przedruk - tłumaczenie przeglądarki
Lud Kalash z północnego Pakistanu:
religia i wierzenia
Starożytna grupa etniczna Kalaszów żyje wysoko w odległych górach Pakistanu Hindukuszu (przedłużenie Himalajów) głęboko w dolinach Bumboret, Rumbur i Birir, w pobliżu niedostępnej granicy górskiej kontrolowanych przez talibów stref Afganistanu - więcej w szczególności na większym obszarze doliny Chitral, w pakistańskiej prowincji granicznej północno-zachodniej. 7788 m Tirich Mir, najwyższy szczyt góry Hindukush, dominuje w tej egzotycznej dolinie o długości 322 km. Chitral ma wiele wspólnego ze swoją historią i kulturą z sąsiednimi terytoriami Hindu-Kush w Gilgit-Baltistan, region czasami nazywany „Peristanem” z powodu powszechnej wiary w wróżki (peri) zamieszkujące wysokie góry. Jedną z głównych atrakcji Chitral są doliny Kalash - siedziba Kafir-Kalash lub „Noszących Czarną Szatę”.
Przez wieki ci poganie o jasnej karnacji twierdzili, że są dawno zaginionymi potomkami podbijających świat armii Aleksandra Wielkiego, którzy najechali ten region w IV wieku pne i są bezpośrednimi potomkami starożytnych grecko-macedońskich armii. którzy 2300 lat temu założyli placówki w tym regionie. Jak się tam dostali, pozostaje tajemnicą. Sposób, w jaki udaje im się przeżyć, jest inny.
Kałaszowie mają powiązania z Grecją prawie we wszystkim, z wyjątkiem bliskości. Tańczą wokół nocnych ognisk; produkują wino i oddają się starożytnym sportom olimpijskim, takim jak zapasy i pchnięcie kulą. Aleksander Wielki wyrwał Persom terytorium dzisiejszego Pakistanu, ale nie był w stanie zmotywować swojej wyczerpanej armii dalej niż rzeka Jhelum. Okupując region, grecki przywódca Macedonii założył osady i wiadomo, że przyczynił się do rozwoju lokalnych kultur hybrydowych. Niektóre z tych kultur istnieją dzisiaj; nie-muzułmańscy mieszkańcy Kalashy, którzy zamieszkują odizolowaną dolinę w dalekim północno-zachodnim Pakistanie, są powszechnie spekulowani, że ich greckie dziedzictwo sięga tamtych czasów. Aleksander Wielki zmarł w 323 roku p.n.e., a jego następca w Pakistanie, Seleukos, założył Królestwo Seleucydów, a później Królestwo Greko-Baktriańskie.
Zacytowano kazi Khushnawaza, członka plemienia Kalashi;
„Dawno, dawno
temu, przed czasami islamu, Sikander e Aazem przybył do
Indii. Dwurożny, którego nazywasz Aleksandrem Wielkim. Podbił
świat i był bardzo wielkim człowiekiem, odważnym, nieustraszonym
i hojnym dla swoich wyznawców. Kiedy wyjechał do Grecji,
niektórzy z jego ludzi nie chcieli z nim wracać, ale woleli tu
zostać. Ich przywódcą był generał Szalakasz (tj.
Seleukos). Wraz z kilkoma swoimi oficerami i ludźmi przybył do
tych dolin i osiedlili się tutaj, zabierali miejscowe kobiety i tu
się zatrzymali. My, Kalaszowie, Czarny Kafir z Hindukuszu,
jesteśmy potomkami ich dzieci. Jednak niektóre z naszych słów
są takie same jak ich, nasza muzyka i nasze tańce też; czcimy
tych samych Bogów. Dlatego uważamy, że Grecy są naszymi
pierwszymi przodkami ”.
To jedna z najpopularniejszych teorii, ale tak naprawdę w ciągu ostatnich dziesięcioleci Kalaszowie zwrócili uwagę wielu antropologów z całego świata, którzy przeprowadzili kilka badań, próbując dowiedzieć się, skąd właściwie pochodzą. . Wielu z nich wykazało różne wyniki i wnioski, co oznacza, że faktyczne pochodzenie plemienia Kalashów pozostaje nieznane. Niemniej jednak, niezależnie od tego, skąd pochodzą, wszyscy antropolodzy zgadzają się, że lud Kałaszów ma wyraźne europejskie pochodzenie, a wielu ekspertów, naukowców i autorów zgadza się, że pokazują wszystkie znaki, obrzędy, historię i być może DNA starożytnych Greków. Na przykład w 2014 r. New York Times doniósł, że „Okazało się, że mieszkańcy Pakistanu Kałaszowie mają fragmenty DNA pochodzące ze starożytnej populacji europejskiej”. Badanie przygotowane przez profesor Elisavet Mela-Athanasopoulou z Wydziału Języka Angielskiego Uniwersytetu Arystotelesa w Salonikach pokazuje wspólne elementy języka grupy etnicznej Kalash w Himalajach i starożytnej grece. Mieszkańcy Kalaszów są najbardziej znani ze swojej wyjątkowej i dobrze zachowanej kultury, co doprowadziło do wpisania ich na listę UNESCO jako niematerialne dziedzictwo kulturowe. W rzeczywistości ta prośba o uznanie jest próbą ochrony ich kultury przez Kałaszów. co doprowadziło do wpisania go na listę UNESCO jako niematerialne dziedzictwo kulturowe. W rzeczywistości ta prośba o uznanie jest próbą ochrony ich kultury przez Kałaszów. co doprowadziło do wpisania go na listę UNESCO jako niematerialne dziedzictwo kulturowe. W rzeczywistości ta prośba o uznanie jest próbą ochrony ich kultury przez Kałaszów.
Niestety, w XIX wieku Kałaszowie zostali
brutalnie podbici przez muzułmańskich Afgańczyków. Ich
starożytne świątynie i drewniane bożki zostały zniszczone, ich
kobiety zostały zmuszone do spalenia ich pięknych strojów ludowych
i noszenia burki lub welonu, a cały lud został nawrócony na
islam. Tylko niewielka część tej znikającej rasy pogańskiej
przetrwała w trzech odizolowanych dolinach w górach, które później
stały się Pakistanem. W ciągu ostatnich dziesięcioleci około
50% całej populacji Kalash przeszło na islam. Ponadto duża
populacja oryginalnych muzułmanów postanowiła osiedlić się w
dolinach i, jak możesz sobie wyobrazić, budują również meczety i
narzekają, że kobiety Kałasz nie są objęte ochroną.
Kałaszowie mają jedną z najbardziej niezwykłych kultur na naszej planecie. Z populacją nieco ponad 3500 mieszkańców, największą mniejszością w Pakistanie, są oazą kolorów i ciepła, które są jaskrawym przeciwieństwem pozornie niegościnnej krainy, która je otacza. Doliny są idylliczne i stanowią raj dla zgiełku głównych miast Pakistanu i atrakcji turystycznych. Drzewa orzechowe i jujube przylegają do niższych zboczy, podczas gdy starannie uprawiane pola trzciny cukrowej rosną wzdłuż rzek na dnie każdego z nich. To tutaj, w głębi Hindukuszu, podróżnicy przyjeżdżają, by posmakować innego życia, innego czasu. Wioski to niewiele więcej niż kilka drewnianych domów.
Jeśli pierwszą rzeczą, która uderza cię w Kałaszach, jest ich rozbrajająca gościnność, to druga to ich wygląd. Słowo „Kalash” oznacza „czarny” i odnosi się do odzieży noszonej przez kobiety i dziewczęta. Jeśli chodzi o sposób ubierania się Kalaszów, to zazwyczaj kobiece ubrania przyciągają czyjąś uwagę. Kałasze porzucili swoje tradycyjne tuniki z koziej sierści na rzecz shalwar-kameez, piżamy noszonych w całym Pakistanie i Afganistanie. Ale kobiety Kałaszów nadal noszą cheo, luźne czarne bawełniane sukienki, wspaniale haftowane przy kołnierzykach, mankietach i na dole. Ze smukłych dekoltów kapią szklane koraliki. Długie nakrycia głowy ozdobione są uporządkowanymi falami muszli kauri i wyszukanymi haftami, z krwistymi czerwieniami, szokującymi różami, bizantyjskim błękitem, kanarkową żółcią i szmaragdową zielenią, splecionymi razem w kalejdoskopowe gobeliny. Kolorowe wełniane nakrycia głowy opadają kaskadowo na ramiona kobiet. Te kupy są zapakowane w ciasne rzędy muszli cowry sprowadzonych z wybrzeża Indii. Uważa się, że muszle są ucieleśnieniem modlitw o płodność. W przeciwieństwie do wielu muzułmanów kobiety Kałaszów pozostają nieosłonięte i słyną ze swojej urody.
Ponieważ Kalaszowie są poganami i
oddają cześć panteonowi bogów, w tym Dezao, stwórcy lub Jastak,
bogini rodziny, miłości, małżeństwa i narodzin, a nie
Mahometowi, są wolni od ograniczeń Purdy i mają bardzo różne
zwyczaje z sąsiednich społeczności. Ze względu na swoje
oddalenie, bardzo daleko od cywilizacji, lud Kałaszów prowadzi dziś
tradycyjne, wiejskie życie, które wciąż pozostaje
nietknięte. Większość rodzin polega na słońcu, aby mieć
prąd, nie mieć bieżącej wody, są samowystarczalne i mieszkają w
drewnianych chatach. Życie jest tu dość ciężkie, ponieważ
mają bardzo długie, mroźne zimy i, w przeciwieństwie do ludzi z
innych części Pakistanu, zimą nie przenoszą się do miast, ale
pozostają w dolinie.
Wśród sąsiednich muzułmanów istnieje
popularne błędne przekonanie, że Kałaszowie to kafirowie, czyli
niewierzący, ale to nieprawda. Kałaszowie przestrzegają
ścisłego kodeksu zwyczajów i mają niezliczone religijne
dziwactwa, co przyniosło im rozgłos wśród antropologów, pisarzy
- Kałaszowie to mityczne plemię przedstawione w Człowieku, który
byłby królem Rudyarda Kiplinga - a ostatnio także
podróżników. Rozwiązłość jest mile widziana, a
kazirodztwo tabu nakazuje małżeństwo poza dolinami. Koszt
spełnienia tego wymogu kulturowego jest wysoki. Przy już
wyczerpanej populacji wieśniacy często mają niewielki wybór -
albo się ożenić, albo zapraszać wtajemniczonych, muzułmanów, do
zawarcia małżeństwa.
Pojęcia religii, duchów oraz dobra i
zła przeplatają się z codziennym życiem w społeczeństwach
Kalashów. Rytuały są powszechne i rutynowo
praktykowane. Miejscowe rodziny oddają cześć w grupie świątyń
lub ołtarzy swojej rodziny, rozmieszczonych w różnych miejscach w
wioskach i okolicach dolin. Te sanktuaria reprezentują splot
tradycji rodowej rodziny z wierzeniami religijnymi i codzienną
duchowością. Inne tradycyjne zwyczaje dotyczą małżeństwa i
porodu; oba są związane z wyjątkowymi rytuałami, w tym
powszechną praktyką „ucieczki żony”, w której żona opuszcza
męża dla innego mężczyzny, a wynikający z tego rozwód jest
rozstrzygany (często częściowo polubownie) w społeczności. Kobiety
w okresie menstruacji spędzają dni w specjalnym „domu
menstruacyjnym”, oddzielonym od szerszej społeczności, chociaż
jest to jeden z nielicznych przykładów segregacji kobiet i mężczyzn
w kulturze kałaszów. Po śmierci osoby kilka wyszukanych
rytuałów odbywa się w salach społecznościowych, w tym jeden w
męskiej świątyni, który obejmuje taniec, aby przywołać dobre
duchy i wypędzić złe duchy. Cmentarze to wrażliwe obszary,
których niektórzy Kałaszowie unikają ze względu na ich wiarę w
duchy.
Innym niezwykłym zwyczajem jest Bashali, drewniana chata w
każdej wiosce, w której co miesiąc kobiety wycofują się na czas
swojego okresu. Domy te nie tylko reprezentują miesięczną
przerwę od obowiązków zawodowych dla kobiet, ale są fundamentalną
częścią wierzeń religijnych Kalash i pokazują, że wszystko, od
lokalizacji, zachowania, płci i przedmiotów, jest podzielone na
sfery czystej (Onjesta ) i nieczyste (Pragata). Teoria
zanieczyszczenia wyjaśnia również, dlaczego mężczyźni mogą
opiekować się kozami na wyższych pastwiskach, podczas gdy prace
domowe pozostają wyłącznie domeną kobiet w dolinach
poniżej.
Kalaszowie to kultura, w której ich festiwale
stanowią centralny punkt ich życia. Osoby nieczyste nie są
dopuszczane na uroczystości bez wcześniejszego oczyszczenia. Rytuał
oczyszczający składa się z ognia i trzepot jałowca machanych nad
głową niewtajemniczonego.
Podczas gdy podczas ostrej zimy nie ma powodów do świętowania, kiedy w dolinach nadejdzie wiosna, ludzie witają nowy sezon podczas ogromnych uroczystości. To coroczny Festiwal Joshiego, który odbywa się pod koniec każdego maja. Podczas tego festiwalu mleko odgrywa ważną rolę. Ale nie byle jakie mleko, ale mleko, które zostało zachowane dziesięć dni wcześniej na tę wyjątkową okazję. Kałasze używają tego mleka do oczyszczania noworodków i domów. Noworodki są karmione mlekiem, ale jest ono również wyrzucane na domy i przedmioty. Na zakończenie festiwalu na głowy uczestników rzucane są liście, aby pokazać nadejście wiosny.
Kolejnym świętem Kalash jest
Uchau i obchodzone jest każdej jesieni. Ale najważniejszym ze
wszystkich festiwali jest Chawmos, obchodzony w środku ostrej zimy,
w grudniu. To święto oznacza i świętuje koniec żniw, aw tym
czasie zwierzęta są składane w ofierze, aby zapewnić źródło
pożywienia na zimę. Osoby nieczyste nie są dopuszczane na
uroczystości bez wcześniejszego oczyszczenia. Rytuał
oczyszczający składa się z ognia i trzepot jałowca machanych nad
głową niewtajemniczonego.
Kalaszowie zawsze byli dumni ze swojego
stylu życia, podobnie jak ostatnio reszta Pakistanu. Tradycyjnie
byli oni odrzucani przez swoich większości sąsiadów i zmuszani w
głąb gór za swoje przekonania religijne, tolerowano ich przez
zaciśnięte zęby. Dopiero niedawno, gdy poprawiła się
komunikacja i wzrosło zainteresowanie turystów, władze Pakistanu
próbowały zrozumieć tę wspaniałą kulturę.
W kwietniu
2017 r. Sąd prowincjonalny w północnym mieście Peszawar
oficjalnie uznał bardzo oczernianą społeczność za odrębną
grupę etniczną i religijną. W rezultacie Kalaszowie będą
liczeni osobno, ponieważ Pakistan przeprowadza swój pierwszy
narodowy spis powszechny od prawie 20 lat. Uznanie było
zwieńczeniem długotrwałej walki w kraju, w którym dominuje islam,
gdzie mniejszości religijne i inne są często poddawane kontroli
władz, a nawet atakowane przez bojowników. Niedawno Kałaszowie
po raz pierwszy uzyskali głos w rządzie. Wazirzada Khan,
34-letni działacz polityczny z doliny, został powołany na sejmik
prowincji na mocy prawa zastrzegającego miejsca dla
mniejszości. Jego nominatorem był Imran Khan, wówczas
przywódca polityczny w prowincji, a obecnie premier
Pakistanu. Kalaszowie to rdzenni właściciele ziemi, lasów i
gór.
W ostatnich latach Kalasha przyciągnęła europejskich
badaczy i wsparcie, co zaowocowało korzyściami dla społeczności,
w tym szkołą, która uczy ich dialektu. Ale niektórzy
odwiedzający cudzoziemcy byli również ofiarami ataków
kryminalnych i rebeliantów. Źródłem napięć jest pomoc,
jaką Kałaszowie otrzymują od organizacji pozarządowych i
rządu. Grecki rząd wykazał zainteresowanie zachowaniem
starożytnego stylu życia Kalaszów. W 2004 r. Ateny
sfinansowały budowę Centrum Kultury Kalasha, w którym znajduje się
muzeum artefaktów Kalash, w tym odzieży, instrumentów muzycznych,
biżuterii i rzeźb
W 2009 r. Jednostka talibów wkradła
się nocą do dolin i porwała Lerounisa. Zostali ostrzeżeni
przez miejscowych sympatyzujących z ich sprawą i przybyli do
Kalasha Dur w nocy, kiedy ustawiono tylko dwóch ochroniarzy. Jeden
strażnik uciekł, podczas gdy drugi stał na swoim miejscu i został
zabity. Lerounis został szybko przewieziony przez afgańską
granicę do Nuristanu. Zapłacono okup za greckiego nauczyciela,
szacowany na 1 milion funtów, a on wrócił do Grecji. Służby
bezpieczeństwa nie pozwolą mu wrócić do Pakistanu, ponieważ
uważają, że jego obecność w tym kraju jest niebezpieczna.
Obowiązkowa rejestracja i ochrona
Wszyscy obcokrajowcy, którzy odwiedzają Dolinę Chitral, muszą zarejestrować się po przyjeździe i automatycznie otrzymują bezpłatnie uzbrojonego strażnika lokalnej policji. Nie ma wyjątków od tej zasady. Dlaczego? Rejestracja jest wymagana, aby monitorować, kto odwiedza ten wrażliwy region przygraniczny, w którym Pakistan, Afganistan, Tadżykistan i Chiny znajdują się w odległości kilkuset kilometrów od siebie. Chitral pozostał prawie całkowicie nietknięty przez problemy, które nękały plemienne regiony na południu, główną drogę prowadzącą przez regiony łączące Chitral, które do niedawna były utrzymywane przez talibów.
Kalasze (Chitral)
Kalasze (endonim: Kalasza) – grupa etniczna licząca około 6000 osób, wyznająca odrębną archaiczną religię politeistyczną (ma około 3000 wyznawców; pozostali wyznają islam). Zamieszkują doliny Rumbur, Bumboret i Birir w masywie Hindukusz, na południe od miasta Czitral w Północno-Zachodniej Prowincji Granicznej w Pakistanie.
Kalasze są jedyną grupą ludności praktykującą prastarą religię politeistyczną, jaka przetrwała na ogromnym obszarze islamskim od Turcji do Indii. W latach 80. i 90. stali się znani w świecie jako domniemani potomkowie żołnierzy Aleksandra Wielkiego (co jednak nie znajduje potwierdzenia w badaniach historycznych i genetycznych[1]).
Miejscowi muzułmanie odnoszą się do Kalaszów z pogardą, nazywając ich „Czarnymi Kafirami” (od arabskiego kafir – niewierny oraz od dominującego koloru stroju Kalaszów).
Pierwsza wzmianka o Kalaszach to relacja z walk Timura z ludami Sia (późniejszymi Kafirami). Aleksander Wielki w 327 p.n.e., a później Czyngis-chan podbili ten region, jednak kraj Kalaszów do XVIII wieku faktycznie nie podlegał żadnej zewnętrznej władzy.
Po islamizacji obszaru dzisiejszego Afganistanu i Pakistanu w ciągu VIII – X wieku, południowa, najbardziej niedostępna część masywu Hindukusz, zamieszkana głównie przez Tadżyków i ludy Szin (przodków Kalaszów) oparła się władzy miejscowych emirów i islamizacji, zachowując religię politeistyczną i kulturę ludową. Ten region został przez Arabów nazwany Kafiristanem, czyli Krajem Niewiernych. Zachodnią część regionu zamieszkiwali tzw. Czerwoni Kafirowie, wschodnią Czarni Kafirowie – Kalasze.
Mimo że islam nakazuje pogan nawracać nawet siłą, przez wieki lokalni muzułmańscy władcy byli bezsilni wobec pogańskich mieszkańców Kafiristanu, skutecznie broniących swojej niezależności w trudno dostępnych dolinach górskich, i zadowalali się daniną. Kalasze od XVIII wieku znajdowali się pod rządami tolerancyjnych mehtarów z Czitral i żyli bez większych konfliktów z miejscowymi sunnitami i izmaelitami. W XIX wieku zaczęli być prześladowani przez emirów z Afganistanu i zmuszeni do przesiedlenia w najwyżej położone doliny górskie.
W 1893 r. Wielka Brytania wytyczyła granice Indii z Afganistanem szczytami pasma górskiego, odcinając przy tym wschodnie doliny zamieszkane przez Kalaszów od reszty Kafiristanu. Dwa lata później w roku 1895 emir Afganistanu Abdur Rahman Chan (zwany „Żelaznym Emirem”) zajął zbrojnie Kafiristan i brutalnym terrorem (wymordował ponad 60% ludności) zmusił Czerwonych Kafirów do przyjęcia islamu. Kafiristan został nazwany Nuristanem (Krajem Oświeconych). Kalasze po brytyjskiej stronie granicy uniknęli tego losu, jednak trudne warunki życia powodowały, że ich liczba stale malała.
Sytuacja zmieniła się w latach 70. XX w., kiedy odkryci przez europejskich i amerykańskich badaczy, Kalasze zaczęli otrzymywać pomoc z krajów zachodnich (głównie z Grecji); od tej pory ich liczba zaczęła rosnąć. Jednak nadal są dyskryminowani przez miejscowych muzułmanów, np. każdy Kalasz, aby znaleźć pracę, musi nawrócić się na islam. Muzułmanie uważają kobiety Kalaszów za rozwiązłe i często je napastują, bo nie zakrywają twarzy.
Region Kalaszów drastycznie różni się od sąsiednich muzułmańskich. Kalasze stworzyli wydajny system irygacji pól, dzięki któremu uzyskują względnie wysokie plony zboża i kukurydzy, a także hodują kozy (gdy reszcie regionu Czitral grozi klęska nieurodzaju). Uprawiają również morwy i wytwarzają z ich owoców wino (zakazane przez islam).
Kalasze mówią językiem Kalaszmun z rodziny indoeuropejskiej, grupy dardyjskiej. Zawiera w większości słownictwo pokrewne językowi khowar, który jest znany większości Kalaszów jako język dominujący w regionie Czitral. Od niedawna język Kalaszów jest zapisywany alfabetem arabskim i uczony w kilku szkołach.
Kobiety noszą powszechnie bogato zdobiony strój (długa czarna suknia haftowana i naszywana muszelkami, monetami i koralikami); przy okazji świąt przywdziewają także bogato zdobione, ważące nawet kilka kilogramów nakrycie głowy. Mężczyźni ubierają się tak, jak ich muzułmańscy sąsiedzi.
Kalasze zamieszkują charakterystyczne domy, budowane razem schodkowo na stoku górskim, z drewna i kamienia, o płaskich dachach.
Sztuka Kalaszów to głównie rzeźba w drewnie (figurki, zdobienia kolumn i drzwi), malarstwo ścienne i bogate hafty. Częste są wyobrażenia ludzi, bóstw i zwierząt (zakazane przez islam). Biżuteria wykonywana jest ze srebra i pestek brzoskwini.
Podczas różnych uroczystości Kalasze śpiewają pieśni zwane dradżahilak (ich treścią są ludowe podania i legendy) przy akompaniamencie bębenków; towarzyszą temu często tańce kobiet. W odróżnieniu od muzułmanów, kobiety kalaskie w życiu społecznym nie są odseparowane od mężczyzn (z wyjątkiem okresu menstruacji i okołoporodowego, kiedy stają się „nieczyste” i mieszkają w oddzielnych domach baszleni).
Religia
Kalasze wierzą w 12 głównych bogów i bogiń personifikujących różne siły Natury (podobnych do tych z mitologii greckiej), z których najważniejszym jest Mahandeo (lub Khodai) protektor doliny, bóg wojny, plonów i pośrednik między ludźmi a Dezau (lub Paidagarau) – bogiem stwórcą. Bogini Dżesztak jest opiekunką małżeństwa, rodziny i ciężarnych kobiet. Powszechnie czczony jest Balomain, mityczny heros podobny do Heraklesa, który pośredniczy między Kalaszami a ich bogami (według legendy odwiedza doliny Kalaszów w czasie święta Czoimus). Ku czci bóstw wznoszone są z drewna i kamienia bogato zdobione świątynie oraz składane ofiary z kóz i żywności. Rozpowszechniony jest kult przodków.
Solarny kalendarz obrzędowo-religijny Kalaszów zawiera wiele świąt, z których najważniejsze to wiosenne Dżoszi (składanie ofiar z mleka), Uszao (sierpniowe ofiarowanie zboża, sera i wina) i Czoimus (najbardziej uroczyste 10-dniowe święto przesilenia zimowego i Balomaina). Zachodni turyści (nie-muzułmanie) mogą uczestniczyć w tych uroczystościach.
W ostatnich latach[kiedy?] obserwuje się jednak tendencję do przechodzenia Kalszów na islam.
Mitologia
Kalasze nazywają swoją legendarną praojczyznę Tsaim, ale nie określają jej miejsca. Twierdzą, że są potomkami żołnierzy helleńskich, którzy przyszli w góry Hindukusz z Aleksandrem Wielkim w IV wieku p.n.e., gdzie osiedlili się, poślubiając miejscowe kobiety. Jednak Kalasze są genetycznie różni zarówno od sąsiednich ludów jak i od populacji europejskich[potrzebny przypis].
Religia i kultura Kalaszów wykazuje pewne paralele do kultury starożytnej greckiej, jednak nie ma podstaw twierdzenie, że jej źródłem jest cokolwiek więcej niż wspólne indo-europejskie dziedzictwo[potrzebny przypis].
Bóstwa
Znany językoznawca i profesor Harvardu Michael Witzel podsumowuje wiarę praktykowaną przez Kalaszów następującym opisem: [25]
„W mitach jest to zwłaszcza rola Indry , jego tęczy i jego orła, do którego strzelano, zabicie jego ojca, zabicie węża lub demona z wieloma głowami, a także centralny mit uwolnienia Słońca od ogrodzenie (Mandi < Mahān Deva ). Istnieją echa mitu Puru ,a i cykliczne wyniesienie Yama Rājan (Imra) do boga nieba (Witzel 1984: 288 sqq., tempo Fussman 1977: 70). podział na dwie grupy bóstw ( Devalog), a ich małżeństwo mieszane (matka Imry jest „olbrzymem”) zostało zachowane, a ta dychotomia wciąż jest odtwarzana w rytuałach i festiwalach, zwłaszcza w Chaumos. Rytuał nadal jest tego typu: wśród Kalashów jest to zasadniczo, choć nie zawsze, bez świątyni, z udziałem ognia, świętego drewna, trzech okrążeń i * gorącego . Niektóre cechy mają już swoją wedyjską formę, a nie swoją środkowoazjatycką formę (np. Smok> wąż). ” [25]
- Mahandeo
Mahandeo to bóstwo, do którego modlą się Kalaszowie, znane we współczesnym hinduizmie jako Mahadev w innych językach subkontynentu indyjskiego. [43]
- Imra
Niektóre bóstwa były czczone tylko w jednej społeczności lub plemieniu, ale jedno było powszechnie czczone jako Stwórca: starożytny hinduski bóg Yama Râja zwany imr'o w Kâmviri. [42] [44] Istnieje bóg stwórca, występujący pod różnymi imionami, już nie jako Ojciec Niebo, ale jako pan świata podziemnego i nieba: Imra (* Yama Rājan), Māra 'śmierć' (Nuristani) [25 ] On (Yama rajan) jest bóstwem stwórczym zwanym Dezau (ḍezáw), którego imię pochodzi od indoeuropejskiego * dheig'h „formować” (Kati Nuristani dez „to create”, CDIAL 14621); Dezauhe jest również nazywany przez paszto terminem Khodai. Istnieje wiele innych bóstw, półbogów i duchów.
- Indr
Michael Witzel twierdzi, że istnieje postać podobna do Indry , często nazywana w rzeczywistości Indr (N., K.) lub Varendr (K., waræn, werín, * aparendra). Podobnie jak w Wedach tęcza jest nazywana jego imieniem. Kiedy grzmi, Indra gra w polo. Indra pojawia się jednak w różnych formach i współczesnych „przebraniach”, takich jak Sajigor (Sajigōr), zwany także Shura Verin. Sanktuarium Sajigor jest w Rumbur doliny. [ potrzebne źródło ]
Warén (dr-) lub In Warīn to najpotężniejszy i najbardziej niebezpieczny bóg. Nawet popularny ostatnio Balumain (baḷimaín, K.) przejął niektóre cechy Indry: pochodzi z zewnątrz, jadąc na koniu. Balumain jest bohaterem kultury, który uczył, jak obchodzić zimowe święto Kalash (Chaumos). Jest związany z Tsyam , mitologiczną ojczyzną Kałaszów . Indr ma podobnego do demona odpowiednika, Jeṣṭana, który pojawia się na ziemi jako pies; bogowie (Devalog, Dewalók) są jego wrogami i rzucają w niego kamieniami, spadającymi gwiazdami. [25]
- Munjem Malék
Inny bóg, Munjem Malék (munjem 'middle'; malék od arabskiego. Malik 'king'), jest Panem Śródziemia i zabił, podobnie jak Indra, swojego ojca. Mahandeo (mahandéo, por. Nuristani Mon / Māndi) jest bogiem plonów, a także bogiem wojny i negocjatorem z najwyższym bóstwem. [25]
- Jestak
Jestak (jéṣṭak, od * jyeṣṭhā lub * deṣṭrī?) Jest boginią życia domowego, rodziny i małżeństwa. Jej lożą jest dom kobiet (Jeṣṭak Han). Dezalik (ḍizálik), siostra „Dezau” jest boginią porodu, sercem i siłą życiową; chroni dzieci i kobiety. [25] Jest podobna do Nirmali (indo-irańska * nirmalikā). Jest również odpowiedzialna za lożę Bashaleni. [ potrzebne źródło ]
- Suchi, Varōti i Jach
Istnieje również ogólny wzorzec wiary w górskie wróżki Suchi (súči), które pomagają w polowaniu i zabijaniu wrogów, oraz Varōti (zwane w sanskrycie vātaputrī), ich brutalnych męskich partnerów Suchi, odzwierciedlając późniejsze wedyjskie (i typowe średniowieczne kaszmirskie ) rozróżnienie między Apsaras i Gandharvas . Żyją w wysokich górach, takich jak góra Kailash, jak Tirich Mir , ale późną jesienią schodzą na górskie łąki. Jach (j.ac.) to odrębna kategoria żeńskich duchów ziemi lub specjalnych miejsc, pól i pastwisk górskich. [25]
Zgodnie ze starożytnym hinduizmem lud Kalashy wierzy w jednego Boga (znanego jako Brahman zarówno w okresie przed, jak i po wedyjskim) z szacunkiem dla pomniejszych „bogów” ( Deva ) lub bardziej trafnie znanych jako istoty niebiańskie. W odniesieniu do Boga używają też kilku arabskich i perskich słów. [45]
Deities
Noted linguist and Harvard professor Michael Witzel summarises the faith practised by the Kalash with this description:[25]
"In myth it is notably the role of Indra, his rainbow and his eagle who is shot at, the killing of his father, the killing of the snake or of a demon with many heads, and the central myth of releasing the Sun from an enclosure (by Mandi < Mahān Deva). There are echoes of the Puruṣa myth, and there is the cyclical elevation of Yama Rājan (Imra) to sky god (Witzel 1984: 288 sqq., pace Fussman 1977: 70). Importantly, the division between two groups of deities (Devalog) and their intermarriage (Imra's mother is a 'giant') has been preserved, and this dichotomy is still re-enacted in rituals and festivals, especially the Chaumos. Ritual still is of this type: Among the Kalash it is basically, though not always, temple-less, involving fire, sacred wood, three circumambulations, and the *hotṛ. Some features already have their Vedic, and no longer their Central Asian form (e.g. dragon > snake)."[25]
- Mahandeo
Mahandeo is a deity whom the Kalash pray to and is known as Mahadev in other languages of the Indian subcontinent in modern Hinduism.[43]
- Imra
Certain deities were revered only in one community or tribe, but one was universally revered as the Creator: the ancient Hindu god Yama Râja called imr'o in Kâmviri.[42][44] There is a creator god, appearing under various names, no longer as Father Heaven, but as lord of the nether world and of heaven: Imra (*Yama Rājan), Māra 'death' (Nuristani)[25] He (Yama rajan) is a creator deity called Dezau (ḍezáw) whose name is derived from Indo-European *dheig'h 'to form' (Kati Nuristani dez 'to create', CDIAL 14621); Dezauhe is also called by the Pashto term Khodai. There are a number of other deities, semi-gods and spirits.
- Indr
Michael Witzel claims there is an Indra-like figure, often actually called Indr (N., K.) or Varendr (K., waræn, werín, *aparendra). As in the Veda, the rainbow is called after him. When it thunders, Indra is playing Polo. Indra appears, however, in various forms and modern 'disguises', such as Sajigor (Sajigōr), also called Shura Verin. The shrine of Sajigor is in Rumbur valley.[citation needed]
Warén(dr-) or In Warīn is the mightiest and most dangerous god. Even the recently popular Balumain (baḷimaín, K.) has taken over some of Indra's features: He comes from the outside, riding on a horse. Balumain is a culture hero who taught how to celebrate the Kalash winter festival (Chaumos). He is connected with Tsyam, the mythological homeland of the Kalash. Indr has a demon-like counterpart, Jeṣṭan, who appears on earth as a dog; the gods (Devalog, Dewalók) are his enemies and throw stones at him, the shooting stars.[25]
- Munjem Malék
Another god, Munjem Malék (munjem 'middle'; malék from Arab. malik 'king'), is the Lord of Middle Earth and killed, like the Indra, his father. Mahandeo (mahandéo, cf. the Nuristani Mon/Māndi), is the god of crops, and also the god of war and a negotiator with the highest deity.[25]
- Jestak
Jestak (jéṣṭak, from *jyeṣṭhā, or *deṣṭrī?) is the goddess of domestic life, family and marriage. Her lodge is the women's house (Jeṣṭak Han). Dezalik (ḍizálik), the sister of "Dezau" is the goddess of childbirth, the hearth, and of life force; she protects children and women.[25] She is similar to the Nirmali (Indo-Iranian *nirmalikā). She is also responsible for the Bashaleni lodge.[citation needed]
- Suchi, Varōti, and Jach
There also is a general pattern of belief in mountain fairies Suchi (súči), who help in hunting and killing enemies, and the Varōti (called vātaputrī in Sanskrit), their violent male partners of Suchi, reflecting the later Vedic (and typical medieval Kashmiri) distinction between Apsaras and Gandharvas. They live in the high mountains, such as Mount Kailash like Tirich Mir, but in late autumn they descend to the mountain meadows. The Jach (j.ac.) are a separate category of female spirits of the soil or of special places, fields, and mountain pastures.[25]
In line with Ancient Hinduism, the Kalasha people believe in one God (known as Brahman in both the pre and post-Vedic periods) with reverence to minor 'gods' (Deva) or more aptly known as celestial beings. They also use some Arabic and Persian words to refer to God.[45]
Zobacz także:
https://pozatrasa.pl/artykuly-z-podrozy/kalasze-w-pakistanie/
cz.2
Kałasz (imię własne: kasivo; nazwa „Kałasz” pochodzi od nazwy obszaru) - ludność Pakistanu zamieszkująca wysokogórskie regiony Hindukuszu (Nuristan lub Kafirtan). Ludność - około 6 tysięcy osób. Byli prawie eksterminowani w wyniku ludobójstwa muzułmanów na początku XX wieku, ponieważ wyznają pogaństwo. Prowadzą odosobnione życie. Posługują się językiem kałaszów grupy dardyjskiej języków indoeuropejskich (jednak około połowa słów ich języka nie ma odpowiedników w innych językach dardyjskich, a także w językach ludów sąsiednich).....
https://maciejsynak.blogspot.com/2021/04/kalasz-lud-z-pakistanu-cz2.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Kalash_people
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kalasze_(Chitral)