 r.
Starostowie malborscy w latach 1457-1510 : pierwsze półwiecze polskiego Malborka:
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 3, [Haag – Kępy]
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2, [Derenek – Gżack
[z lewej strony klikamy: Struktura ]
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Pro%C5%9Bby_o_przejrzenie_edycji
