Maciej Piotr Synak


Od mniej więcej dwóch lat zauważam, że ktoś bez mojej wiedzy usuwa z bloga zdjęcia, całe posty lub ingeruje w tekst, może to prowadzić do wypaczenia sensu tego co napisałem lub uniemożliwiać zrozumienie treści, uwagę zamieszczam w styczniu 2024 roku.

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą legendy. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą legendy. Pokaż wszystkie posty

środa, 23 września 2020

Kania u Leonarda



Z biografii Leonarda da Vinci.

Charles Nicholl:  „Leonardo da Vinci. Lot wyobraźni”



Wydawnictwo PWN 2010 r.






Autor wspomina min. że angielskie słowo kite (kania) oznacza również latawiec.

Słowo kite jest też podobne do słowa kitty, czyli kotek – co nasuwa skojarzenia z rudym kotem....

Ptak Kania ruda – też jest...no.... ruda.

Zaś słowo latawiec to w polskiej tradycji ludowej – diabeł.

Kania zaś występuje w tradycyjnym obrzędzie kaszubskim - ścinanie kani.


Latawiec to także istoty z książek Castanedy, które żywią się ludzkimi emocjami i – oplatają człowieka.



Na obrazie da Vinci „Święta Anna Samotrzecia” dopatrzono się w niebieskiej szacie postaci ptaka – ptak oplata ciało Maryi co skojarzyłem właśnie z latawcem od Castanedy, który pasożytuje na ludziach.



Czy dociekania Leonarda mają coś wspólnego z:



kania – latawiec – diabeł – rudy kot ?



Czy on coś wiedział na temat?

Niewykluczone, że Castaneda wiedział o powyższym i umiejętnie wplótł wątek z obrazu do swej książki – jednak z pewnych powodów coraz bardziej upewniam się, że książki które napisał zostały mu podyktowane przez obecnego tzw. władcę tego świata zwanego u Castanedy Tym Który Sprzeciwił się Śmierci lub po prostu - Lokatorem.





Wcięcie ogona kani czarnej (z lewej) i kani rudej (z prawej)



Latawiec (w wersji żeńskiej: latawica) – demon z wierzeń słowiańskich, utożsamiany z duszami dzieci poronionych (później nieochrzczonych). Latawce wyobrażano sobie w postaci czarnych ptaków, identyfikowano je z wiatrem i wirami powietrznymi. Latawce ginęły podczas burzy, zabijane przez pioruny [chodzi zapewne o Gromowładnego - Peruna, Zeusa, Stwórcę..]

Początkowo uważano je za demony negatywne, choć niezbyt szkodzące ludziom, bądź za demony opiekuńcze domu (zwłaszcza na Mazowszu i Pomorzu). Po przyjęciu chrześcijaństwa uznano je za diabły utrzymujące kontakty seksualne z ludźmi. Z czasem słów latawiec, latawica zaczęto używać z tego powodu na określenie osób rozwiązłych[1].

W wierszu Adama Naruszewicza Balon pojawiają się słowa Ty sobie roisz czary, latawce.

Według innych podań latawiec (lub lataniec) to latający ognisty duch, hodowany z jaj kogucich, który przynosił ludziom pieniądze i zboże[2]. Przypominał żmija. Wierzenie występowało na terenie Polski i zachodnich obrzeżach Białorusi i Ukrainy. Prawdopodobnie od tego znaczenia pochodzi nazwa zabawki dla dzieci.



https://pl.wikipedia.org/wiki/Kania_ruda


https://pl.wikipedia.org/wiki/Latawiec_(demon)



Ściśle powiązane notki:

https://maciejsynak.blogspot.com/2020/09/kania-u-castanedy.html
https://maciejsynak.blogspot.com/2020/09/kania-u-kaszubow.html

https://maciejsynak.blogspot.com/2019/11/morfeusz-albo-antropomorfizacja.html

https://maciejsynak.blogspot.com/2020/04/legion.html








Leonardo da Vinci „Święta Anna Samotrzecia”  1513 r. (szyja i głowa kani oplatają plecy i biodra Maryi)



















środa, 8 lipca 2020

Słonie i myszy





Od dawna krążą legendy o tym, jak to wielkie słonie boją się zwykłych myszy. Czy jednak jest to prawdą? Czy słonie naprawdę boją się myszy? Sprawdźmy jak jest naprawdę!


Teorie, jakoby słonie bały się małych myszy, gdyż skubią im one nogi i wspinają się po nich, jak po pniach drzew – nie są prawdziwe. Nie ma dowodów na poparcie żadnej z tych niekiedy nawet bardzo dziwacznych tez. A jak jest faktycznie?

Historia mitu o rzekomym strachu słoni przed myszami.

Mit ten sięga wieków starożytnych. Grecy opowiadali sobie bajki o myszy, która weszła po nogach i wsiadła na tułów słonia, przez co doprowadziła go do szału. Niektórzy naukowcy twierdzą, że jako pierwszy opisał to Pliniusz Starszy w 77 roku n.e. Oczywiście mit ten krążył później przez wieki wśród ludzi.


Mysz pokonała Popiela - czyli samego Peruna lub jego następcę.

niedziela, 28 czerwca 2020

Koko siedzi nad Stwórcą...



No, proszę.

Historyjka wg znanego scenariusza - oto Człowiek leżący w wąskiej trumnie zanurzony w płynie - i żyje.

Na nim zaś siedzi kot.

Skąd to znamy? I kto za tym stoi?


https://maciejsynak.blogspot.com/2019/11/morfeusz-albo-antropomorfizacja.html


Mężczyzna wpadł do kanału, kotka sprowadziła pomoc





Staruszek wpadł do kanału nawadniającego w japońskim mieście Toyama. Odnaleziono go dzięki postawie jego kotki Koko.

Do zdarzenia doszło w połowie czerwca w środkowej Japonii. Agencja Kyodo informuje, że 77-letnia kobieta wyszła wieczorem na spacer i zauważyła kotkę należącą do sąsiadów. Koko zachowywała się dziwnie, patrzyła w kierunku kanału. Kobieta poszła za zwierzęciem i zauważyła jego właściciela leżącego w kanale szerokim na 60 centymetrów i głębokim na 40, w którym było około 15 centymetrów wody.

77-latka zadzwoniła po córkę, która mieszka nieopodal, a ta poprosiła o pomoc właścicielkę Koko, 45-letnią Tomoko Nittę oraz jej synów w wieku 18 i 20 lat. W piątkę udało się wyciągnąć mężczyznę z kanału. Wiadomo, że miał niegroźne obrażenia, nie sprecyzowano jednak, dlaczego wpadł do wody.

Piątka ratowników otrzymała od policji z komisariatu Toyama Minami dyplomy z gratulacjami za uratowanie życia mężczyzny. Koko dostała kocie przysmaki. Pani Nitta relacjonuje, że kotka, „nieśmiała w stosunku do obcych”, wypięła się na szefa lokalnej policji, który chciał ją pogłaskać po głowie.






https://www.tvp.info/48732670/mezczyzna-wpadl-do-kanalu-kotka-sprowadzila-pomoc



środa, 25 marca 2020

Ubijanie oceanu mleka








Przez









Ubijanie oceanu mleka jest doniosłym wydarzeniem w mitologii hinduskiej, które pojawia się w Bhagwat Puranie, Wisznu Puranie i Mahabharacie. Jest to historia dewów (bogów), którzy zdobywają najwyższą nagrodę nieśmiertelności, konsumując Amrit, eliksir nieśmiertelności. Wydarzenie to zajmuje ważne miejsce w ikonografii hinduskiej.


Ubijanie oceanu mleka
Akwarele z rękopisu Dasavastra, ok. 1690 - 1700, sąd Mankot, szkoła Pahari (Indie) © San Diego Museum of Art.

Klątwa Mędrca Durvasa

Legenda zaczyna się od Indry, starożytnej Devy znanej jako Król niebios i Bóg deszczu i grzmotów. Gdy Indra podróżował na rydwanie ciągniętym przez słonia, podszedł do niego mędrzec Durvasa, który zaoferował mu specjalną girlandę z kwiatów. Indra przyjął girlandę i położył ją na pniu słonia. Niestety słoń rzucił girlandę na ziemię i bardzo obraził Mędrca, który następnie przeklął Indrę i wszystkie Dewy, skazując je na utratę swojej wielkiej siły i fortuny.


Nieprzezroczysta akwarela na papierze, ok. 1860 - 1870, Tehri Garhwal (Indie) © Victoria and Albert Museum, Londyn.

Współpraca Devów i Asurów



Pozbawieni siły i fortuny dewy szukały Amrita , eliksiru nieśmiertelności z głębin pierwotnego oceanu. Dewy musiał połączyć siły z ich śmiertelnych wrogów, Asury (Demony) masowo kosmiczny ocean i doprowadzić Amrit na powierzchnię - który zgodził się to zrobić w zamian za połowę wynagrodzenia.
W dziełach Devy są zazwyczaj reprezentowane przez Brahmę, Shivę, Visnu i Indrę, podczas gdy Asury są przedstawiane jako przerażający ludzie o cechach podobnych do bestii.


Nieprzezroczysta akwarela i złoto na papierze z rękopisu Gita Govinda, ok. 1785, sąd Kangra, szkoła Pahari (Indie) © San Diego Museum of Art.

Ubijanie Kosmicznego Oceanu



Aby ubić pierwotny ocean, góra Mandara została użyta jako ubijak, a wąż-król, Vasuki jako ubijana lina. Asury trzymał głowę węża i Dewy odbyło ogonem i wyciągnęli ciało na przemian, powodując góry, aby obracać i ocean ubijać.
Po umieszczeniu w oceanie góra Mandara zaczęła tonąć, więc Wisznu, w swoim drugim awatara, gdy żółw Kurma przybył na ratunek i wsparł górę na swojej skorupie. Kolosalna przeciąganie liny trwało milion lat, zanim ujawniono dary oceanu.


W dziełach opartych na tej scenie Wisznu jest często przedstawiany dwukrotnie; raz w formie Wisznu na szczycie góry i raz jako Kurma, stabilizując ubijany pręt. Czasami może także pojawić się po raz trzeci jako Kryszna, ciągnąc ogon Vasuki razem z innymi Devami .


Ubijanie oceanu mleka
Kapur Singh, Nieprzezroczysta akwarela i złoto na papierze, ok. XIX wiek, Sikh Court, Pahari School (Pakistan) © San Diego Museum of Art.

Halāhala, mitologiczna trucizna

Zanim Amrit został ujawniony, mitologiczna trucizna Halahali została uwolniona z głębin oceanu. Shiva pospiesznie wypił truciznę, aby zapobiec zanieczyszczeniu oceanu. Jego żona Parvati uratowała go, dusząc Shivę , co powstrzymało truciznę w szyi przed dotarciem do żołądka. Według niektórych legend Halahala może być przyczyną kultowego niebieskiego koloru Śiwy.


Ubijanie oceanu mleka
Tempera na papierze, ok. 1598-99, strona z rozproszonej Razmnamy, Mughal School (Indie). Źródło: Razmnama .

Dary Oceanu



Kilka  ratn  lub klejnotów innych niż Amrit zostało nadanych przez kosmiczny ocean podczas tego trudnego trudu, takie jak; Chandra, księżycowy Bóg; Airavata, słoń; Madhira, bogini wina; Apsaras lub niebiańscy tancerze; Lakszmi , bogini bogactwa i szczęścia, i wielu innych.


Atrament i nieprzezroczysta akwarela na papierze, ok. 1780-1790, Pendżab Hill, Mandi (Indie) © The Met, New York.

Mohini, kobieca forma Wisznu

Kiedy  Amrit  został w końcu ujawniony, dewy i asury natychmiast powróciły do ​​rywalizacji i próbowały zdobyć eliksir dla siebie. Wisznu zamienił się w piękną kobietę o imieniu Mohini, aby odwrócić uwagę Asurów, podczas gdy Devy pośpiesznie połknęły  Amrit i zdobyły ostateczną nagrodę nieśmiertelności.


Ubijanie oceanu mleka
Mohini, awatar Wisznu w świątyni Belur, ok. XII wiek, Indie. Źródło: Pani Sara Welch .

Ikonografia khmerska



Ta mitologiczna opowieść jest bardzo popularna w ikonografii khmerskiej . Najsłynniejsze architektoniczne wykonanie tej legendy pokazano wśród płaskorzeźb o powierzchni 13000 stóp kwadratowych w dedykowanej galerii w świątyni Angkor Wat . Wielkie wejścia do grobli w starożytnym mieście Angkor Thom również przedstawiają sceny z ubijania oceanu w rzeźbiarskiej formie.


Bas Relief w Angkor Wat, ca. XII wiek, Siam Reap (Kambodża).
Źródło: LizaBo .
Ubijanie oceanu mleka
Rzeźby Asurasa trzymającego Vasuki, South Gate Entrance, ca. XII wiek, Angkor Thom (Kambodża). Źródło: Dennis .



https://www.dailyartmagazine.com/the-churning-of-the-ocean-of-milk/?fbclid=IwAR1J0x0zjsimUmImoZQ5Z6Sx9erwB3-tcr8z8-IfYiUdax1rrMDqS1L-bPo

czwartek, 27 lutego 2020

mała mysz, czyli musculus...








Łacińskie słowo musculus oznacza „małą mysz” jak i „mięsień”. 

Dwuznaczność wynika z faktu, że niektóre poruszające się mięśnie pod skórą wyglądają jak poruszające się małe myszy. Co ciekawe, musculus było to także określenie na rzymską machinę wojenną.

maskowanie? - MS

 Zgodnie z przekazem późno-rzymskiego pisarza i wojskowego Wegecjusza (w dziele O sztuce wojskowej), Rzymianie w trakcie oblężenia twierdzy wykorzystywali machinę musculus, która chroniła żołnierzy w trakcie prowadzenia prac ziemnych, mających na celu oczyszczenie trasy dojazdowej do murów, dla rzymskich wież oblężniczych (turres ambulatoriae). 

Konstrukcja posiadała dach, który pokryty był materiałem, który zapobiegał łatwemu podpaleniu drewnianej konstrukcji.

 Juliusz Cezar – swoim dziele O wojnie domowej – wspomina, że machina ta miała ponad 2 metry długości. Zapewne była to inna odmiana musculus, która w wersji Wegecjusza była z pewnością większa. ..

















niedziela, 29 grudnia 2019

Kracun





Kračún (slovanský sviatok)

Skočit na navigaciSkočit na vyhledávání
Ruské vianočné blahoželanie zo začiatku 20. storočia (teda z modernejšieho obdobia než je predmet článku)
A. Piotrowski, Kolędnicy, 1929
Kračún (iné názvy: kračun, kračuň, koleda, koľada, hody) bol slovanský sviatok zimného slnovratu. S príchodom kresťanstva bol tento sviatok nahradený Vianocami.
Všetky uvedené názvy znamenali u Slovanov pôvodne (a u niektorých Slovanov dodnes znamenajú) aj samotný zimný slnovrat, okrem toho u niektorých Slovanov dnes znamenajú Vianoce.

Názvy a ich pôvod[upraviť | upraviť kód]

Kračún[upraviť | upraviť kód]

Slovo Kračún je najstaršie domáce slovanské pomenovanie Vianoc. Dodnes sa používa:[1]
  • v podobe kračún/kračun/kračuň (význam: Vianoce) v slovenských nárečiach (južné stredné Slovensko a bývalá Zemplínska župa)
  • v podobe karácsony (význam: Vianoce) v maďarčine, ktorá slovo prevzala ešte v čase starých Maďarov zo slovenčiny v podobe kračoň, z ktorej sa neskôr vyvinula podoba karáčoň (v dnešnom pravopise karácsony)
  • v podobe crăciun (význam: Vianoce) v rumunčine
  • v podobe kračun (význam: zimný slnovrat) v srbčine a bulharčine
  • v podobe koročun/karačun (význam: zimný slnovrat alebo Vianoce) v ruských nárečiach
  • v podobe karačun (význam: krivá vec, najmä drevo) v bieloruštine
  • v podkarpatskej rusínčine[2]
K pôvodu názvu Kračún možno konštatovať podľa J. Kerďa, že je viac ako pravdepodobné, že lexéma kračún pochádza z južnopraslovanského koreňa *kark-, ktorý po metatéze *krak- a následnej 1. slovanskej palatalizácii *krak-j-un vyústila do absolútne logického tvaru kračun. Tieto transformácie sa udiali zhruba do 8. storočia, teda ešte v južnopraslovanskom období, kým v oblasti východopraslovanského makrodialektu musel byť ekvivalentný tvar *kork-j-un, z čoho potom logicky vyplynuli formy koročun/karačun, doložené aj v Novgorodskej kronike z r. 1143...Koreň kra- je typicky južnoslovanský... Na dôvažok treba vari uviesť aj základnú sému tohto praslovanského koreňa: vracanie, krátenie, krčenie (porov. Ondruš, 1994, s. 18), čo je vlastne istou syntézou generického a symbolického významu zimného slnovratu – najkratšieho dňa, vracania sa svetla, slnka...Zo sémantického hľadiska primárna konotácia termínu kračún/crăciun predstavuje teda syntézu symbolického významu zimného slnovratu – skrátenie, maximálne „skrčenie“ dňa a začiatok návratu, „vratu“ slnečného svetla. Táto primárna konotácia súvisí priamo s pohanskou oslavou zimného slnovratu, ktorá bola ešte veľmi živá v začiatkoch kresťanstva jednak u severogermánskych, ako aj praslovanských kmeňov. S touto oslavou sa viaže aj pohanská obyčaj pálenia kmeňov a konárov....Záverom konštatujeme, že termín Crăciun/Kračún...treba vykladať ako...relikt južnopraslovanského pôvodu ešte z dôb pohanstva. Táto lexéma bola prevzatá Protorumunmi, resp. balkánskou romanizovanou populáciou a starými Maďarmi. Hlboko prenikla, vzhľadom na starobylú tradíciu spojenú s narodením a vítaním Krista, aj do pastierskeho zvykoslovia. Je veľmi pravdepodobné, že do oblastí Podkarpatskej Rusi, ako aj do východného a južnostredoslovenského dialektu tento lexikálny južnopraslovanský petrifikát prenikol cez karpatsko-pastiersku filiáciu, podobne ako viacero južnopraslovanských pastierskych termínov.[2] Mierne odlišne etymológiu prezentuje Š. Ondruš: Historická podoba kračun: koročun mala pred 8. storočím podobu korčun, pred 5. storočím kork-jun...Oproti západoslovanskej podobe krok bola u južných Slovanov predhistorická podoba kork, z ktorej od 8. storočia po praslovanskej metatéze vznikla forma krak. Spomínané slovo krak má podľa Ondruša rovnaký pôvod ako naše slová krok a krk a malo aj metonymický význam noha.[1]
Podľa viacerých neslovanských lingvistov je slovo latinského pôvodu. Navrhuje sa pôvod v slove colationis alebo v slove creatione/creationis alebo vo výraze quartum jejunium. Podľa B. Beneša by slovo mohlo pochádzať z gréckeho výrazu en hemera ton christougennon. Správnosť týchto výkladov z latinčiny a gréčtiny je podľa Kerďa nepravdepodobná.[2]
Podľa niektorých autorov slovo kračún znamená "najkratší deň (v roku)", takýto výklad však nie je jazykovo presvedčivý.[3]

Koleda[upraviť | upraviť kód]

Názov koleda či koľada (po starosloviensky колѩда; dnes v rozličných významoch po rusky/ukr./bielor. колядa - koľada, po bulharsky кoледа - koleda, po poľsky kolęda, po česky, slovensky, slovinsky, srbsky a chorvátsky koleda) pravdepodobne pochádza z latinského slova саlеndае, ale existujú aj iné názory. U Bulharov a východných Slovanov sa ako koleda/koľada dodnes označujú (okrem iného) Vianoce či vianočné obdobie. [4] Calendae (po slovensky kalendy) je latinské slovo, ktoré znamená 1. prvý deň v mesiaci, 2. mesiac.[5] Vzťahuje sa najmä na oslavy prvého dňa prvého mesiaca roka a keďže zimný slnovrat znamenal začiatok nového solárneho roka, dostal zimný slnovrat názov calendae.[3] Napríklad na Slovensku sú koledy vianočné piesne, ktoré chodia do ľudských príbytkov spievať koledníci. Koledníci sú najmä detí a mladí ľudia.

Hody[upraviť | upraviť kód]

Slovo hody sa dodnes používa (vo význame Vianoce) v slovenčine (na východnom a strednom Slovensku) a v (dolnej aj hornej) lužickej srbčine. Názov súvisí s ruským slovom god, čiže rok.[1]

Oslavy zimného slnovratu[upraviť | upraviť kód]

Najstaršia zmienka o slovanských oslavách zimného slnovratu je v Sinajskom euchológiu (10. stor.) v podobe колѩда. V texte sa kritizujú tí, čo 1. januára chodia oslavovať koledu, ako to prv robili pohania.[3][4]
Zimný slnovrat je najmä oslavou slnka a boha s ním spojeného. K rituálom spojeným so solárnym aspektom zimného slnovratu patrí pálenie ohňov (veľkých alebo aspoň sviečok), ktoré horeli až do svitania a bdelo sa pri nich až do svitania. V Rusku sa posielalo z kopca horiace koleso. U južných Slovanov sa do ohňa vkladalo zvláštne poleno, zvané badnik, ktorého zvyšky sa považovali za posvätné (obdoba existuje u Germánov a Litovcov, z čoho vyplýva, že ide o veľmi starý zvyk). Cez oheň sa aj skákalo ako forma očisty a podobne.[3]
Ďalším aspektom tohto sviatku je fakt, že počas zimného slnovratu sa hranica medzi našim svetom a svetom mŕtvych považovala za otvorenú (dobré aj zlé duše mŕtvych sa teda v tomto čase voľne pohybujú po svete). Z toho vyplývalo po prvé, že si Slovania v tomto období roka uctievali predkov. Toto uctenie malo veľa podôb, napríklad Slovania zvykli pri štedrovečernej večeri prestierať aj skonaným členom rodiny. Po druhé sa Slovania v tomto období roka museli chrániť pred zlými duchmi, vlkolakmi, vílami, čertmi a podobne, a to napr. nosením masiek, používaním cesnaku alebo veselými oslavami.[3]
Počas 12 dní medzi dňom Božieho narodenia a 6. januárom prebiehalo koledovanie (názov je odvodený od názvu sviatku koľada/koleda), teda obradné obchôdzky.[3]