Maciej Piotr Synak


Od mniej więcej dwóch lat zauważam, że ktoś bez mojej wiedzy usuwa z bloga zdjęcia, całe posty lub ingeruje w tekst, może to prowadzić do wypaczenia sensu tego co napisałem lub uniemożliwiać zrozumienie treści, uwagę zamieszczam w styczniu 2024 roku.

czwartek, 28 października 2021

rakentajamaalaukset - obrazy budowniczych

 


przedruki

tłumaczenie automatyczne z fińskiego


Malowidła ścienne Rakentajamaalaukset (przetłumaczone jako „malarstwo robotników budowlanych”) pojawiło się w XV i na początku XVI wieku w Finlandii. 

Historycy sztuki tradycyjnie krytykowali je jako „prymitywne” i „popularne”, często postrzegali ten przedmiot jako anomalie wykraczające poza chrześcijańską ikonografię i poza kanon zachodniej sztuki średniowiecznej. Badacze zignorowali ich kontekst religijny, łącząc temat z „popularną” kulturą i wierzeniami, takimi jak średniowieczne praktyki magiczne, pogaństwo i folklor, oraz postrzegając obrazy jako dziecięce imitacje konstruowane przez niewprawną miejscową rękę.










27.06.2013 

W średniowiecznych kościołach kamiennych można dostrzec pierwotnie narysowane malowidła, które różnią się od wyobrażeń kościelnych. Obrazy te są tak zwanymi obrazami budowniczymi.

– Nie są dziełem profesjonalnych malarzy, ale są dziełem budowniczych kościołów – mówi Katja Fält , badaczka historii sztuki .

W Finlandii istnieje ponad sto średniowiecznych kamiennych kościołów lub części kościołów. Podobne mylące obrazy można zobaczyć w około 30 kościołach.

- Mogą być inne, ale są pomalowane w ukryciu. Obrazy były kiedyś uważane za nieodpowiednie dla kościoła, mówi Fält.

W kościele Mariackim w Turku znajduje się wiele obrazów budowniczych.


------




blog studenta III roku historii kultury na Uniwersytecie w Turku 
zapisy z lat 2015 - 2016 r.


Kościół Mariacki: Diabły i święci

Pierwszy cel mojego bloga, Kościół Mariacki, znajduje się niecałe cztery kilometry od centrum Turku. Uważa się, że kościół został zbudowany w połowie XV wieku i był poprzedzony drewnianym kościołem zbudowanym około XIII wieku na tym samym miejscu. Czas budowy nie jest jednak do końca pewny i różne metody pomiaru czasu przyniosły też różne liczby, ale coś musi być zadowalające.




Kościół Mariacki jest szczególnie znany z obfitych malowideł ściennych i sufitów, dlatego też trafił na ten blog. Dla mnie ten kościół jest ważnym budynkiem, ponieważ to stamtąd moja własna inspiracja dla tematu kawalerskiego, czyli średniowiecznej sztuki kościelnej, a przez to również zakręty do tego bloga. Więc trudniej jest zacząć bloga.


Zacznijmy jednak teraz...

  


Uważa się, że ten obraz jest jakimś diabłem lub diabłem. Przynajmniej można to z całą pewnością określić jako „złe”, ponieważ w prawej ręce trzyma bicz, w lewej torebkę, a penis jest wyeksponowany. W sztuce średniowiecznej używa się wielu powtarzających się znaków, aby wiedzieć, czy przedstawiona postać jest dobra czy zła. Na tym zdjęciu taki jest penis, bicz i portfel. Łączenie sakiewki ze złem może być zaskakujące, ale w średniowieczu gotówka, jej posiadanie i używanie były uważane za rzeczy grzeszne.



Ta urocza postać to prawdopodobnie mnich dominikański. Mieli społeczność w Turku od 1249 roku do reformacji, a kiedy zrobiono to zdjęcie, podobno mieli swój własny kamienny kościół w dzisiejszym centrum Turku, ale niestety został on zburzony i odbudowany.



Ten „świecowy hipster” na zdjęciu jest może o dekadę młodszy od poprzednich zdjęć. Nie wiem, kogo reprezentuje, ale być może budowniczego, bo „świecą” może być wiadro do moździerza.



Ten zabawny mężulek to prawdopodobnie św. Wawrzyniec, rozpoznany przez stryczek, którego z dobrą wolą można rozpoznać również na tym zdjęciu. Najwyraźniej został spalony żywcem na jednym. Obrazy węzłów po lewej stronie Laurentiusa prawdopodobnie mają chronić kongregację przed złymi duchami, ponieważ wierzono, że istoty duchowe nie są w stanie przejść przez węzły.



Statki to bardzo popularne przedmioty w średniowiecznych kościołach. Myślę, że rysując je, podjęto próby uzyskania magicznej lub boskiej ochrony dla statków. W tym samym czasie i przez długi czas zwyczajowo darowano tzw statki macierzyste, czyli modele własnego statku w zmniejszonej skali, aby podróż mogła przebiegać bezpiecznie. Takie statki wciąż można zobaczyć w kościołach na wybrzeżu i na archipelagu. Z tego obrazu warto również zwrócić uwagę na młot i harfę nad statkiem, które prawdopodobnie są symbolami budowniczych kościołów i szufladami tych obrazów.

Jest jeszcze kilka zdjęć kościoła w kościele, które przychodzą tutaj:







Wszystkie opisane statki to najwyraźniej kogle, które w tamtym czasie były używane na Morzu Bałtyckim jako statki handlowe.






Drzewo życia. Temat jest interesujący, ponieważ w erze chrześcijańskiej można by pomyśleć, że zostało to już porzucone. Jednak chrześcijanie esmes ścięli święte drzewa pogan.

Następnie umieszczam różne symbole, które są dla mnie niejasne.
 
























Na ostatnim zdjęciu znajduje się „jatulintarha” ("ogród przeciwpożarowy" - co za dziwne tłumaczenie Googla na labirynt... Fińskie tarha do sad albo ogród lub gospodarstwo rolne, nazwa więc znaczy dosłownie: "ogród Jatulina "- z pewnością chodzi tu o Janusa, czyli Stwórcę i Labirynt - ogród rajski czyli Koło w Polsce... - MS) Ten sam symbol został wykonany z kamieni ułożonych na ziemi w epoce żelaza przed nastaniem chrześcijaństwa, ale najwyraźniej nie stracił on na znaczeniu nawet po nastaniu chrześcijaństwa. W moim rozumieniu nie wiadomo, dlaczego tak się stało.

Fińska nazwa „jatulintarha” pochodzi z regionu Kemi . Jatuli oznacza gigantów, o których wierzono, że mieszkali na północy przed przybyciem Samów. W folklorze ogrody zamkowe były nazywane wieloma innymi nazwami, takimi jak pierścień Leniwego Jakuba, sztuka Piotra i Jerozolima. 



Jest albo królem Erikiem albo Olavim. Powinien być utożsamiany z tym liściem palmy w jego dłoni, ale był to dość popularny symbol wśród królów, ponieważ można go przyrównać do Jezusa.




Na tym zdjęciu lis złapał rybę ogonem. Na ścianach Kościoła Mariackiego znajduje się kilka lisów, których znaczenie jest nieco niejasne. Jednak lisy są często opisywane w średniowiecznej literaturze jako alegorie diabła, ponieważ uważa się je za bestie, które udają martwe, dopóki nie jest za późno. Przypuszczam, że ten obraz jest również związany z tą zwodniczą reputacją lisów.





Te, które tam są, to przypuszczalnie strusie. W sztuce średniowiecznej struś przedstawia ideał oddania świata, ponieważ w średniowiecznych opowieściach strusie zapominają o własnych jajach, co jest przykładem tego, jak człowiek powinien zapomnieć o tym świecie. Strusie można spotkać jeszcze więcej w Kościele Mariackim, ale to jest z nich najwyraźniejszy.

Nie wszystkie obrazy znalezione w Kościele Mariackim są tutaj, więc warto sobie zawracać głowę. Na tym etapie musiało być jasne, że poziom techniczny obrazów nie jest zbyt wysoki. Dzieje się tak dlatego, że obrazy nie są wykonywane przez profesjonalnych malarzy, ale przez budowniczych. Prawdopodobnie miały one pozostać jako obrazy tymczasowe, dopóki nie pojawi się zagraniczny malarz zawodowy. Jednak nigdy nie powstały żadne nowe obrazy.

Niestety te ponadczasowe arcydzieła nie zawsze były doceniane, ale w mrocznych czasach XVIII wieku wszystkie były pokryte wapnem. Na początku XX wieku wielu z nich zostało ponownie wychowanych, ale diabeł, którego przedstawiłem na początku aktualizacji, został ponownie zamaskowany z powodu niemoralności. Teraz jednak i to zostało ponownie podniesione.

Niski poziom techniczny obrazów niekoniecznie przeszkadzał mi w średniowieczu, ponieważ obrazy nie miały na celu wyglądać naturalnie. Wystarczy, że widzowie obrazów wiedzą, co przedstawiają, aby wiadomość, którą mogą zawierać, dotarła do celu. W średniowieczu nie zwracano uwagi na próżności, takie jak naturalne proporcje czy perspektywa.

Jeśli chcesz sam odwiedzić ten kościół, to niestety nie jest to łatwe. Kościół jest zwykle otwarty tylko podczas imprez, czyli głównie w niedzielne poranki. W lecie jest trochę bardziej otwarty, ale wciąż dość kiepski. Jeśli poważnie myślisz o odwiedzeniu kościoła, możesz spróbować zadzwonić do kościoła. Tak zrobiłem sam.

Dziękuję Ci! :)

-Pyry von Bagh

----------------------------------

Koncesja: Więc nie jestem wcale pewien, czy ptaki, o których twierdziłem, że mają strusie w przeszłości, to strusie. Właściwie cały pomysł wziął się z tego, że od mojego kumpla wyglądają jak strusie i to potem przyczepiało się do potylicy. W fińskich warunkach mogły to być prawdopodobnie bociany lub ogórki. Możliwe też, że nie reprezentują żadnego konkretnego gatunku ptaków. Przeczytałem, że takie ptaki mogą być skopiowane z ilustracji w Objawieniu, w którym to przypadku mogą, ale nie muszą, odnosić się do Objawienia. W każdym razie jednak badanie mistrzowskich malowideł średniowiecznych kościołów jest tak trudne i otwarte na interpretację, że niewiele można powiedzieć z całą pewnością o którymkolwiek z tych obrazów.

8.10.2015

O wiele więcej na blogu jw.

Z wikipedii:

Jatulintarha on kivien reunustama polku, labyrintti, joka johtaa kuvion ulkoreunalta sen keskelle. Tyypillinen jatulintarha on halkaisijaltaan noin 10 metriä. Jatulintarhoja löytyy eri puolilta Pohjois-Eurooppaa, ja suurin osa niistä löytyy Suomesta.

Vanhimpia jatulintarhoja on arveltu jopa pronssikautisiksi. Useimmat niistä ovat kuitenkin historiallisella ajalla tehtyjä, tuoreimmat mahdollisesti vasta 1900-luvulta.


A ogród to wyłożona kamieniami ścieżka, labirynt, który prowadzi od zewnętrznej krawędzi wzoru do jego środka. Typowy ogród przeciwpożarowy ma około 10 metrów średnicy. Jatulintarhdas można znaleźć w całej Europie Północnej , a większość z nich można znaleźć w Finlandii.

Najstarsze ogrody i latarnie morskie spekulowano nawet w epoce brązu . Jednak większość z nich powstała w czasie historycznym, najnowsza może dopiero z XX wieku .


Fińska nazwa „jatulintarha” pochodzi z regionu Kemi . Jatuli oznacza gigantów, o których wierzono, że mieszkali na północy przed przybyciem Samów. W folklorze ogrody zamkowe były nazywane wieloma innymi nazwami, takimi jak pierścień Leniwego Jakuba, sztuka Piotra i Jerozolima. 

Funkcje 

Większość fajerwerków (labiryntów) ma średnicę od 8 do 11 metrów, ale ich średnice mogą wahać się od kilku do ponad 20 metrów. 

I są trzy modele fajerwerków. Wokół krzyża zbudowany jest wzór ogrodu krzyżowo-ogniskowego. Ogród w kształcie nerki i fajerwerków ma dwie trasy od wylotu labiryntu do centrum. Ogród w kształcie spirali i ognia to prosta spirala . Podobno najmłodsze tego typu są ogrody spiralne i wulkaniczne. 

Historia 

Większość ogrodów powstała dopiero w czasach historycznych, choć niektóre z nich podejrzewano nawet o epokę brązu . Najnowsze fajerwerki powstały prawdopodobnie dopiero w XX wieku. 

Dla Finów fajerwerki były ważne od średniowiecza , a ich obrazy malowano na ścianach kamiennych kościołów w XV wieku, między innymi symbolami ochronnymi, prawdopodobnie w celu walki ze złem. 

A fajerwerki mogły powstać z wielu powodów. Żeglarze i rybacy mogli je zbudować z biegiem czasu lub aby zapewnić sprzyjającą pogodę. Uważa się również, że Jatulintardia jest związana z rytuałami płodności lub zgłaszana własność obszaru. Place zabaw były również wykorzystywane w różnych grach: na przykład na szwedzkojęzycznych obszarach w Finlandii zgłoszono sztukę, w której młodzi mężczyźni z wioski próbowali wydobyć z boiska służącą stojącą pośrodku labiryntu.

Zamki znajdują się w całej Europie: Skandynawia , Półwysep Kolski , Morze Białe , Estonia , Niemcy , Anglia i Islandia , ale najwięcej jest w Finlandii .  Z około dwustu sadów w Finlandii prawie wszystkie znajdują się na wybrzeżu, wiele na wybrzeżu Zatoki Botnickiej, ale także na archipelagu Turku i na Wyspach Alandzkich 


http://saagojajatikku-ukkoja.blogspot.com/2015/10/maarian-kirkko-piruja-ja-pyhimyksia.html

https://fi.wikipedia.org/wiki/Jatulintarha




Prymitywne frustracje a prace „prawdziwych artystów” w malarstwie średniowiecznym


15 stycznia 2016

Malowidła ścienne średniowiecznych kościołów znalezione w Finlandii można podzielić na dwie główne grupy. Różnica między tymi dwiema grupami jest zauważalna bez żadnej wiedzy przez każdą osobę. Poniżej są dwa obrazowania z XV wieku przedstawiające nieco podobne tematy, ale reprezentujące różne gatunki. Czy zauważasz różnicę?


Obraz pochodzi z kościoła Mariackiego i został namalowany około 1430-1450.


Obraz pochodzi z kościoła Kalann i został namalowany latem 1471 roku.


Pierwszym z tych obrazów jest tzw. obraz budowniczych, prawdopodobnie autorstwa jednego z budowniczych, którzy budowali kościół. Malarz prawdopodobnie pochodził z dzisiejszych Niemiec, podobnie jak większość innych fińskich ekspertów od budowy kościołów. Dzieło znajduje się w kościele Mariackim i mogło zostać namalowane w latach czterdziestych XIV wieku. W przypadku sztuki „prymitywnej” zazwyczaj składa się z linii wykonanych wyłącznie na czerwono, bez kolorowych powierzchni lub innych kolorów. . Rozmiary i proporcje jego postaci są nierealne i grzmiące. Statek jest również bardzo typowym tematem dla budowniczych w południowo-zachodniej Finlandii. Mogło to mieć na celu poszukiwanie ochrony sił wyższych dla prawdziwych statków. Z drugiej strony istnieją inne wyjaśnienia dotyczące statków i oczywiście nie ma jednoznacznych informacji.


Ten drugi obraz jest namalowany w kościele Kalantiprawdopodobnie latem 1471 r. przez grupę malarzy zwaną szwedzką „Grupą Taivassalo”. Różnica w stosunku do pierwszego obrazu jest naprawdę oczywista. Użyto więcej kolorów. Praca ma jednolite kolorystyczne powierzchnie zamiast samych linii. Proporcje postaci są nieco bardziej naturalne i zwrócono większą uwagę na ogólny poziom techniczny obrazu. Oczywiście współczesny widz może to również uznać za dość szczątkowe, ponieważ w pracy nie ma żadnej perspektywy, postacie są różnej wielkości w zależności od ich znaczenia, nie ma żadnych cieni, a obraz jest ogólnie nadal dość prosty. Istotne w sensie badawczym w tych pracach „prawdziwych” malarzy jest to, że znacznie łatwiej je osadzić w ich historycznym kontekście. Wiemy, że obraz ten został wykonany przez grupę szwedzkich malarzy w 1471 roku, a jeden z nich nazywał się Petrus Henriksson. Wiadomo również, że przedstawia św. Olafa lub (bardziej prawdopodobny) Erika St. i jego pierwszą krucjatę do Finlandii. Dlatego o wiele łatwiej jest zinterpretować pracę.


Sztuka „prymitywna”



Figura o nieznanym znaczeniu w sklepieniu dachu kościoła Mariackiego. Malowane 1440 –1450.


"Prymitywny” czyli sztuka wykonana przez budowniczych kościołów w Finlandii pochodzi z pierwszej połowy XV wieku. Zgodnie z panującą teorią jest to model działalności wniesiony przez niemieckich mistrzów budownictwa, w którym budowniczy kościoła otrzymuje zarówno kościół, jak i dekorację w jednym pakiecie zlecenia w tym samym czasie i przez te same osoby. Jednak teoria nie wyjaśnia wszystkiego, gdyż poszczególne malowidła budynków można jeszcze znaleźć w drugiej połowie XVI wieku, kiedy Kościół Finlandii był w zasadzie już luterański. Wiadomo też, że np. przynajmniej jeden fiński mistrz budowlany i jego pomocnicy również brał udział w budowie katedry w Turku, mógł więc brać udział w malowaniu obrazów budowniczego kościoła, co już by zrobił fiński malarz jak w XIV wieku.

 

Malowidło na dachu kościoła w Korpo. Malowany ok. 1430 –1450.

Charakterystyczne dla malarstwa średniowiecznego i innej sztuki jest to, że jego przedmioty są zawsze skądś kopiowane. Na przykład na powyższym obrazie po prawej stronie znajduje się Archanioł Michał lub św. Jerzy zabijający smoka. Podobna martwa natura od bohatera stojącego na czubku smoka do włóczni, a czasem z mieczem powtarza się kilkakrotnie w fińskich dziełach sztuki średniowiecznej. Na lewo od bohatera jest jakiś ptak jedzący ryby. Jego znaczenie jest znacznie trudniejsze do zinterpretowania, ponieważ nie wiadomo, skąd się wziął jako model. Spekulowano, że byłaby to alegoryczna postać ptaka w literaturze objawieniowej typowa dla średniowiecza, być może coś symbolizująca. Wtedy nie wiadomo co. Takie kopiowanie tematów z innych miejsc wymagało od autorów rozległej wiedzy na temat ówczesnej sztuki i jej znaczeń.



Obraz przedstawiający katedrę w Turku, na którym Jezus przedstawia swoje rany. Prawdopodobnie pod koniec XIV wieku.


Obrazy budowniczych wyglądają na bezradne i słabe technicznie, ale jak były traktowane w średniowieczu? Pytanie jest trudne, ale nie ma bezpośrednich dowodów na to, że słabość techniczna tych obrazów koniecznie niepokoiła ludzi średniowiecza. Na przykład powyższy obraz pochodzi z katedry w Turku, która jest budynkiem o najwyższym możliwym statusie w średniowiecznej Finlandii. W katedrze malowano również profesjonalne obrazy, ale mimo to ten wizerunek Jezusa wykonany czerwoną farbą ziemistą był tolerowany na ścianie kościoła. Współczesne badania sugerują, że malowidła na budynkach byłyby wstępnymi dekoracjami, które później zostałyby zastąpione dziełami o wyższej jakości. Rzeczywiście, istnieją oznaki, że w niektórych kościołach obrazy budowniczych zostały pokryte różnymi malowidłami. Niemniej jednak nie popieram tej teorii. Jednak malowidła budowniczych były tolerowane w bardzo prestiżowych kościołach, takich jak katedra w Turku czy np. kościół Nousiainen, gdzie pochowany jest św. Henryk. Z drugiej strony, na przykład w kościele Rymättylä, można znaleźć obrazy statków autorstwa malarzy amatorów, które powstały po bardziej profesjonalnych obrazach. To znaczy, być może wysokiej jakości obrazom profesjonalistów brakowało czegoś, za czym tęsknili ludzie w swoim kościele.


Malowidła kościoła Porvoo z połowy XV wieku

W malarstwie architektonicznym jest jeden temat ilustracyjny, bardzo rzadko spotykany w pracach profesjonalnych malarzy - magiczne symbole. Średniowieczne obrazy „prymitywne” zawierały liczne symbole, których znaczenia możemy się dziś tylko domyślać. Oczywiście są wśród nich znajome postacie, takie jak serca i znajome postacie, których znaczenie w średniowieczu jest tylko niejasne, takie jak swastyki i ogrody ogniowe. Jednym z przykładów może być widok z góry zaczerpnięty ze sklepienia dachu kościoła Porvoo. Znaczenie symboli jest w zasadzie nieznane, ale większość z nich ma być związana albo z cyklem roku, albo z ochroną przed złymi duchami. Mianowicie te same symbole można znaleźć w dużych ilościach na średniowiecznych kijach kalendarzowych, a na przykład węzły są znane we współczesnej kulturze ludowej, aby zapobiegać przenikaniu duchów.

   







Obrazy profesjonalnych malarzy



Od biskupa Erazma trzewia są wyciągane podczas jego gotowania. Praca pochodzi z 1471 roku.

Dzieła profesjonalnych malarzy odróżnia od twórczości budowniczych obfite wykorzystanie barw i sposób wykonania przedstawień kilku postaci. Konstruktorzy zwykle nie tworzą konfiguracji z wieloma postaciami. Z drugiej strony, oprócz poszczególnych świętych, zawodowi malarze malują przedstawienia kilku postaci przedstawiających śmierć męczenników, narodziny Jezusa czy jego historię cierpienia. Tematy, które wyróżniają się w obrazach budowniczych pod ich nieobecność.



Diabły ciągną grzeszników na zatracenie. Obraz pochodzi z początku XVI wieku i znajduje się w kościele Rymättylä.

W kościołach dekorowanych przez profesjonalnych malarzy obrazy są też ze sobą znacznie wyraźniej powiązane. Obrazy często tworzą mniej lub bardziej spójne byty, o których mówi się jako o programach teologicznych. Nawet w dziełach budowniczych czasami istnieje wyraźna spójność w tym samym kościele, ale nie są one tak wyraźne. Jako przykład mógłbym użyć Rymättylä Church, gdzie znajdziesz bardzo zaplanowany program teologiczny. Program ten można scharakteryzować w trzech seriach prac, które są serią opisów męczeństwa i świętych, historii cierpienia Jezusa oraz serii obrazów przedstawiających grzech i stratę. Podobne motywy są bardzo typowe w średniowiecznych kościołach w Finlandii. Pomieszczenia z bronią mają powracający motyw przedstawiania ludzi w ich codziennych obowiązkach i diabłów wokół nich, ściany głównego pokoju lub holu kościoła są zazwyczaj pomalowane historią cierpienia Jezusa i prawdopodobnie ewangelią Bożego Narodzenia i sklepieniami z bardziej abstrakcyjna dekoracja i indywidualne wizerunki świętych. W okresie średniowiecza w Finlandii istniało kilka grup malarskich, których prace różnią się od siebie, ale wspomniana seria obrazów była naprawdę typowa dla kościołów,
 

Koniec ołtarza kościoła Rymättylä. Powyżej znajduje się Sąd Ostateczny, a poniżej wszystkich 12 Apostołów.




Było to szybkie i być może nieco powierzchowne badanie największej linii podziału w średniowiecznych malowidłach kościelnych w Finlandii. Oczywiście jeszcze bardziej subtelne linie podziału można odróżnić od zachowanego malarstwa, na przykład według różnych grup malarzy lub różnych epok. Z obrazów budowniczych można również odróżnić różne style z różnych dziedzin. Na przykład w Uusimaa nie widziałem w ogóle żadnych obrazów statków, podczas gdy w południowo-zachodniej Finlandii nie znalazłem ani jednego kościoła z obrazami budowniczych, ale żadnych statków. Daje to jednak podstawowe wyobrażenie, dlaczego poziom techniczny średniowiecznych malowideł kościelnych jest tak zmienny.



Zdjęcia profilowe o nieznanym znaczeniu w sklepieniu dachowym kościoła Hollola. Malowany w latach 90. XIV wieku.


Zagadnienie związku między twórczością profesjonalnych malarzy a sztuką "prymitywną" jest centralnym punktem mojej własnej pracy licencjackiej. Fascynuje mnie właśnie absurdalny wygląd obrazów budowniczego w porównaniu do tego, do czego jestem przyzwyczajony jako osoba współczesna, a nawet w porównaniu z inną sztuką średniowieczną, do której te obrazy oczywiście należy porównywać. Fakt, że te dwa rodzaje obrazów żyły przynajmniej pozornie harmonijnie w średniowiecznej Finlandii, a nawet w tych samych budynkach, świadczy moim zdaniem o odmiennym stosunku ludzi średniowiecznych do obrazów. Ten związek prawdopodobnie różnił się od współczesnego człowieka. Ponieważ ludzie średniowiecza nie wydają się niepokoić czasem bardzo niskim poziomem malarstwa, przypuszczalnie nie był to główny powód, dla którego malowali. Oczywiście obrazy były również ozdobami, ale nie tylko. 

Dużo się o tym mówi że obrazy służyłyby jako „najbiedniejsze Biblie”*, co nie jest całkowicie fałszywym twierdzeniem, ale wciąż tylko bardzo małą częścią prawdy. Zamiast tego obecność sztuki „prymitywnej” w kościołach mówi odbiorcom o praktycznej funkcji obrazów. Na przykład uważam, że bardzo typowe obrazy statków miały na celu ochronę istniejących statków, a obrazy świętych starały się komunikować w kierunku opisywanego świętego. Malarstwo zatem jest nie tylko ozdobą czy przesłaniem dla śmiertelnej publiczności, ale także przesłaniem do wyższych mocy. 


- Pyry von Bagh



*Biblia dla ubogich - powszechnie spotykane jest stosowanie określenia Biblia pauperum w odniesieniu do innych średniowiecznych ksiąg ilustrowanych, lub innych dzieł sztuk obrazowych z okresu średniowiecza (malowideł ściennych, tablicowych, rzeźb kościelnych), którym przypisuje się funkcje dydaktyczne, albo też do całości sztuki średniowiecznej, której podstawowym zadaniem miałoby być przekazywanie treści religijnych ludziom nieznającym pisma. Takie pojmowanie słów Biblia pauperum wiąże się jednak z przestarzałymi poglądami na rolę ksiąg w średniowieczu, na dydaktyczne funkcje sztuki średniowiecznej, oraz na średniowieczne metody nauki religii.





https://www.ts.fi/teemat/502670/Terveiset+keskiajan+raksamiehilta

https://medievalwallpaintings.wordpress.com/tag/rakentajamaalaukset/

http://tahiti.fi/02-2015/vaitokset/keskiajan-arvoituksellinen-kuvamaailma-avautuu-%E2%80%93-suomen-kivikirkkojen-rakentajamaalaukset-perusteellisen-ja-korkealaatuisen-tutkimuksen-valossa/

https://ojs.st-andrews.ac.uk/index.php/nsr/article/view/258/267

https://ojs.st-andrews.ac.uk/index.php/nsr/issue/view/43

https://pl.wikipedia.org/wiki/Biblia_Pauperum

http://saagojajatikku-ukkoja.blogspot.com/2016/01/primitiiviset-toherrykset-vs-oikeiden.html






czwartek, 21 października 2021

Jocker - Jack - Jacek - .... faraon - Phersu

 

Czego się nie tknę... 

znowu na to trafiam.



po lewej stronie powinno być drzewo...






Z etymologii łemkowskich. Cz. III 1

















Jack - bardzo popularne filmowe imię 












No i czerwona czapka, jak u Mitry i Phersu





Jacek Wróbel


























Jack-o’-lantern – halloweenowa lampa zrobiona z wydrążonej dyni. W środku wydrążonej dyni z wyciętymi otworami stawia się świecę. Z okazji święta Halloween tradycją stało się stawianie w oknie lub w drzwiach domostwa latarni.

Nazwa Jack-o’-lantern wywodzi się od mężczyzny o imieniu Jack, który za życia wykorzystywał każdą okazję na wzbogacanie się. Pewnego dnia Jack spotkał diabła, który zaproponował mu bogactwo za duszę. Niedługo przed dniem Halloween przybył do niego diabeł, aby zabrać jego duszę. Jednakże mężczyźnie podstępem udało się uwięzić demona. Skąpiec jednak umarł 31 października. Jack nie mógł wstąpić do niebios, ponieważ był chciwy, ale nie mógł także wstąpić do piekła, bo żartował z diabła. W konsekwencji musi chodzić z latarnią po ziemi aż do dnia sądu ostatecznego.


Faraon (stgr. Φαραώ) – jedno z określeń władcy starożytnego Egiptu, będące zniekształconą wersją staroegipskiego Per-āa – „wielki dom”. Od XVIII dynastii termin ten zaczęto odnosić również do zarządcy tego „wielkiego domu” (pałacu), czyli władcy


Termin ten pojawił się w XVI wieku p.n.e., gdy starożytny Egipt wkroczył w okres silnej ekspansji terytorialnej pod rządami XVIII dynastii. Wywodzi się od staroegipskiego Per-āa, słowa oznaczającego „wielki dom”. Początkowo było ono określeniem pałacu, z czasem jednak zaczęło oznaczać samego władcę.

Pharaoh (/ˈfɛəroʊ/ FAIR-oh, US also /ˈfeɪ.roʊ/ FAY-roh;[3] Coptic: ⲡⲣ̅ⲣⲟ, romanized: Pǝrro) is the common title now used for the monarchs of ancient Egypt from the First Dynasty (c. 3150 BCE) until the annexation of Egypt by the Roman Empire in 30 BCE,[4] although the term "pharaoh" was not used contemporaneously for a ruler until Merneptah, c. 1210 BCE, during the Nineteenth dynasty, "king" being the term used most frequently until the middle of the Eighteenth Dynasty. In the early dynasties, ancient Egyptian kings used to have up to three titles: the Horus, the Sedge and Bee (nswt-bjtj), and the Two Ladies or Nebty (nbtj) name. The Golden Horus as well as the nomen and prenomen titles were added later.


The word pharaoh ultimately derives from the Egyptian compound pr ꜥꜣ, */ˌpaɾuwˈʕaʀ/ "great house", written with the two biliteral hieroglyphs pr "house" and ꜥꜣ "column", here meaning "great" or "high". It was used only in larger phrases such as smr pr-ꜥꜣ "Courtier of the High House", with specific reference to the buildings of the court or palace.[7] From the Twelfth Dynasty onward, the word appears in a wish formula "Great House, May it Live, Prosper, and be in Health", but again only with reference to the royal palace and not the person.


By this time, the Late Egyptian word is reconstructed to have been pronounced *[parʕoʔ] whence Herodotus derived the name of one of the Egyptian kings, Koinē Greek: Φερων.[15] In the Hebrew Bible, the title also occurs as Hebrew: פרעה‎ [parʕoːh];[16] from that, in the Septuagint, Koinē Greek: φαραώ, romanized: pharaō, and then in Late Latin pharaō, both -n stem nouns. The Qur'an likewise spells it Arabic: فرعون‎ firʿawn with n (here, always referring to the one evil king in the Book of Exodus story, by contrast to the good king in surah Yusuf's story). The Arabic combines the original ayin from Egyptian along with the -n ending from Greek.

In English, the term was at first spelled "Pharao", but the translators of the King James Bible revived "Pharaoh" with "h" from the Hebrew. Meanwhile, in Egypt itself, *[par-ʕoʔ] evolved into Sahidic Coptic ⲡⲣ̅ⲣⲟ pərro and then ərro by mistaking p- as the definite article "the" (from ancient Egyptian pꜣ).[17]

Other notable epithets are nswt, translated to "king"; ḥm, "Majesty"; jty for "monarch or sovereign"; nb for "lord";[12][note 2] and ḥqꜣ for "ruler".





maczuga - podobnie jak w scenie z Phersu z Grobowca Augurów







Podobnie jak Phersu faraon nosił (czasami) czerwoną czapkę i miał sztuczną doprawianą brodę.





lipiec 2022:


także:

Jaś (Jack) co wspinał się po olbrzymiej fasoli i

Jack Pogromca Olbrzymów - powielone te same historie, co w.....










































Jak to jest z nazwami

 


Nazewnictwo grup społecznych - przykład powstawania nazw.












Przykłady z Kaszub i Kociewia:


Kaszubi (kaszub. Kaszëbi) – grupa ludności zamieszkująca Pomorze Gdańskie i wschodnią część Pomorza Zachodniego, wywodząca się od wschodniej grupy zachodniosłowiańskich plemion pomorskich.


Dzielą się na wiele podgrup etnograficznych, zróżnicowanych językowo i kulturowo:

- Kaszubi północni – Bëlôcë,
- Gochy – Gôchë,
- Józcy – Józcë lub Mucnicy – Mùcnicë,
- Krubanie – Krëbane,
- Lesacy – Lesôcë,
- Morzanie – Mòrzanie,
- Rybaki – Rëbôcë,
- Borowiacy Tucholscy – Borowiany,
- Tuchòłki,
- Zaboracy – Zabòrôcë

Odrębną i izolowaną podgrupą (wymarłą w XX w.) byli Słowińcy.



Spośród Kociewiaków wyróżniano następujące grupy etniczne:

Lasacy – w Borach Tucholskich
Feteracy – z okolic Pelplina
Górale – zamieszkujący wyżynne obszary w północnej części regionu
Piaskarze – w okolicach Śliwic
Olędracy – zamieszkujący nad Wisłą
Samburczycy – z okolic Tczewa







https://sanockabibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/456/edition/420/content

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kociewie

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kaszubi