Maciej Piotr Synak


Od mniej więcej dwóch lat zauważam, że ktoś bez mojej wiedzy usuwa z bloga zdjęcia, całe posty lub ingeruje w tekst, może to prowadzić do wypaczenia sensu tego co napisałem lub uniemożliwiać zrozumienie treści, uwagę zamieszczam w styczniu 2024 roku.

Wszystkie posty spełniające kryteria zapytania phersu, posortowane według daty. Sortuj według trafności Pokaż wszystkie posty
Wszystkie posty spełniające kryteria zapytania phersu, posortowane według daty. Sortuj według trafności Pokaż wszystkie posty

piątek, 5 kwietnia 2024

Paryżanka z Knossos

 




Paryżanka – nazwa nadana przedstawiającemu postać kobiecą fragmentowi fresku z pałacu w Knossos.

Datowane na połowę XV wieku p.n.e. malowidło znajduje się obecnie na ekspozycji w sali XV Muzeum Archeologicznego w Heraklionie.

Malowidło zachowało się na fragmencie tynku o wysokości 20 cm.
 




Przedstawia młodą kobietę z zadartym nosem, pełnymi ustami, ekspresyjnie zarysowanym spojrzeniem i puklem czarnych włosów opadających na czoło. 

Zostało odkryte w 1903 roku i z powodu podobieństwa do ówczesnego ideału urody kobiecej ochrzczone przez Arthura Evansa mianem „Paryżanki”. 


Pierwotnie stanowiło część większego fresku znajdującego się w górnej sali w północno-zachodnim narożniku pałacu w Knossos, przedstawiającego grupę kobiecych par odzianych w długie szaty, podających sobie nawzajem sobie kielichy. 

Ponieważ „Paryżanka” wraz z inną jeszcze postacią przewyższała rozmiarami pozostałe, przypuszcza się, iż było to przedstawienie bogini uczestniczącej w obrzędzie.




Frapowała mnie ta nazwa, ta postać i porównanie do owych paryżanek, dziwne mi się to wydawało... i patrz... co dzisiaj fb serwuje...










Jest to obraz szwajcarskiego malarza Charles'a Alexandra GIRON'a - "Kobieta w rękawiczkach" znana także jako: "Paryżanka"...


Czyż nie jest podobna do damy z Knosssos?


Obraz datowany jest na rok 1883, podczas gdy Evans odkrycia na Krecie dokonał w roku 1903... 20 lat później.

Założę się, że wcale nie chodziło o podobieństwa do ówczesnego ideału urody kobiecej tylko o podobieństwo do obrazu Girona.












Czyż nie są podobne??

Po tynku biegnie rysa niemal dokładnie tam, gdzie u Girona jest załamanie światła na żuchwie... 
Włosy podobnie falują na skroni i ten kłębiasty czarny kapelusz (?) zupełnie jak włosy na fresku..





W sumie - dość dziwne...






Prawym Okiem: Phersu z Ferrary (maciejsynak.blogspot.com) :

Grobowiec Augurów, gdzie znaleziono powyższy fresk Phersu pochodzi z około 530-520 roku p.n.e. - odkryto go w 1878 roku w okolicach Tarquinii, freski z Ferrary powstały ok. 1470 roku, czyli (równo?) 2000 lat później...


Albo twórcy fresku z Ferrary - Francesco del Cossa i Cosmè Tura - widzieli oryginał w grobowcu i na nim się wzorowali, albo widzieli gdzieś coś inspirowanego tym freskiem, albo...

raczej to "albo".










Paryżanka (fresk) – Wikipedia, wolna encyklopedia


MALARZE FRANCUSCY: Charles-Alexandre GIRON La Parisienne 1883 (french-painters.blogspot.com)

Femme au gant-Giron - Charles Giron – Wikipedia, wolna encyklopedia






środa, 28 września 2022

Frygia cz. dalsza

 







tłumaczenie automatyczne z angielskiej wiki


Wyspa Marmara ( turecki : Marmara Adası ) to turecka wyspa na Morzu Marmara . O powierzchni 117,8 km2 (45,5 ²) jest największą wyspą na Morzu Marmara i jest drugą co do wielkości wyspą Turcji po Gökçeada (starsza nazwa w języku tureckim: İmroz ; grecki: Ίμβρος Imvros ).

W starożytności wyspa nazywana była Proikonesos ( Προικόνησος ) lub Prokonnesos ( Προκόννησος ), zlatynizowaną jako Proconnesus . 

Współczesna nazwa „Marmara” pochodzi od greckiego μάρμαρον ( marmaron ) i od μάρμαρος ( mármaros ), „skała krystaliczna”, „lśniący kamień”, być może od czasownika μαρμαίρω ( marmaírō ), "błysnąć, błyszczeć, błyszczeć", bo słynął z białego marmuru wydobywał tam.


Pod nazwą Proconnesus jest to stolica tytularna Kościoła rzymskokatolickiego (stolica wakuje od śmierci w 1963 r. ostatniego okupanta) oraz Ekumenicznego Patriarchatu Konstantynopola .

Marmur prokonneski jest szeroko stosowany w Hagia Sophia w Konstantynopolu, a wyłącznie w Herkulesowym Sarkofagu Genzano, obecnie w British Museum . Dodatkowo był używany w Bazylice Maksencjusza na Forum Romanum (marmur jest nadal głównym towarem eksportowym wyspy).
Historyczne dowody pierwszej greckiej obecności na wyspie Marmara (starożytne Prokonnessos) pojawiły się wraz z wczesną kolonizacją Greków Jońskich w VIII wieku p.n.e. Historie i legendy identyfikują wyspę jako miejsce odwiedzin Jasona i Argonautów oraz greckiej ekspedycji przeciwko Troi. W 493 pne został spalony przez flotę fenicką walczącą po stronie Dariusza Wielkiego .

Wyspa była rządzona przez Imperium Achemenidów pod panowaniem greckiego tyrana o imieniu Metrodorus .

W 410 pne Alkibiades podbił go dla Aten.

Podczas prześladowań Dioklecjana cesarz Dioklecjan nakazał egzekucję manichejczyków o niskim statusie , natomiast manichejczyków o wysokim statusie wysłano do pracy w kamieniołomach Prokonnezu lub kopalniach Khirbat Faynan .

Za panowania Konstantyna Wielkiego w IV wieku na wyspie osiedliła się znaczna arystokracja z Konstantynopola . Do 569 roku wielu bizantyjskich arystokratów zbudowało na wyspie pałace, które uznali za swój dom. Największy pałac tego okresu został zbudowany przez cesarza Justyniana I. Wraz z cesarzem przybyła duża świta szlachty, strażników pałacowych, kupców i służby. Justynian zbudował także duży klasztor na Marmarze, który jest jednym z najwcześniejszych w historii. 

Obecność królów bizantyjskich na wyspie była silnie odczuwalna dzięki silnym powiązaniom z Patriarchatem Konstantynopola. Przez większość swojej historii wyspa była nazywana „Proikonnesos” (wyspa królewskiego posagu) i „Prinkipo” (wyspa arystokracji).





Proconnesus lub Prokonnesos
( starożytne greckie : Προκόνησος ), pisane również Proekones lub Proikonnesos ( Προικόνησος ), było greckim miastem na południowo-zachodnim brzegu wyspy Proconnesus .

Arysteasz , poeta z Arymaspei, był tubylcem. To miasto, które było kolonią Milezyjczyków, zostało spalone przez fenicką flotę działającą pod rozkazami króla perskiego Dariusza I .

Strabon rozróżnia starego i nowego Proconnesus. Mieszkańcy Cyzicus, w czasie, którego nie możemy ustalić, zmusił Prokonnezyjczyków do zamieszkania razem z nimi i przeniósł posąg bogini Dindymene do ich własnego miasta.

Jej siedziba znajduje się w pobliżu miasta Marmara na wyspie Marmara .



Dindymene ( starogrecki : Δινδυμήνη ), w mitologii starożytnej frygijskiej , jest jednym z imion Kybele , matki bogów. Świątynie Dindymene zostały zbudowane w częściach starożytnej Ionii, takich jak Magnesia na Meanderze .

Dindymene (Ancient Greek: Δινδυμήνη), in ancient Phrygian mythology, is one of the names of Cybele, mother of the gods.

Nazwa mogła pochodzić od góry Dindymus we Frygii , na której zboczach w Pessinus zbudowano świątynię Kybele Dindymene.

Legenda głosiła, że ​​świątynia została zbudowana przez Argonautów . Może również pochodzić od Dindyme, imienia żony Maeona i matki Kybele .



Pessinus ( gr . Πεσσινούς lub Πισσινούς ) było starożytnym miastem i arcybiskupstwem w Azji Mniejszej , na obszarze geograficznym obejmującym z grubsza współczesną Anatolię (Azjatycka Turcja ). Miejscem miasta jest obecnie nowoczesna turecka wioska Ballıhisar , w dolinie dopływu rzeki Sakarya na płaskowyżu anatolijskim ok. godz. 950 m n.p.m., 13 km od miasteczka Sivrihisar .























Mówi się, że mitologiczny król Midas (738-696 pne?) rządził większym królestwem frygijskim z Pessinus, ale badania archeologiczne od 1967 r. wykazały, że miasto rozwinęło się najwcześniej około 400 r. p.n.e., co zaprzecza wszelkim historycznym twierdzeniom o wczesnych korzeniach frygijskich.

Zgodnie ze starożytną tradycją Pessinus był głównym ośrodkiem kultu bogini Kybele , Metrum Frygijskiego („Matki”).

According to ancient tradition, Pessinus was the principal cult centre of the goddess Cybele, the Phrygian Meter ("Mother"). 


matka --- mitera (grecki) --- powiązanie(?): Mitra 



Tradycja sytuuje kult Kybele we wczesnym okresie frygijskim (VIII w. p.n.e.) i wiąże wzniesienie jej pierwszej „kosztownej” świątyni, a nawet założenie miasta z królem Midasem (738-696 p.n.e.?).

Jednak frygijska przeszłość Pessinusa jest wciąż niejasna, zarówno historycznie, jak i archeologicznie. Na przykład geograf Strabon (12.5.3) pisze, że kapłani byli potentatami w „starożytnych czasach”, ale nie jest jasne, czy Pessinus był już państwem świątynnym rządzonym przez dynastai („panów”) w okresie frygijskim.


Tradition situates the cult of Cybele in the early Phrygian period (8th century BC) and associates the erection of her first "costly" temple and even the founding of the city with king Midas (738-696 BC?). However, the Phrygian past of Pessinus is still obscure, both historically as archaeologically. For example, the geographer Strabo (12.5.3) writes that the priests were potentates in "ancient times", but it is unclear whether Pessinus was already a temple state ruled by dynastai ("lords") in the Phrygian period.





włosy - i chyba... jakaś dziwna.... kotłowanina...

Tezeusz (phersu) zabija Minotaura (Stwórcę) - mozaika z Muzeum Archeologiczne w Neapolu










Znowu myszy - i Frygia




tekst z 5 lipca 2022

tekst nieskończony



Skiros - Mysija - Frygia (czapka)

myszy zabiły Popiela - zbóje (pasterze) z Mysi?






Według mitologii greckiej Tezeusz zmarł na Skyros, gdy miejscowy król Lycomedes zrzucił go z urwiska. Wyspa jest również znana w mitach jako miejsce, z którego Achilles wypłynął do Troi po tym , jak Odyseusz odkrył go na dworze Lycomedes. 





Early coinage of Skyros, c. 485–480 BC



Neoptolemos , syn Achillesa, pochodził ze Skyros (lub Scyros , jak jego nazwa jest czasem transliterowana), jak powiedziano w księdze dziewiętnastej Iliady (w. 326-327) oraz w sztuce Sofoklesa , Filoktet (w. 239) . Mała zatoka o nazwie Achilina wschodnim wybrzeżu wyspy mówi się, że jest to miejsce, z którego Achilles wyruszył z Grekami, a raczej gdzie Achilles wylądował podczas szkwału, który nawiedził grecką flotę po nieudanej początkowej ekspedycji, która lądowała na Mysii.


W ok. 475 pne, według Tukidydesa (1.98), Cimon pokonał Dolopian (pierwotnych mieszkańców) i podbił całą wyspę. Od tego czasu kolonizowali ją ateńscy osadnicy i stała się częścią Imperium Ateńskiego . Wyspa leżała na strategicznym szlaku handlowym między Attyką a Morzem Czarnym (Ateny były uzależnione od dostaw zboża docierających do niej przez Hellespont ). Cimon twierdził, że znalazł szczątki Tezeusza i zwrócił je do Aten.


Etymologia:

One account associates the name Skyros with skyron or skiron, meaning "stone debris". (The island had a reputation for its decorative stone

Włoska wiki: Sciro

grecki: Σκύρος  

Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Σκύρος (ή Χώρα), που βρίσκεται στην ανατολική ακτή. Συνδέεται με τη Λιναριά με ασφαλτοστρωμένο δρόμο μήκους 11 χιλιομέτρων. Άλλοι συνοικισμοί της Σκύρου είναι τα Μαγαζιά, η Λιναριά και το Λουτρό (αγροτικός συνοικισμός).


Stolicą wyspy jest Skyros (lub Chora), położona na wschodnim wybrzeżu. Połączone jest z Linarią drogą asfaltową o długości 11 km. Inne osady Skyros to Magazia , Linaria i Loutro (wiejska osada).


Miasto Chora położone jest na stoku wysokiej góry i nazywa się dosłownie - Góra.

"ch" wymienne z "g"

chora -- hora -- gora --- góra





Chora


Architektura miasta (na podstawie wiki)

Teren zamku, na szczycie stromego stożkowego wzgórza, był zamieszkany od czasów prehistorycznych. Nie wiadomo, czy w czasach starożytnych i późniejszych na Skyros istniały inne osady, chociaż istnieją rozproszone ślady budynków, muszli, grobowców i innych znalezisk archeologicznych w całym Skyros. Spośród podróżników tylko Tournefort odwiedził wyspę w 1702 roku, który twierdzi, że na wyspie znajduje się tylko jedna osada, zbudowana pod stromym klifem w kształcie stożka. Twierdzi, że jego populacja liczyła 300 rodzin. Nawet dzisiaj, gdzie rozwinęły się nowe osady, większość mieszkańców wyspy mieszka w Chorze, która jest administracyjnym i politycznym centrum wyspy.

Nie wiadomo, kiedy osada zaczęła się rozwijać poza zamkiem. Uważa się, że dzisiejsze dzielnice zaczęły powstawać w okresie bizantyjskim. Panowie osiedlili się pod murami, a dalej reszta (rolnicy, hodowcy). 

Miasto Skyros przecina główna droga, która pochodzi z Linaria i kończy się na Zamku i jest gospodarczym i społecznym kręgosłupem osady. Od tej drogi zaczynają się brukowane uliczki i alejki ze schodami. Domy Skyros są małe, dzięki czemu znajdują się jak najbliżej Zamku, białe i przylegają do siebie. 
Ze względu na wąską przestrzeń wznoszą się pionowo. Wejście do domów znajduje się od strony drogi. W celu zaoszczędzenia miejsca na ulicy schody poszerzają się na balkon piętra, a naroża ścian zewnętrznych są wycięte i znajdują się kryte przejścia. Wśród nich są małe kościoły. Budynki związane z pracą rolniczą i hodowlaną znajdują się na obrzeżach osiedla. Wewnątrz Zamku znajdują się placówki, w których przechowywano kosztowności. 

Domy Skyros są prostokątne, a wolne powierzchnie na zewnątrz i wewnątrz pokryte są białym wapnem. Rezydencje różnią się od innych domów w gospodarstwie domowym większą wielkością. Domy wykonane są z kamienia, a drewno wykorzystywane jest do budowy dachu i innych konstrukcji drewnianych. Mają płytkie fundamenty i w razie potrzeby są wzmocnione przyporami. Ściany mają grubość 70 cm na ziemi i są cienkie u góry. Z trzech rozmiarów materiałów, duże kamienie, mezestones, które są umieszczane w szczelinach i ostatecznie wypełniają spoiny błotem melagowym , ciemną gliną o właściwościach hydroizolacyjnych. Zostały otynkowane wewnętrznie i zewnętrznie. Posiadają nieliczne, asymetryczne otwory w ścianach. Nad drzwiami może znajdować się prostokątny świetlik kratowy . Od strony drogi może znajdować się niewielki dziedziniec otoczony niskim tarasem. 

Na podwórku może znajdować się piec, ganek, schowek i łazienka. Tam, gdzie spoczywa dach, znajduje się tak zwany kołnierz, wpuszczony w ścianę w celu podparcia belek.

Dach, znany jako dach lub szyberdach, jest ciemny, wyłożony melagami. Jego budowę rozpoczęto od umieszczenia drewnianego słupa na środku domu w specjalnym alabastrze (porolithos), aby nie gnił. Na szczycie filaru znajduje się zagłówek, na którym opiera się kalenica. Następnie belki układa się prostopadle do kalenicy w odległości 40 cm od siebie. 

Następnie następuje stroik, układanie stroika. [Μετά λαμβάνειχώρα το καλάμωμα, η τοποθέτηση της καλαμωτής. Następnie otrzymuje kraj trzciny, umieszczenie stroika (trzciny).]

Rzadko umieszczano deski na dachu od wewnątrz. Na wierzchu trzciny kładzie się samaki (Piaskownica zwyczajna - trawa wydmowa z rodziny wielichnowatych), cienkie suche trzciny, sitowie lub wiklina o liściach grubości 25 cm, a na wierzchu umieszcza się suche wodorosty, zwane gumami. 

Na węźle umieszczono miejsce o grubości 5-7 cm,  tworzące nasłonecznione pochylenie w kierunku rynny , zwane szopą (?) Wreszcie na wierzchu umieszczono melagę, który był odnawiany co trzy lata.

Wewnątrz domu, gdzie jego wysokość jest dozwolona, ​​znajduje się bolmes (przegrody), drewniana ozdobna przegroda o wysokości 1,8 metra, która zakrywa dolną połowę filaru. Rygle izolują część domu, natomiast ma drewnianą podłogę, tworząc antresolę.

Na szczycie rygla - przegrody (bolmy) znajdują się drewniane balustrady lub fryzy, tworzące niską attykę. Wokół pozostałej części otworu znajduje się drewniana rama. Cienka pozioma belka, sznurek, znajduje się tuż nad środkiem otworu i służy do zawieszania przedmiotów codziennego użytku lub ozdób.

Przegrody dzielą wnętrze domu na trzy przestrzenie, które pełnią różne funkcje. W pokoju na podwyższeniu, zwanym sofą, znajdowała się sypialnia. Dostęp do sofy prowadzą drewniane schody (tzw. ruchome schody) z reszty domu lub salonu. Odosobniony obszar poniżej, stodoła, był magazynem żywności i kuchnią, z oświetleniem pośrednim, a w posiadłościach znajdował się kominek . 

Reszta przestrzeni znana jest jako duży hol lub dom i ma wiele zastosowań.  Był kominek ze stożkowym kominem.  Zewnętrznie komin przykrywa dzban zwany rzeźbiarzami. Na ścianach wbudowane szafki i półki. Pod półkami znajdują się gwoździe, z których zwisają cięższe przybory, znane jako klepisko. Meble ruchome wewnątrz domu to łóżeczko (mała sofa), lada, komody, trójnóg, krzesełka, stół i stolik kawowy.








S. Ramułt - Słownik języka pomorskiego str. 216:

trcena - trzcina
trec - trą, car, tre, trzeć, Carsi (tarłszy), Carti (tarty)

trzciny ocierają (trą - trzą) o siebie na wietrze, wydając charakterystyczny szelest - stąd zapewne jej nazwa

trimer - tremać - trzymać


carti - trec
carci - carski


greckie καλάμι (kalámi) - trzcina  

kal- lub kał- w językach słowiańskich oznacza coś mokrego jak np. kałużę 

a trzcina (kalami) to roślina rosnąca we wodzie


















Tezeusz (Phersu) - porzucenie Ariadny to było porzucenie jej ciała, po opętaniu. 
Mitra (Phesru) ma czapkę nazywaną "frygijską" - może więc pochodził z Frygii lub Mezji. 







Dokładne granice Mysi są trudne do wyznaczenia. Granica frygijska ulegała wahaniom, podczas gdy na północnym zachodzie Troad tylko czasami obejmowała Mysję. Część północna była znana jako „Mniejsza Frygia” lub ( starogrecki : μικρὰ Φρυγία , zromanizowany : mikra Phrygia ; łac .: Frygia Minor ), podczas gdy południowa była nazywana „Wielką Frygią” lub „Pergamene Frygia”. 

Mysia była w późniejszych czasach znana również jako Hellespontine Frygia ( greka : Ἑλλησποντιακὴ Φρυγία , romanizowana : Hellespontiake Frygia ;Łacińskie : Phrycia Hellespontica ) lub „ Frygia nabyta ” ( starogreckie : ἐπίκτητος Φρυγία , łac . epiktetos Phrygia ; łac .



Coin of Kyzikos, Mysia. Circa 550–500 BC


Głównymi cechami fizycznymi Myzji są dwie góryOlimp (7600 stóp) na północy i Góra Temnus na południu, która na pewną odległość oddziela Mysję od Lidii , a następnie rozciąga się przez Mysję w okolice Zatoki Adramyttium . 
Główne rzeki w północnej części prowincji to Macestus i jego dopływ Rhyndacus , które wznoszą się we Frygii i po szerokim rozejściu przez Mysię łączą swe wody poniżej jeziora Apolloniatis , około 24 km od jeziora Apolloniatis. Propontis. Kaïcus na południu wznosi się w Temnus, a stamtąd płynie na zachód doMorze Egejskie , przechodzące w odległości kilku mil od Pergamonu
W północnej części prowincji znajdują się dwa znaczne jeziora, Artynia lub Apolloniatis (Abulliont Geul) i Aphnitis (Maniyas Geul), które odprowadzają swoje wody do Macestus odpowiednio ze wschodu i zachodu. 



Coin of Mysia, 4th century BC


Miasta


Najważniejszymi miastami były Pergamon w dolinie Kaïcus i Kyzicus na Propontydzie . Całe wybrzeże było usiane greckimi miastami, z których kilka było ważnymi miejscami; tak więc północna część obejmowała Parium , Lampsacus i Abydos , a południową Assos , Adramyttium . Dalej na południe, nad Zatoką Eleatycką, znajdowały się Elaea , Myrina i Cyme 



Niewielki epizod w cyklu Wojny Trojańskiej w mitologii greckiej sprawił , że grecka flota wylądowała w Mysii, myląc ją z Troją 

Achilles rani ich króla, Telefus , po tym jak zabił Greka; Telephus później błaga Achillesa o wyleczenie rany. (to zapewne aluzja do zabicia i "ożywienia" Ozyrysa tj. Stwórcy - MS)


Ten przybrzeżny region rządzony przez Telefus jest alternatywnie nazywany "Teutranią" w mitologii greckiej, tak jak wcześniej był rządzony przez króla Teutrasa . W Iliadzie Homer przedstawia Myzyjczyków jako sojuszników Troi, z siłami myzyjskimi dowodzonymi przez Ennomusa (proroka) i Chromiusa , synów Arsinousa

Homerycka Mysia wydaje się być znacznie mniejsza niż Mysia historyczna i nie rozciągała się na północ do Hellespontu czy Propontis. Homer nie wymienia żadnych miast ani punktów orientacyjnych w Mysi i nie jest jasne, gdzie dokładnie znajdował się Homeric Mysia, chociaż prawdopodobnie było to [ oryginalne badania? ] położona gdzieś pomiędzy Tradą (na północny zachód od Mysii) a Lydią/Maeonią (na jej południe).



Zachowało się wiele inskrypcji myzyjskich w dialekcie języka frygijskiego , pisanych odmianą alfabetu frygijskiego . Istnieje również niewielka liczba odniesień do języka luteskańskiego rodzimego dla Mysia w źródłach greckich eolicznych .






Xoklísi í xokklísi?

Kaplica czy kaplica?


Słowo pochodzi z kompozycji słów "na zewnątrz" i "kościół". 


Słowo ἐκωκκλησιον istniało już w średniowiecznej grece, więc uproszczenie nie jest konieczne.


 kaplica <kaplica <średniowieczny grecki ἐκωκκλήσιον <starogrecki ἔξω + ἐκκλησία <καλέω / καλῶ


xokklísi < exokklísi < mesaionikí ellinikí exokklísion < archaía ellinikí éxo + ekklisía < kaléo / kaló



Ξωκλήσι ή ξωκκλήσι;


Η λέξη προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων έξω και εκκλησία. Ήδη από τα μεσαιωνικά ελληνικά υπήρχε η λέξη ἐξωκκλήσιον, επομένως η απλοποίηση είναι περιττή.

ξωκκλήσι < εξωκκλήσι < μεσαιωνική ελληνική ἐξωκκλήσιον < αρχαία ελληνική ἔξω + ἐκκλησία < καλέω / καλῶ










https://e-didaskalia.blogspot.com/2018/09/blog-post_576.html












Domy z koszyczkiem:

kozubek - dymnik - koszyczek - koza - kukla - Św. Mikołaj wlazł przez komin




Kuka



Kuka - też pasterz.

Zwierzęta pasterskie - kozy, owce.... 

Kuka lub Kuba - zły duch, zły duch zadawany w jedzeniu przez czarownice !!!

wg. Aleksander Labuda - Słownik kaszubsko-polski z opr. E. Brezy, Gdańsk 1982 r. str. 60 i 59




tekst nieskończony - oraz - będą powiązania w innych notatkach min. o Kubie/ Kukie













z cyklu myszy:

https://maciejsynak.blogspot.com/2019/11/morfeusz-albo-antropomorfizacja.html
https://maciejsynak.blogspot.com/2020/07/sonie-i-myszy.html
https://maciejsynak.blogspot.com/2020/04/legion.html
https://maciejsynak.blogspot.com/2020/02/maa-mysz-czyli-musculus.html




https://pl.wikipedia.org/wiki/Che%C5%82mno




piątek, 29 lipca 2022

Wielkie oczy - Buka

 












Omówienie powyższych tekstów - dość zresztą obszernych - znajdzie się w osobnym opracowaniu, tymczasem widzę tu na razie tylko luźne podobieństwa.





"baba w wielkiej płachcie z dużymi oczami"

"w grubej chustce i z koszykiem"




wielkie oczy ukazane jako makijaż z rozciągnięciem do uszu




zakręcona linia pod okiem może pokazuje rzeczywiste jego umiejscowienie















wydatne piersi jako wielkie oczy






Bender - grey robot - od twórców The Simpsons





wielkie oczy i wyszczerzone zęby - Buka




Buka




Sumerowie i duże oczy - tam, skąd wyszedł Phersu?







oczy powiększone makijażem - ale grzywka nieprzypadkowa


wielkie oczy - powyższe fejkowe zdjęcie wykorzystałem do tego:



słabo wyszło... lewe oko powinno być niżej i bardziej do tyłu rozciągnięte - może jeszcze poprawię..


W bajce wilk pożerający Czerwonego Kapturka miał wielkie oczy i wielkie zęby. Wilk udawał babcię - rebus na opętanie. Leśniczy wyciągnął babcię z brzucha wilka itd. - rebus na usunięcie "operatora" z opętanych ciał. 


zMORA - duch dręczący we śnie - czyli poprzez śnienie (zdalne podłączenie się do mózgu?)

zły duch - KUBA - KUKA - opornie powstaje o tym wpis, publikacja zapewne niedługo...


Buka (oryg. szw. Mårranfin. Mörkö) − fikcyjne stworzenie, bohaterka cyklu książek o Muminkach autorstwa Tove Jansson. Istota podobna do skały, o potężnej posturze, bladych oczach i wyszczerzonych zębach. [Marko-Marek - Mars? - MS]

Buka przemieszcza się po świecie, niejednokrotnie odwiedzając Dolinę Muminków. Przyciąga ją światło i ciepło domu. Pojawiając się w jakimś miejscu, przynosi chłód i zamraża ziemię, na której dłuższy czas stoi. W miejscu, gdzie przebywa dłużej niż godzinę, nic już nie wyrośnie. Buka wzbudza powszechny strach, jednak nie wiadomo, czy naprawdę jest groźna, czy tylko samotna i nieszczęśliwa.

W powieści Tatuś Muminka i morze Buka, szukając zapalanej wieczorem lampy, wyrusza za rodziną Muminków na samotną wyspę, płynąc na zamrożonej przez siebie krze. Współczujący jej Muminek codziennie wynosi naftową lampę na brzeg morza i w końcu jego postępowanie zmienia Bukę, która przestaje nieść ze sobą chłód.

Etymologia

Słowo Mårran pochodzi od szwedzkiego morra, co znaczy mruczeć lub warczeć, podobnie utworzono nazwę tej postaci w tłumaczeniu angielskim (The Groke, od to growl – buczeć (polska nazwa Buki), warczeć, mruczeć)




Groke ( szwedzkie imię Mårran , fińskie imię Mörkö ) to fikcyjna postać z opowieści Muminków stworzonych przez Tove Jansson .  

Pojawia się jako upiorne ciało w kształcie wzgórza z dwojgiem zimnych, wpatrujących się oczu i szerokim rzędem białych, błyszczących zębów. W książce Kto pocieszy Toffle?, wspomina się, że ma ogon, ale nigdy go nie widziano. Gdziekolwiek stoi, ziemia pod nią zamarza, a rośliny i trawa umierają. Chodząc po ziemi zostawia ślad lodu i śniegu. Wszystko, czego dotknie, zamarznie. Pewnego razu zamroziła ognisko, siadając na nim. Szuka przyjaźni i ciepła, ale odrzucają ją wszyscy i wszystko, zostawiając ją w swojej zimnej jaskini na szczycie Samotnych Gór.

Jednak pewnego razu w komiksie została okrzyknięta bohaterką, gdy w swoim nieustannym poszukiwaniu ciepła zgasiła leśny pożar, siedząc na nim. W innym komiksie Sniff stworzył magiczną miksturę z pozornie przypadkowymi efektami. Z ciekawości kapie kilka kropel na mrówkę, która następnie przemienia się w Groke. Nigdy nie jest jasne, czy tak powstał Groke, czy też mrówka przekształciła się w inną istotę tego samego typu. Mrówka nigdy więcej nie była widziana po tym.

Groke to postać melancholijna i samotna. Agneta Rehal-Johansson twierdzi, że różne inne postacie, takie jak Muminki czy Mamuśka Muminki, identyfikują się z jej samotnością lub są przez nią reprezentowane. 





"baba w wielkiej płachcie z dużymi oczami"

"w grubej chustce i z koszykiem"

ręce jak u minojskiej damy



Kim naprawdę jest Buka z „Muminków” i dlaczego jest taka straszna? Co oznacza jej imię? Poniżej przedstawiamy zaskakujące informacje o tym bajkowym potworze. "Muminki" Tove Jansson to najstraszniejsza bajka dla dzieci w historii, ale tak naprawdę Buka nie jest taka zła jak mówią.


„Muminki” to m.in. takie sympatyczne postacie jak Migotka, Włóczykij, Paszczak, Muminek, Mama i Tata Muminka, Mała Mi. W tym uniwersum istnieje również przerażająca Buka. Dlaczego wywołuje u wielu osób taki strach? Jak podaje zpliszkasiwa.pl, jest ona uosobieniem największych lęków pisarki Tove Jansson. Okazuje się jednak, że nie we wszystkich krajach budzi tak ogromne emocje jak w Polsce.

Myślę, że gdyby zapytać o to Freuda, mógłby wskazać na das Unheimliche, the Uncanny, niesamowitość. Buka jednocześnie jest znajoma i nieznajoma. Wiemy, po co przyszła, ale nie wiemy, co ma w głowie. Mnie przerażał jej spokój i tajemnica. Czym właściwie jest ta Buka? A może ten Buka? Co zrobi? Co powie? Kiedy to zrobi? – można przeczytać na stronie riennahera.com.


Buka to czyste zło?

Riennahera.com opisuje Bukę jako zło z nieodgadnionym tokiem myślowym, a milczenie i budowane napięcie jest straszniejsze od tego, co mogłaby zrobić. W wersji japońskiej dodatkowo obraz był ciemniejszy przez co Buka wydawała się jeszcze bardziej potworem z horroru.

Jako dzieci nie zdajemy sobie sprawy z tego co jest zagrożeniem, a rzecz zupełnie błaha często urasta do rangi problemu - psycholożka Katarzyna Korpolewska tłumaczy strach przed Buką. (Natemat.pl)


Dlaczego Buka jest straszna?

Tvtropes.org podaje, że Buka budziła największy strach w Japonii, Finlandii, Francji i Polsce, ponieważ w tych krajach otrzymała najbardziej przerażające głosy. Przykładowo, w Wielkiej Brytanii nie wydawała z siebie żadnych dźwięków. Warto przypomnieć, że Buka w oryginale nazywa się Mårran, a słowo to pochodzi od szwedzkiego morra (mruczeć, warczeć). W języku angielskim nazywa się The Groke (growl oznacza buczeć).

Buka była tak straszna, że w Polsce budziła strach u wielu dzieci. Niektóre z nich na wiele lat nabawiły się traumy, a rodzice zaczęli zabraniać oglądania „Mumuników”. Stała się też dla rodziców polskich dzieci straszakiem na złe zachowanie – podaje tvtropes.org.


Dobra Buka?

W książkach Buka jest straszniejsza niż w animacjach. W prozie Tove Jansson potrafi nawet zabić zamrażając. W powieści "Tatuś Muminka i morze" Muminek za sprawą naftowej lampy sprawia jednak, że Buka przestaje nieść ze sobą chłód. W jednym z odcinków animowanej serii Buka ocaliła Małą Mi z pożaru, więc tak naprawdę nie jest zła.


wątki nie muszą się ze sobą łączyć, wytłumaczenie może być inne



POWIĄZANE



Co to znaczy MUKA?

O co chodzi w zabawie? Zasady Muki są bardzo proste - należy złączyć kciuk i palec wskazujący tak, by stworzyły kółko. Następnie, trzeba zwrócić uwagę innej osoby, żeby ta niechcący zobaczyła gest. Jeśli to się uda, można "wlepić mukę", czyli uderzyć w ramię kogoś, kto dał się zaskoczyć.
Muka - skąd się wzięła zabawa?

Zabawa powstała w USA prawdopodobnie jeszcze w latach 80! Nic więc dziwnego, że pamiętają ją nawet dzisiejsi 40 latkowie. Od charakterystycznego gestu nazwano ją w Stanach Zjednoczonych "the circle game". Polska nazwa jest zaś jeszcze starsza! Słowo "muka" pojawiało się w emitowanym w latach 70 serialu Podróż za jeden uśmiech. Było ono popularne wśród ówczesnej młodzieży i funkcjonowało jako mało wulgarne przekleństwo. Jak widać Muka to zabawa, która wraca co jakiś czas. Nie zdziwcie się więc, jeśli ktoś wlepi wam mukę za 10, 20 czy 30 lat :)











THE MESOPOTAMIAN WORLD
Beyza Tosun · 10 godz. ·



SUMERIAN EYE MAKEUP, CONJUNCTIVITIS AND THE EVIL EYE

John Alan Halloran wrote in “The Sumerian language has preserved a record of their battles against conjunctivitis, also known as 'pink eye', an eye condition which the Sumerians called igi-hulu, 'evil eye'. Conjunctivitis is an inflammation of the mucous membrane that covers the eyeball, which can be brought on by bacteria, viruses, or inadvertent soap in the eye. You can read about this potentially dangerous condition here:
“There is a Sumerian expression that indicates that this condition had already become a subject of fear and superstition in Sumerian times — igi-hul...dim2: to put the evil eye (on someone) ('eyes/face' + 'evil' + 'to fashion'). In most traditional cultures there is an extreme fear of the 'Evil Eye'. They recite incantations, give signs, and will do everything possible to avoid its fateful curse.
“The Sumerians were like many other peoples in having traditions about the medicinal use of different plants and herbs, some of which have antiseptic properties. These traditions are preserved in the vocabulary of their language. When Logogram Publishing publishes the English-Sumerian index to my Sumerian Lexicon (2006) book, it will be easier for researchers to look up what are these plants and herbs. But the Sumerian natural remedies were largely the same as are used today among the inhabitants of Iraq and Arabia.
“The Sumerian vocabulary confirms that the practice of eye makeup originated for eye protection, not for cosmetic reasons. It also shows that the practice of applying protective eye makeup was not limited to the ancient Egyptians. Here are two entries from my Sumerian Lexicon (2006) book: 1) šembi, šimbi: kohl, i.e., a cosmetic, mascara, or eye-protection paste originally made from charred frankincense resin and later from powdered antimony (stibium) or lead compounds (cf., šem-bi-zi-da, 'kohl'; šim, 'perfumed resin'; šim-gig, 'frankincense'; im-sig7-sig7, 'antimony paste'). 2) šem-bi-zi-da: kohl; a paste originally made from charred frankincense resin and later from powdered antimony (stibium) or lead compounds; a darkening eye cosmetic with antibacterial properties - used as a protection against eye disease as well as giving relief from the glare of the sun ('kohl' + 'good; true' + nominative; Akk., guhlu, 'kohl' - cf., igi-hulu, 'evil-eye').

 

“The etymology shows that Akkadian guhlu is a loanword from Sumerian, where it evolved through vowel harmony from the Sumerian term for 'evil-eye' into our word 'kohl'. Furthermore, according to Stephan Guth, Professor of Arabic at the University of Oslo, our word 'alcohol' "is derived from the Arabic al-kuhl, which means 'kohl'. When the Europeans became familiar with this substance in Andalusia, which was also used for medical purposes, they referred to it and gradually all other fine powders, and subsequently all kinds of volatile essences, as alcohol." So the etymology of 'alcohol' can now be traced through a circuitous path all the way back to ancient Sumerian igi-hulu, 'evil-eye'.
“Frankincense resin has such strong antibiotic properties that the ancient Egyptians used its oil to clean the body and organs during mummification, helping to prevent putrefaction. A Google search for "charred frankincense" returns almost a thousand results. Frankincense, however, was rare and expensive, having to be imported from Arabia, which explains why the Sumerians learned to substitute powdered antimony or lead compounds for it in their eye makeup.”
 
https://factsanddetails.com/.../sub363/item1522.html...


MAKIJAŻ OCZY SUMERSKIE, KONJUNKTYWITIS I ZŁE OKO

John Alan Halloran napisał „Język sumeryjski zachował zapis ich walk z zapaleniem spojówek, znanym również jako „różowe oko”, stan oczu, który Sumerowie nazywali igi-hulu, „złym okiem”. Zapalenie spojówek to zapalenie błony śluzowej, które zasłania gałkę oczną, które mogą być powodowane przez bakterie, wirusy lub nieumyślne mydło w oku. O tym potencjalnie niebezpiecznym stanie przeczytacie tutaj:

“Istnieje sumeryjskie wyrażenie, które wskazuje, że stan ten stał się już przedmiotem strachu i przesądów w czasach sumeryjskich — igi-hul... dim2: aby położyć złe oko (na kogoś) ('oczy/twarz' + 'zło' + 'do mody'). W większości tradycyjnych kultur istnieje skrajny strach przed „Złym okiem”.

Recytują zaklęcia, dają znaki i zrobią wszystko, co możliwe, aby uniknąć jej losowej klątwy.
„Sumeryjczycy byli jak wiele innych ludów w tradycjach o leczniczym zastosowaniu różnych roślin i ziół, z których niektóre mają właściwości antyseptyczne. Tradycje te są utrwalone w słownictwie ich języka. Kiedy Logogram Publishing opublikuje indeks angielsko-sumeryjski do mojej książki Sumeryjski Leksykon (2006), badaczom łatwiej będzie poszukać, co to za rośliny i zioła. Ale sumeryjskie naturalne środki były w dużej mierze takie same, jakie są obecnie stosowane wśród mieszkańców Iraku i Arabii.

“Sumeryjskie słownictwo potwierdza, że praktyka makijażu oczu powstała w celu ochrony oczu, a nie kosmetycznych. Pokazuje też, że praktyka stosowania makijażu ochronnego oczu nie ograniczała się do starożytnych Egipcjan. Oto dwa wpisy z mojej książki Sumeryjskiego Leksykonu (2006): 1) šembi, šimbi: kohl, czyli kosmetyk, tusz do rzęs lub pasta ochronna do oczu, pochodząca z z zwęglonej żywicy kadzidła, a później ze sproszkowanego antymonu (stybium) lub związków ołowiu (por. , šem-bi-zi-da, 'kohl'; szym, 'żywica perfumowana'; szym-gig, 'kadzidłofrankowe'; im-sig7-sig7, 'pasta antymonowa'). 2) šem-bi-zi-da: kohl; pasta oryginalnie wykonana z żywicy kadzidła zwęglonej, a później ze sproszkowanego antymonu (stybium) lub związków ołowiu; przyciemniający kosmetyk pod oczy o właściwościach antybakteryjnych - stosowany jako dając ulgę od blasku słońca ('kohl' + 'dobre; prawdziwe' + nominacja; Akk., guhlu, 'kohl' - cf. , igi-hulu, 'złe oko')
.


„Etymologia pokazuje, że akkadyjski guhlu jest słowem sumeryjskim, gdzie ewoluowało poprzez harmonię samogłosek z sumeryjskiego terminu „złe oko” do naszego słowa „kohl”. Ponadto, według Stephana Gutha, profesora arabskiego na Uniwersytecie w Oslo, nasze słowo "alkohol" "pochodzi z arabskiego al-kuhl, czyli "kohl". Kiedy Europejczycy zapoznali się z tą substancją w Andaluzji, która była również wykorzystywana do celów medycznych, odnosili się do niej, a stopniowo do innych drobnych proszków, a następnie wszelkiego rodzaju esencji „Więc etymologia „alkoholu” może być teraz śledzona przez obwodną ścieżkę aż do starożytnego sumeryjskiego igi-hulu, „złego oka”.
„Żywica frankincense ma tak silne właściwości antybiotyczne, że starożytni Egipcjanie używali jej oleju do oczyszczania ciała i narządów podczas mumifikacji, pomagając zapobiec gni Wyszukiwarka Google „zwędzone kadzidło” zwraca prawie tysiąc wyników. Kadzidło było jednak rzadkie i drogie, trzeba było importować z Arabii, co wyjaśnia, dlaczego Sumerowie nauczyli się zastąpić sproszkowany antymon lub związki ołowiu w makijażu oczu. "



zapewne we wszystkim jest trzecie dno








Jeszcze nie skończyłem lektury książki z początku posta, ale:

- wytrzeszczone oczy, duża głowa i ciągły płacz - mogą też odnosić się do choroby nowotworowej lub genetycznej - zespół Axenfelda-Riegera (ARS)
- jednak inne objawy już nie pasują min. takie dziecko potrafiło dożyć 20 lat
- wyraźnie podkreśla się, że dziecko takie stało się po podmianie, nie było takie od urodzenia
- może być opętanie
- jest na pewno trzecie dno

charakterystyczne - podmienione dzieci są głupie (matołkowate), złośliwe, chytre, przebiegłe, dokuczliwe - też oznaki opętania tj. w ciało dziecka wszedł dorosły osobnik, który jest złośliwy, sabotuje, z tym, że niemowlę wychodzące z kołyski w poszukiwaniu jedzenia - coś tu przesadzone, jak sygnalizuję - jest tu trzecie dno wymieszane z innymi świadectwami.


Porwane dzieci są dręczone - porównaj bestialskie mordy i znęcanie się nad bezbronnymi ludźmi:  Czerwoni Khmerzy, naziści, UPA itd..


Materiał w opracowaniu Edyty Diakowskiej i Zygmunta Kłodnickiego "Demony porywające i odmieniające dzieci" obejmuje w książce strony od 176 do 262 tj. 86 stron.












na stronie 213 pierwsza ocena Autorów odnośnie zeznań świadków: "wyobrażano sobie"





Akrotiri - małpa dostaje "coś" od bogini - może świadomość?


wyszczerzone zęby także tutaj: Morfeusz... 

czyli trzecie dno...







"babok - mężczyzna z rogami"



"rycerz" w hełmie z rogami..













https://www.dcnews.ro/maimuta-care-a-terorizat-un-oras-japonez-a-fost-ucisa_880941.html


mamona lub mamuna - demon porywający dzieci 


Bełkot Brucknera:

 małpa, małpi, małpować, małpeczka, małpiarz, w 15. i 16. wieku (u Biernata) małpierz dla samca (wedle innych nazw samców na -r, -rz: kocur i kocirz, itd.); od nas na Ruś przeszło (i do Czechów, u nich mało używane); z niem. złożenia Maul-affe, t. j. Affe (‘małpa’) z rozwartym pyskiem (Maul); samo Affe, nieznanego pochodzenia, przejęli w średnich wiekach Czesi jako *opa (istnieje tylko dalsze urobienie, opica, znane od nich u nas w 15. wieku); Ruś i Bałkan przezywają ‘małpę’ wyrazami turecko-perskiemi, obiezjana (lit. bezdżionē) i majmun(a).


rumuńskie maimuta

maimuta - mai muta? meine Mutter?


mati - prasłowiańskie



Jaka jest etymologia wyrazu mama?

Mama – w takim użyciu, jakie znamy dziś – rozpowszechniło się od końca XVIII w.
Słowo mama, którego w odniesieniu do własnej rodzicielki używamy obecnie najczęściej, nie jest zdrobnieniem czy spieszczeniem od słowa matka, tylko odrębnym elementem o ciekawej etymologii.

Ma-ma-ma-ma był przez matki odbierane najprawdopodobniej jako domaganie się pokarmu, bo słowo mama najpierw oznaczało przede wszystkim ‘kobieta, która karmi piersią’. Był to odpowiednik mamki czy matki. W znaczeniu ‘mama, piastunka’ wyraz był używany w staropolszczyźnie. O własnej mamie mówiło się wtedy matuchna lub matusia. Mamka to zdrobnienie od mama.

Monika Kaczor



maia muta - may move - może się ruszyć

"ten (to) co może się poruszać"?





Jack - Czarny Piotruś - Imitator - Mitra - Phersu...  maska - poczerniona twarz


greckie mitera - przestawka na mitra




https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/nauka/1511540,1,rozmowa-o-malpach-ktore-maja-klase.read

 Inna wersja głosi, że tak brzmi słowo „przodek” w jednym z afrykańskich języków bantu.




implementacja świadomości w ciało zastępcze

ewolucja 

REGRES agresji  (proces przerwany ok. 6 tysięcy lat temu)






Obraz namalowany przez Picasso w wieku 15 lat.







Inne teorie sugerują pochodzenie indoeuropejskie i wywodzą maskę od *maska, które jest zrekonstruowanym słowem z zachodniego pragermańskiego, które miałoby znaczyć siatkę, która zakładana by była na twarz jako ochrona przed pyłem i piachem. 

Słowo to miałoby zostać zapożyczone do łaciny i ze względu na skojarzenie osoby noszącej siatkę do istot z wyobraźni, otrzymałoby znaczenie „wiedźma”. Potem miałoby pojawić się także znaczenie, które znamy wszyscy dziś, a zachowane we włoskim słowie maschera, które miałoby pochodzić od wariacji słowa z dźwiękiem „r”. 

Innym wytłumaczeniem może być pochodzenie od słowa *mask-, które miałoby pochodzić z jakiegoś języka przedindoeuropejskiego (były to języki używane na terenie Europy przed językami pochodzącymi od praindoeuropejskiego) i oznaczałoby „czarny”, a słowo masca odnosiłoby się wtedy do czynności malowania twarzy na czarno.

Do języka polskiego słowo „maska” przybyło z języka włoskiego poprzez francuskie masque. Jednak poza tą informacją, wszystkie inne, które odnoszą się do etymologii, są bardzo niepewne a prawdziwe źródło owego słowa pozostaje „zamaskowane”.




Markowanie – co to jest? Znaczenie wyrazu


1Markowanie to przede wszystkim pozorowanie, udawanie jakiejś czynności.

2Markowaniem jest również naśladowanie czegoś, zwykle w sposób niezbyt wierny, oddając jedynie najważniejsze cechy.

3W niektórych sportach czynność markowania ma na celu zmylenie przeciwnika poprzez pozorowanie określonych ruchów. Na przykład w piłce nożnej podczas wykonywania rzutu karnego napastnik może markować strzał, aby zmylić bramkarza.

4Markowanie występuje również w brydżu. Polega na przekazywaniu partnerowi informacje o wartości własnych kart za pomocą zwyczajowo ustalonych sposobów.

5Potocznie markowaniem określa się także stan, w którym w nocy zamiast spać, wykonuje się inne czynności, takie jak praca, czytanie.



Oni działają w jakiejś relatywnie niewielkiej grupie - przypuszczam, że brakuje im kadr, żeby wszystko opędzić.










Muzeum w Leiden w Holandii.
Rekonstrukcja kobiety Homo Erectus, która żyła 2 miliony lat temu.








temat nadal niezakończony





P.S. XI 2022

znalezione na fb, nie sprawdzałem

skojarzenie dla "mor":


Słowo Mårran pochodzi od szwedzkiego morra, co znaczy mruczeć lub warczeć, podobnie utworzono nazwę tej postaci w tłumaczeniu angielskim (The Groke, od to growl – buczeć (polska nazwa Buki), warczeć, mruczeć)










https://www.eska.pl/news/co-to-znaczy-muka-o-co-chodzi-z-muka-i-co-to-za-zabawa-aa-eU69-WHer-AqkR.html

https://www.planeta.pl/Ciekawostki/Buka-z-Muminkow-kim-jest-i-dlaczego-jest-straszna-Nowe-informacje

https://pl.wikipedia.org/wiki/Buka_(Muminki)

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Groke

https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego/ma%C5%82pa


https://naturaltreasuresofchristmas.wordpress.com/2012/12/17/the-seventeenth-day-of-christmas-neanderthals-homo-neanderthalensis-are-they-completely-extinct/neanderthal-woman/

http://www.sci-news.com/othersciences/anthropology/australopithecus-breastfeeding-07397.html

https://polszczyzna.pl/skad-sie-wzial-wyraz-matka/

http://www.poradnia-jezykowa.uz.zgora.pl/wordpress/?p=1801

https://www.gazzettaitalia.pl/pl/karnawal-maska-konfetti/

https://polszczyzna.pl/markowanie-co-to-jest-znaczenie-synonimy-przyklady/


https://www.naturalis.nl/en/museum/galleries/early-humans