Znowu myszy - i Frygia

tekst z 5 lipca 2022

tekst nieskończony



Skiros - Mysija - Frygia (czapka)

myszy zabiły Popiela - zbóje (pasterze) z Mysi?

Według mitologii greckiej Tezeusz zmarł na Skyros, gdy miejscowy król Lycomedes zrzucił go z urwiska. Wyspa jest również znana w mitach jako miejsce, z którego Achilles wypłynął do Troi po tym , jak Odyseusz odkrył go na dworze Lycomedes. 

Early coinage of Skyros, c. 485–480 BC

Neoptolemos , syn Achillesa, pochodził ze Skyros (lub Scyros , jak jego nazwa jest czasem transliterowana), jak powiedziano w księdze dziewiętnastej Iliady (w. 326-327) oraz w sztuce Sofoklesa , Filoktet (w. 239) . Mała zatoka o nazwie Achilina wschodnim wybrzeżu wyspy mówi się, że jest to miejsce, z którego Achilles wyruszył z Grekami, a raczej gdzie Achilles wylądował podczas szkwału, który nawiedził grecką flotę po nieudanej początkowej ekspedycji, która lądowała na Mysii.

W ok. 475 pne, według Tukidydesa (1.98), Cimon pokonał Dolopian (pierwotnych mieszkańców) i podbił całą wyspę. Od tego czasu kolonizowali ją ateńscy osadnicy i stała się częścią Imperium Ateńskiego . Wyspa leżała na strategicznym szlaku handlowym między Attyką a Morzem Czarnym (Ateny były uzależnione od dostaw zboża docierających do niej przez Hellespont ). Cimon twierdził, że znalazł szczątki Tezeusza i zwrócił je do Aten.

Etymologia:

One account associates the name Skyros with skyron or skiron, meaning "stone debris". (The island had a reputation for its decorative stone

Włoska wiki: Sciro

grecki: Σκύρος  

Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Σκύρος (ή Χώρα), που βρίσκεται στην ανατολική ακτή. Συνδέεται με τη Λιναριά με ασφαλτοστρωμένο δρόμο μήκους 11 χιλιομέτρων. Άλλοι συνοικισμοί της Σκύρου είναι τα Μαγαζιά, η Λιναριά και το Λουτρό (αγροτικός συνοικισμός).

Stolicą wyspy jest Skyros (lub Chora), położona na wschodnim wybrzeżu. Połączone jest z Linarią drogą asfaltową o długości 11 km. Inne osady Skyros to Magazia , Linaria i Loutro (wiejska osada).

Miasto Chora położone jest na stoku wysokiej góry i nazywa się dosłownie - Góra.

"ch" wymienne z "g"

chora -- hora -- gora --- góra

Chora

Architektura miasta (na podstawie wiki)

Teren zamku, na szczycie stromego stożkowego wzgórza, był zamieszkany od czasów prehistorycznych. Nie wiadomo, czy w czasach starożytnych i późniejszych na Skyros istniały inne osady, chociaż istnieją rozproszone ślady budynków, muszli, grobowców i innych znalezisk archeologicznych w całym Skyros. Spośród podróżników tylko Tournefort odwiedził wyspę w 1702 roku, który twierdzi, że na wyspie znajduje się tylko jedna osada, zbudowana pod stromym klifem w kształcie stożka. Twierdzi, że jego populacja liczyła 300 rodzin. Nawet dzisiaj, gdzie rozwinęły się nowe osady, większość mieszkańców wyspy mieszka w Chorze, która jest administracyjnym i politycznym centrum wyspy.

Nie wiadomo, kiedy osada zaczęła się rozwijać poza zamkiem. Uważa się, że dzisiejsze dzielnice zaczęły powstawać w okresie bizantyjskim. Panowie osiedlili się pod murami, a dalej reszta (rolnicy, hodowcy). 

Miasto Skyros przecina główna droga, która pochodzi z Linaria i kończy się na Zamku i jest gospodarczym i społecznym kręgosłupem osady. Od tej drogi zaczynają się brukowane uliczki i alejki ze schodami. Domy Skyros są małe, dzięki czemu znajdują się jak najbliżej Zamku, białe i przylegają do siebie. 

Ze względu na wąską przestrzeń wznoszą się pionowo. Wejście do domów znajduje się od strony drogi. W celu zaoszczędzenia miejsca na ulicy schody poszerzają się na balkon piętra, a naroża ścian zewnętrznych są wycięte i znajdują się kryte przejścia. Wśród nich są małe kościoły. Budynki związane z pracą rolniczą i hodowlaną znajdują się na obrzeżach osiedla. Wewnątrz Zamku znajdują się placówki, w których przechowywano kosztowności. 

Domy Skyros są prostokątne, a wolne powierzchnie na zewnątrz i wewnątrz pokryte są białym wapnem. Rezydencje różnią się od innych domów w gospodarstwie domowym większą wielkością. Domy wykonane są z kamienia, a drewno wykorzystywane jest do budowy dachu i innych konstrukcji drewnianych. Mają płytkie fundamenty i w razie potrzeby są wzmocnione przyporami. Ściany mają grubość 70 cm na ziemi i są cienkie u góry. Z trzech rozmiarów materiałów, duże kamienie, mezestones, które są umieszczane w szczelinach i ostatecznie wypełniają spoiny błotem melagowym , ciemną gliną o właściwościach hydroizolacyjnych. Zostały otynkowane wewnętrznie i zewnętrznie. Posiadają nieliczne, asymetryczne otwory w ścianach. Nad drzwiami może znajdować się prostokątny świetlik kratowy . Od strony drogi może znajdować się niewielki dziedziniec otoczony niskim tarasem. 

Na podwórku może znajdować się piec, ganek, schowek i łazienka. Tam, gdzie spoczywa dach, znajduje się tak zwany kołnierz, wpuszczony w ścianę w celu podparcia belek.

Dach, znany jako dach lub szyberdach, jest ciemny, wyłożony melagami. Jego budowę rozpoczęto od umieszczenia drewnianego słupa na środku domu w specjalnym alabastrze (porolithos), aby nie gnił. Na szczycie filaru znajduje się zagłówek, na którym opiera się kalenica. Następnie belki układa się prostopadle do kalenicy w odległości 40 cm od siebie. 

Następnie następuje stroik, układanie stroika. [Μετά λαμβάνειχώρα το καλάμωμα, η τοποθέτηση της καλαμωτής. Następnie otrzymuje kraj trzciny, umieszczenie stroika (trzciny).]

Rzadko umieszczano deski na dachu od wewnątrz. Na wierzchu trzciny kładzie się samaki (Piaskownica zwyczajna - trawa wydmowa z rodziny wielichnowatych), cienkie suche trzciny, sitowie lub wiklina o liściach grubości 25 cm, a na wierzchu umieszcza się suche wodorosty, zwane gumami. 

Na węźle umieszczono miejsce o grubości 5-7 cm,  tworzące nasłonecznione pochylenie w kierunku rynny , zwane szopą (?) Wreszcie na wierzchu umieszczono melagę, który był odnawiany co trzy lata.

Wewnątrz domu, gdzie jego wysokość jest dozwolona, ​​znajduje się bolmes (przegrody), drewniana ozdobna przegroda o wysokości 1,8 metra, która zakrywa dolną połowę filaru. Rygle izolują część domu, natomiast ma drewnianą podłogę, tworząc antresolę.

Na szczycie rygla - przegrody (bolmy) znajdują się drewniane balustrady lub fryzy, tworzące niską attykę. Wokół pozostałej części otworu znajduje się drewniana rama. Cienka pozioma belka, sznurek, znajduje się tuż nad środkiem otworu i służy do zawieszania przedmiotów codziennego użytku lub ozdób.

Przegrody dzielą wnętrze domu na trzy przestrzenie, które pełnią różne funkcje. W pokoju na podwyższeniu, zwanym sofą, znajdowała się sypialnia. Dostęp do sofy prowadzą drewniane schody (tzw. ruchome schody) z reszty domu lub salonu. Odosobniony obszar poniżej, stodoła, był magazynem żywności i kuchnią, z oświetleniem pośrednim, a w posiadłościach znajdował się kominek . 

Reszta przestrzeni znana jest jako duży hol lub dom i ma wiele zastosowań.  Był kominek ze stożkowym kominem.  Zewnętrznie komin przykrywa dzban zwany rzeźbiarzami. Na ścianach wbudowane szafki i półki. Pod półkami znajdują się gwoździe, z których zwisają cięższe przybory, znane jako klepisko. Meble ruchome wewnątrz domu to łóżeczko (mała sofa), lada, komody, trójnóg, krzesełka, stół i stolik kawowy.

S. Ramułt - Słownik języka pomorskiego str. 216:

trcena - trzcina

trec - trą, car, tre, trzeć, Carsi (tarłszy), Carti (tarty)

trzciny ocierają (trą - trzą) o siebie na wietrze, wydając charakterystyczny szelest - stąd zapewne jej nazwa

trimer - tremać - trzymać

carti - trec

carci - carski

greckie καλάμι (kalámi) - trzcina  

kal- lub kał- w językach słowiańskich oznacza coś mokrego jak np. kałużę 

a trzcina (kalami) to roślina rosnąca we wodzie

Tezeusz (Phersu) - porzucenie Ariadny to było porzucenie jej ciała, po opętaniu. 

Mitra (Phesru) ma czapkę nazywaną "frygijską" - może więc pochodził z Frygii lub Mezji. 

Dokładne granice Mysi są trudne do wyznaczenia. Granica frygijska ulegała wahaniom, podczas gdy na północnym zachodzie Troad tylko czasami obejmowała Mysję. Część północna była znana jako „Mniejsza Frygia” lub ( starogrecki : μικρὰ Φρυγία , zromanizowany : mikra Phrygia ; łac .: Frygia Minor ), podczas gdy południowa była nazywana „Wielką Frygią” lub „Pergamene Frygia”. 

Mysia była w późniejszych czasach znana również jako Hellespontine Frygia ( greka : Ἑλλησποντιακὴ Φρυγία , romanizowana : Hellespontiake Frygia ;Łacińskie : Phrycia Hellespontica ) lub „ Frygia nabyta ” ( starogreckie : ἐπίκτητος Φρυγία , łac . epiktetos Phrygia ; łac .

Coin of Kyzikos, Mysia. Circa 550–500 BC

Głównymi cechami fizycznymi Myzji są dwie góry — Olimp (7600 stóp) na północy i Góra Temnus na południu, która na pewną odległość oddziela Mysję od Lidii , a następnie rozciąga się przez Mysję w okolice Zatoki Adramyttium . 

Główne rzeki w północnej części prowincji to Macestus i jego dopływ Rhyndacus , które wznoszą się we Frygii i po szerokim rozejściu przez Mysię łączą swe wody poniżej jeziora Apolloniatis , około 24 km od jeziora Apolloniatis. Propontis. Kaïcus na południu wznosi się w Temnus, a stamtąd płynie na zachód doMorze Egejskie , przechodzące w odległości kilku mil od Pergamonu . 

W północnej części prowincji znajdują się dwa znaczne jeziora, Artynia lub Apolloniatis (Abulliont Geul) i Aphnitis (Maniyas Geul), które odprowadzają swoje wody do Macestus odpowiednio ze wschodu i zachodu. 

Coin of Mysia, 4th century BC

Miasta

Najważniejszymi miastami były Pergamon w dolinie Kaïcus i Kyzicus na Propontydzie . Całe wybrzeże było usiane greckimi miastami, z których kilka było ważnymi miejscami; tak więc północna część obejmowała Parium , Lampsacus i Abydos , a południową Assos , Adramyttium . Dalej na południe, nad Zatoką Eleatycką, znajdowały się Elaea , Myrina i Cyme 



Niewielki epizod w cyklu Wojny Trojańskiej w mitologii greckiej sprawił , że grecka flota wylądowała w Mysii, myląc ją z Troją 

Achilles rani ich króla, Telefus , po tym jak zabił Greka; Telephus później błaga Achillesa o wyleczenie rany. (to zapewne aluzja do zabicia i "ożywienia" Ozyrysa tj. Stwórcy - MS)

Ten przybrzeżny region rządzony przez Telefus jest alternatywnie nazywany "Teutranią" w mitologii greckiej, tak jak wcześniej był rządzony przez króla Teutrasa . W Iliadzie Homer przedstawia Myzyjczyków jako sojuszników Troi, z siłami myzyjskimi dowodzonymi przez Ennomusa (proroka) i Chromiusa , synów Arsinousa. 

Homerycka Mysia wydaje się być znacznie mniejsza niż Mysia historyczna i nie rozciągała się na północ do Hellespontu czy Propontis. Homer nie wymienia żadnych miast ani punktów orientacyjnych w Mysi i nie jest jasne, gdzie dokładnie znajdował się Homeric Mysia, chociaż prawdopodobnie było to [ oryginalne badania? ] położona gdzieś pomiędzy Tradą (na północny zachód od Mysii) a Lydią/Maeonią (na jej południe).



Zachowało się wiele inskrypcji myzyjskich w dialekcie języka frygijskiego , pisanych odmianą alfabetu frygijskiego . Istnieje również niewielka liczba odniesień do języka luteskańskiego rodzimego dla Mysia w źródłach greckich eolicznych .

Xoklísi í xokklísi?

Kaplica czy kaplica?

Słowo pochodzi z kompozycji słów "na zewnątrz" i "kościół". 

Słowo ἐκωκκλησιον istniało już w średniowiecznej grece, więc uproszczenie nie jest konieczne.

 kaplica <kaplica <średniowieczny grecki ἐκωκκλήσιον <starogrecki ἔξω + ἐκκλησία <καλέω / καλῶ

xokklísi < exokklísi < mesaionikí ellinikí exokklísion < archaía ellinikí éxo + ekklisía < kaléo / kaló

Ξωκλήσι ή ξωκκλήσι;

Η λέξη προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων έξω και εκκλησία. Ήδη από τα μεσαιωνικά ελληνικά υπήρχε η λέξη ἐξωκκλήσιον, επομένως η απλοποίηση είναι περιττή.

ξωκκλήσι < εξωκκλήσι < μεσαιωνική ελληνική ἐξωκκλήσιον < αρχαία ελληνική ἔξω + ἐκκλησία < καλέω / καλῶ

https://e-didaskalia.blogspot.com/2018/09/blog-post_576.html

https://en.wikipedia.org/wiki/Skyros

el.wikipedia.org/wiki/Σκύρος

el.wikipedia.org/wiki/Σκύρος_(πόλη)

https://en.wikipedia.org/wiki/Mysia

https://pl.wikipedia.org/wiki/Myzja

https://el.wikipedia.org/wiki/Καλάμι

Domy z koszyczkiem:

kozubek - dymnik - koszyczek - koza - kukla - Św. Mikołaj wlazł przez komin

Kuka

Kuka - też pasterz.

Zwierzęta pasterskie - kozy, owce.... 

Kuka lub Kuba - zły duch, zły duch zadawany w jedzeniu przez czarownice !!!

wg. Aleksander Labuda - Słownik kaszubsko-polski z opr. E. Brezy, Gdańsk 1982 r. str. 60 i 59

tekst nieskończony - oraz - będą powiązania w innych notatkach min. o Kubie/ Kukie

https://www.cyfrowaetnografia.pl/items/show/10037

https://maciejsynak.blogspot.com/2021/12/taniec-borica.html

https://maciejsynak.blogspot.com/2021/01/rumunskie-tradycje.html

https://pl.wikipedia.org/wiki/Piaskownica_zwyczajna

z cyklu myszy:

https://maciejsynak.blogspot.com/2019/11/morfeusz-albo-antropomorfizacja.html
https://maciejsynak.blogspot.com/2020/07/sonie-i-myszy.html

https://maciejsynak.blogspot.com/2020/04/legion.html

https://maciejsynak.blogspot.com/2020/02/maa-mysz-czyli-musculus.html

https://pl.wikipedia.org/wiki/Che%C5%82mno

Demokracja, czyli oligarchia

 

przedruk

tłumaczenie automatyczne

Starożytni Grecy nie uznaliby naszej „demokracji” – zobaczyliby „oligarchię”

3 czerwca 2016 r.

Perykles - rzymska kopia greckiej rzeźby z 430 r. p.n.e.

Starożytnym Grekom zawdzięczamy wiele, jeśli nie większość naszego obecnego politycznego słownika . Od anarchii i demokracji po samą politykę. Ale ich polityka i nasza to bardzo różne bestie. Dla starożytnego greckiego demokraty (wszelkiego rodzaju) wszystkie nasze nowoczesne systemy demokratyczne byłyby uważane za „oligarchię”. Mam tu na myśli rządy i rządy – jeśli niekoniecznie lub wyraźnie dla – nielicznych, w przeciwieństwie do władzy lub kontroli ludu lub wielu ( demokratia ).

Dzieje się tak, nawet jeśli – a nawet dlatego – że niewielu jest wybranych do służby przez (wszystkich) ludzi. W starożytnej Grecji wybory uważano bowiem za same w sobie oligarchiczne. Systematycznie faworyzowali nielicznych, a w szczególności nielicznych niezwykle bogatych obywateli – lub „oligarchów”, jak ich teraz potocznie nazywamy, dzięki Borysowi Bierieżowskiemu i jemu podobnych , którzy są również znani jako „plutokraci” lub po prostu „grube koty”.

Z drugiej strony istnieją pewne znaczące podobieństwa między starożytnymi, a współczesnymi sposobami myślenia politycznego. Na przykład, zarówno dla starożytnych, jak i współczesnych demokratów, wolność i równość są najważniejsze – są to podstawowe wartości polityczne. Jednak wolność dla starożytnego greckiego demokraty oznaczała nie tylko wolność uczestniczenia w procesie politycznym, ale także wolność od niewoli prawnej, od bycia rzeczywistą niewolniczą rzeczą.

A wolność uczestnictwa oznaczała nie tylko rodzaj okazjonalnych saturnaliów , które dla większości z nas uważamy za kluczowy sposób demokracji – chwilową zamianę ról politycznych władców i niewolników w czasie wyborów powszechnych lub lokalnych (lub referendum). Ale raczej wolność dzielenia się władzą polityczną, rządzenia niemal na co dzień.

W IV wieku p.n.e.(E) ateńskie demokratyczne zgromadzenie liczące ponad 6000 dorosłych mężczyzn spotykało się średnio co dziewięć dni. Był to rząd poprzez masowe spotkanie, ale także odpowiednik organizowania co dwa tygodnie referendum w ważnych sprawach.

Równość wtedy i teraz

Równość jest dziś w najlepszym razie tylko mrzonką, przynajmniej w kategoriach społeczno-ekonomicznych, kiedy najbogatszy 1% ludności świata posiada tyle samo, co pozostałe 99% razem wziętych . Znacznie lepiej radzili sobie z tymi sprawami w starożytnej Grecji, a zwłaszcza w starożytnej demokracji ateńskiej.

Brakuje danych statystycznych – starożytni notorycznie byli niebiurokratyczni i uważali bezpośrednie opodatkowanie osób fizycznych za zniewagę obywatelską. Ale można przekonująco argumentować, że „klasyczna” (V-IV wiek pne) Grecja, a zwłaszcza klasyczne Ateny , były bardziej zaludnionymi i zurbanizowanymi społeczeństwami , z wyższym odsetkiem ludności żyjącym powyżej poziomu egzystencji – i z bardziej równym rozkładem własności – jak miało to miejsce w Grecji od tamtej pory, a właściwie niż w jakimkolwiek innym przednowoczesnym społeczeństwie.

Nie oznacza to, że starożytna Grecja może dostarczyć nam bezpośrednio dającego się przekazać przykładu naśladowania demokracji – mamy tendencję do formalnej wiary w absolutną równość wszystkich obywateli w każdym razie jako dorośli wyborcy, niezależnie od płci, i nie wierzymy w słuszność lub użyteczność prawnego zniewolenia ludzi jako rzeczy ruchomych.

Istnieje jednak wiele starożytnych pojęć i technik demokratycznych, które wydają się bardzo atrakcyjne: na przykład stosowanie sortition – losowej metody głosowania w drodze loterii, której celem było uzyskanie reprezentatywnej próby wybranych urzędników. Albo praktyka ostracyzmu – która pozwalała ludności na nominowanie kandydata, który musiał udać się na emigrację na 10 lat, kończąc tym samym swoją karierę polityczną.

A porównanie, a raczej kontrast, naszych demokracji z demokracjami starożytnej Grecji służy podkreśleniu tego, co nazwano pełzającą kryptooligarchią w naszych własnych, bardzo odmiennych (reprezentatywnych, nie bezpośrednich) systemach demokratycznych.

Najgorszy ze wszystkich możliwych systemów

Wszyscy jesteśmy teraz demokratami, prawda? Czy jesteśmy? Nie, jeśli weźmiemy pod uwagę pięć poniższych wad różnie osadzonych we wszystkich współczesnych systemach.


W tej chwili najbardziej słuszne było to, że USA i Wielka Brytania mogły rozpocząć wojnę w Iraku w 2003 r., mimo że ani prezydent USA George W Bush, ani premier Wielkiej Brytanii, Tony Blair, w żadnym momencie nie otrzymali poparcia dla tego decyzji większości własnych obywateli

Obywatele naszych „demokracji” spędzają do jednej piątej swojego życia rządząc partią lub kandydatem innym niż partia lub kandydat, na którego większość z nich głosowała w ostatnich wyborach . Co więcej, wybory nie są w rzeczywistości „wolne i uczciwe”: prawie zawsze wygrywa strona, która wydaje najwięcej pieniędzy , a przez to jest mniej lub bardziej skorumpowana.

Jeśli chodzi o wygranie wyborów, żadna partia nie doszła do władzy bez (rażącego własnego interesu) korporacyjnego wsparcia w takim czy innym kształcie. I, być może najbardziej potępiające ze wszystkich, zdecydowana większość ludzi jest systematycznie wykluczana z publicznego podejmowania decyzji – dzięki przekrzywieniu głosów, finansowaniu kampanii i prawu wybranych przedstawicieli do po prostu bezkarnego ignorowania wszystkiego, co dzieje się pomiędzy (lokalne lub ogólne). ) wybory.

Krótko mówiąc, demokracja zmieniła swoje znaczenie z czegoś w rodzaju „ludowej władzy” starożytnej Grecji i pozornie straciła swój cel jako refleksja, nie mówiąc już o realizacji woli ludu.

Widać dobrze, dlaczego Winston Churchill poruszony, opisał demokrację jako najgorszy ze wszystkich systemów rządowych – poza całą resztą. To nie powinno być jednak powodem, byśmy nadal ignorowali powszechnie uznawany deficyt demokracji. Wróćmy do przyszłości – z demokratami starożytnej Grecji.

Paul Cartledge

A.G. Leventis Senior Research Fellow, Clare College, University of Cambridge

mój komentarz do cytatu:

"Jednak wolność dla starożytnego greckiego demokraty oznaczała nie tylko wolność uczestniczenia w procesie politycznym, ale także wolność od niewoli prawnej, od bycia rzeczywistą niewolniczą rzeczą."

patrz: np. mandaty za nadmierną prędkość na pustej drodze - porównaj z: filmiki, na których policja długo jedzie za kierowcą i filmuje jak ten łamie różne przepisy, zamiast natychmiast go zatrzymać po pierwszym wykroczeniu. I nikt w tym telewizorze się temu nie dziwi!

Nie o bezpieczeństwo tu chodzi, tylko o przyuczenie ludzi do posłuszeństwa wobec władzy - o przyzwyczajenie ludzi do nowej definicji - czym i od czego jest policja drogowa, a potem policja jako taka. Poprzez takie zabiegi ugruntuje się w ludziach przekonanie, że policja nie jest od zapewnienia bezpieczeństwa, tylko jest od ścigania, karania i podporządkowywania sobie ludzi.

Jeśli nie będzie reakcji ze strony społeczeństwa, to będzie stawianie stopy na głowie - jak w USA. 

Policja obligatoryjnie wszystkich kierowców, a z czasem pozostałych obywateli, będzie traktować jak potencjalnych przestępców, jak ludzi drugiej kategorii - jako gorszych od ludzi w mundurach, bo przecież, skoro policjant ma prawo bez powodu kazać ci położyć się na asfalcie, to znaczy, że on ma większe prawa niż ty. 

Czas oczekiwania - mając na uwadze dodatkowe pranie mózgu poprzez filmy - jakieś 30 lat. 

A zaczyna się jak zwykle od drobiazgów - od tego, że bez powodu - brak innych użytkowników drogi - nakłada się na ciebie mandat za "zbyt szybką" jazdę po pustej drodze.

Dlaczego w Niemczech na wielu odcinkach autostrad nie ma ograniczeń prędkości? Przecież autostrada nie jest pusta.

Niemcy są jedynym krajem w Europie i jednym z nielicznych na świecie, w którym na wielu odcinkach autostrad nie ma ograniczeń prędkości. Szacuje się, że limit prędkości nie obowiązuje na 9 tysiącach z 13 tysięcy kilometrów niemieckich autostrad. Jest tam jedynie zalecana maksymalna prędkość wynosząca 130 km/h.

W skądinąd zbiurokratyzowanym, nadmiernie uregulowanym i mającym obsesję na punkcie zasad społeczeństwie, autostrady bez ograniczeń prędkości stały się symbolem ostatnich resztek wolności.

Przynajmniej taką rolę pełnią dla około połowy Niemców. 

To demograficzne wypaczenie mężczyzn i konserwatywno-libertariańskich. Politycznie jest reprezentowana przez centroprawicę, w tym Wolnych Demokratów, jednego z młodszych partnerów w obecnym rządzie Niemiec. Swobodę jazdy na autostradzie uczynili warunkiem przystąpienia do koalicji.

Druga połowa kraju uważa wyścigi na autostradach za pobłażliwe, niebezpieczne i szalone. A jednak zaskakująco trudno jest argumentować, że brak ograniczeń prędkości zabija więcej osób. Niemcy mają stosunkowo niewiele ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w porównaniu z innymi krajami, a ofiary śmiertelne, które się zdarzają, mają miejsce głównie na drogach wiejskich z ograniczeniami prędkości.

Przypominam, że jesteśmy krajem o niskiej przestępczości.

Statystyki - przemoc wobec kobiet w Europie, 2019 r.

https://theconversation.com/ancient-greeks-would-not-recognise-our-democracy-theyd-see-an-oligarchy-60277

http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,10225

http://www.racjonalista.pl/index.php/s,38/t,40373

http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,10265

https://www.google.com/search?q=niska+przest%C4%99pczo%C5%9B%C4%87+europa&tbm=isch&ved=2ahUKEwjyhZbEnPr4AhVtk4sKHRkZAEEQ2-cCegQIABAA&oq=niska+przest%C4%99pczo%C5%9B%C4%87+europa&gs_lcp=CgNpbWcQA1AAWP0GYIsJaABwAHgAgAFOiAHCA5IBATaYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=SwPRYrK0Ge2mrgSZsoCIBA&bih=631&biw=1280#imgrc=6I9VbvvOXykYBM&imgdii=tvIxhzlrPMqD1M

https://www.dw.com/pl/niemieckie-autostrady-z-limitem-pr%C4%99dko%C5%9Bci-nowa-debata/a-61505898

https://www.bloomberg.com/opinion/articles/2022-07-03/germany-s-cult-of-autobahn-speed-comes-up-against-the-need-to-fight-putin

https://www.adac.de/verkehr/standpunkte-studien/positionen/tempolimit-autobahn-deutschland/

Sztuka, a postęp ludzkości

 

Wypowiedź pochodzącego z Kanady Constantine Passarisa - profesora ekonomii na Uniwersytecie Nowego Brunszwiku

przedruk

tłumaczenie automatyczne

Czego świat może się nauczyć z greckiej pasji do sztuki


Sztuka w starożytnej Grecji jest odniesieniem dla cywilizacji zachodniej. Grecy wierzyli, że sztuka i kultura są podstawowymi filarami społeczeństwa obywatelskiego .

Constantine Passaris
4 lipca 2022 r




Przez wieki Grecja tworzyła inspirującą spuściznę w sztuce i kulturze. Znani greccy filozofowie, architekci, rzeźbiarze, poeci i dramaturdzy, tacy jak Platon , Arystoteles, Sokrates, Herodot, Sofokles, Eurypedes i Ajschylos wnieśli znaczący wkład na przestrzeni wieków w sztukę i kulturę oraz pozostawili niezatarty fundament dla przyszłych pokoleń.

Grecki model wspierania sztuki jest zarówno stary, jak i trwający; obejmuje różnicę i internacjonalizm i wierzy, że sztuka jest kamieniem węgielnym społeczeństwa obywatelskiego. Powinniśmy uczyć się z tego modelu.

U podstaw greckiego podejścia do kultury leży idea filoksenii.

 Philoxenia to greckie słowo, które ma swoje korzenie w starożytnej greckiej frazeologii; nie ma odpowiednika w żadnym z języków zachodnich. Dosłowne tłumaczenie słowa philoxenia to „przyjmowanie obcokrajowców”.

Filoksenia — grecki duch poparcia dla sztuki

Filoksenia ma jednak głębszy i szerszy wydźwięk kulturowy. Obejmuje etos, koncepcję i sposób myślenia. Oznacza globalny zasięg, poziom komfortu z różnorodnością i kulturowy etos obejmujący uniwersalność.

Philoxenia zapewnia poziom komfortu, angażując resztę świata. Zachęca do szukania w globalnych kontekstach zamiast ograniczania społeczeństwa do lokalnego środowiska. Sugeruje dobrą wolę w kierunku międzynarodowego zasięgu kulturalnego. To inkubator różnorodności perspektyw i pomysłów.

Ten etos wspierania sztuki to już nie tylko przeszłość. Jako profesor wizytujący w Międzynarodowym Centrum Pisarzy i Tłumaczy na Rodos latem 2018 roku miałem okazję osobiście doświadczyć nieustannej greckiej pasji do inkubacji, pielęgnowania i promowania sztuki i kultury.

Ten fundamentalny i niezachwiany etos kulturowy jest ich podstawową filozofią dla sztuki. Głównym przekonaniem jest to, że wspieranie sztuki i kultury nie jest luksusem, ale inwestycją w postęp ludzkości. Jest niezbędnym rusztowaniem do budowania i utrzymywania społeczeństwa obywatelskiego. Jest kamieniem węgielnym ludzkiego wzrostu i rozwoju.

Kanadyjskie gminy mogą się wiele nauczyć z tej koncepcji filoksenii.

Ruiny Ancieint w Kameiros, Rodos

Kamień węgielny miast

Nieodłącznym elementem tego modelu zarządzania jest uznanie, że wspieranie i finansowanie sztuki i kultury nie jest wydatkiem, ale inwestycją w rozwój estetyczny oraz postęp cywilizacji i ludzkości.

Kanadyjskie gminy są podstawą wspierania, pielęgnowania i promowania sztuki i kultury; są kamieniem węgielnym pod kulturową panoramę i artystyczną ekspresję ich miast.

Gminy są kluczem do przekształcenia aspiracji kulturowych społeczeństwa obywatelskiego w pragmatyczną rzeczywistość. To, czego brakuje w naszej kanadyjskiej miejskiej polityce kulturalnej, to duch filoksenii.


Włączenie formy kanadyjskiej filoxenii pozwoli naszym miastom przyjąć globalny sposób myślenia i międzynarodową misję. Co ważniejsze, będzie to wymagało od gmin uznania, że ​​ich budżet na kulturę nie jest błahym wydatkiem, ale inwestycją, która w przyszłości przyniesie korzyści kulturalne.

Wzór do naśladowania dla polityki kulturalnej

Grecja z determinacją realizuje ambitne cele swojej polityki kulturalnej. Pomimo wojen, klęsk żywiołowych i kryzysów gospodarczych Grecja nie zachwiała się w swojej misji wspierania, pielęgnowania i promowania sztuki i kultury. Na przykład w szczytowym okresie niedawnego kryzysu gospodarczego w latach 2010-2013 Grecja finansowała koszty wykładowców na nauczanie współczesnej greki na niektórych kanadyjskich uniwersytetach, w tym na moim na Uniwersytecie Nowego Brunszwiku.

Międzynarodowe Centrum Pisarzy i Tłumaczy na Rodos, gdzie byłem profesorem wizytującym, jest drogowskazem dla realizacji lokalnej polityki kulturalnej.

Jego programami zarządza garstka oddanych profesjonalistów, wspieranych przez społeczność. Ich coroczne wydarzenia kulturalne i artystyczne obejmują warsztaty pisarskie, recitale muzyczne, programy edukacyjne dla szkół, premiery książek i warsztaty tłumaczeniowe. Wspierają międzynarodową, utalentowaną i twórczą grupę osób, które kształtują współczesne oblicze sztuki i kultury.

Wyspa Rodos jest jedną z większych greckich wysp położonych na Morzu Egejskim. Stolica, zwana także Rodos, jest domem dla średniowiecznego miasta wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO, które jest jedynym europejskim średniowiecznym miastem stale zamieszkiwanym. Rodos to miasto, w którym naturalne piękno, bogata historia, tętniące życiem społeczeństwo i kwitnąca scena kulturalna łączą się, tworząc potężną synergię ekspresji kulturalnej i artystycznej.

Rodos jest wzorem do naśladowania, jeśli chodzi o promowanie wizjonerskiej polityki kulturalnej i wspieranie tętniącej życiem społeczności artystycznej i kulturalnej. Centrum kultury na Rodos służy jako inkubator dla następnej fali znaczącego wkładu w sztukę i kulturę na całym świecie.

Moim zdaniem gminy kanadyjskie mają obowiązek spełniać nadzieje i aspiracje mieszkańców. Do tego wsparcia rządowego artyści i twórcy kultury mogą dodać odrobinę wizji i eksperymentów, jednocześnie obejmując kontekst międzynarodowy i wielokulturowy.

Wsparcie finansowe oraz kreatywna wizja mogą pomóc rozkwitnąć sztuce i kulturze jako hołd dla trwałej wartości estetycznej elegancji społeczeństwa obywatelskiego i jako pomnik wiecznej chwały współczesnej cywilizacji.

*Constantine Passaris jest profesorem ekonomii na Uniwersytecie Nowego Brunszwiku. Artykuł został opublikowany w The Conversation i ponownie opublikowany tutaj na licencji Creative Commons.




https://greekreporter.com/2022/07/04/world-learn-greece-passion-arts/?fbclid=IwAR3F9SqyXdaizLNZHLQ1K0_nx41PsHfga_bfCFQ4PNf_wTynWPfoA21rHwU

Grecy w Azji

przedruk

tłumaczenie automatyczne




Greccy potomkowie dynastii Seleucydów we współczesnym Kirgistanie

Moneta tetradrachm przedstawiająca Seleukosa I Nikatora




Dynastia Seleucydów, założona przez Seleukosa I Nikatora („Zwycięzcę”), generała, który służył za Aleksandra Wielkiego, ma potomków w dzisiejszym Kirgistanie — 2300 lat później.

Kubanychbek Kendirbaev, badacz historii i dyrektor Seleucia, publicznego funduszu charytatywnego, który założył w 2019 roku, mówi, że jego klan to potomkowie dynastii Seleucydów.
Życiorys badacza obejmuje pracę w Ministerstwie Kultury Republiki Kirgiskiej oraz Helvetas Kirgistan, Szwajcarskim Stowarzyszeniu Współpracy Międzynarodowej. Jest również absolwentem Narodowej Akademii Nauk Republiki Kirgiskiej.
Kendirbaev, który mieszka w Biszkeku w Kirgistanie, utworzył FPK Seleucia w celu wspierania edukacji, kultury i zachowania dziedzictwa historycznego.

„Nasz klan Beshkoruk mieszka w Kirgistanie. Mój dziadek Shyrdakbek Khan był emirem Kaszgaru, Jarkendu, Andijanu, Kokandu i jest narodowym i epickim bohaterem Kirgistanu” – mówi Greek Reporter. „Nasz klan mieszkał w Seleucji, Bagdadzie (Irak) i Andiżanie (Uzbekistan).”

Według Kendirbaeva Ergeshbay Ajibaev, 80-letni członek klanu Beshkoruk, przekazał Kendirbaevowi rękopis. W rękopisie tym stwierdzono, że klan jest „potomkiem dobrze znanej greckiej dynastii [z] helleńskimi genami, [której] przodkowie byli greckimi ortodoksyjnymi chrześcijanami przed kulturą islamską w Bagdadzie”.

Kendirbaev zagłębił się w poszukiwaniach swoich korzeni. Studiował historię, koncentrując się na Aleksandrze Wielkim i jego podbojach w Azji i północno-wschodniej Afryce . Przyjął też bardziej naukowe podejście, niż czasami jest to obserwowane u tych, którzy twierdzą, że mają tak znamienite pochodzenie.


„Dwa lata temu kazachscy naukowcy z Astany testowali Y-DNA naszego członka klanu” – powiedział. „Mój wynik testu pokazuje, że jestem nosicielem Haplogrupy I1. Nasz przodek urodził się w Europie Północnej 6000 lat temu.”
„Nie ma ludzi z taką haplogrupą w Azji Środkowej, ale nasz klan Beshkoruk ma europejską linię genetyczną. W Grecji około 300 000 mężczyzn ma podobną Haplogrupę I1” – podsumował.

Kendirbaev jest bardzo dumny ze swoich greckich korzeni i stara się promować hellenizm za pośrednictwem swojej strony internetowej tutaj.

„Moja krew jest europejska, nie azjatycka. Jesteśmy potomkami króla Seleukosa I Nikatora [który] był przyjacielem i generałem Aleksandra Wielkiego” – wyjaśnił z dumą.
Hellenistyczna dynastia Seleucydów

Imperium Seleucydów było państwem hellenistycznym w zachodniej Azji, które istniało od 312 do 63 pne , założone przez Seleukosa I Nikatora, generała armii Aleksandra Wielkiego.
Po podziale imperium macedońskiego ustanowionego w Azji przez Aleksandra Wielkiego, Seleukos I po raz pierwszy zajął mezopotamski region Babilonii w 321 pne.
Generał założył następnie Antiochię i rozszerzył swoje posiadłości, obejmując znaczną część terytoriów Bliskiego Wschodu, które należały do ​​byłego imperium macedońskiego.
Imperium Seleucydów przejęło więcej terytoriów, w tym Anatolię, Persję, Lewant, Mezopotamię i dzisiejszy Kuwejt, Afganistan i część Turkmenistanu.
Imperium Seleucydów promowało kulturę hellenistyczną w Azji, jednocześnie tolerując lokalne języki i tradycje, zamiast je wykorzeniać.
Greckie elity zdominowały politykę, czyniąc imperium atrakcyjnym dla licznych imigrantów z Grecji.

Jednak zachodnie terytoria Imperium Seleucydów były sporne z Egiptem Ptolemeuszów, innym państwem hellenistycznym, podczas gdy doszło do konfliktów z Chandraguptą z Imperium Maurjów, które doprowadziły do ​​cesji rozległych terytoriów na zachód od rzeki Indus.
Na początku II wieku p.n.e. wysiłki Antiocha III Wielkiego zmierzające do rozszerzenia imperium na hellenistyczną Grecję zostały zablokowane przez Republikę Rzymską.
Po porażkach w bitwie Seleucydzi zostali zmuszeni do płacenia kosztownych reparacji wojennych i zrzeczenia się roszczeń terytorialnych na zachód od Gór Taurus.

To był początek upadku imperium Seleucydów. Kiedy Mitrydates I z Partii podbił większość pozostałych wschodnich ziem imperium, królowie Seleucydów zostali zredukowani do małego państwa w Syrii.


W 63 pne rzymski generał Pompejusz obalił Seleucydów, zadając ostateczny cios hellenistycznemu imperium w Azji.

Filip Chrysopoulos
20 czerwca 2022

https://greekreporter.com/2022/06/20/greek-descendants-of-the-seleucid-dynasty-in-todays-kyrgyzstan/

Inny Mitra

 

Mozaika  ze starożytnej Edessy - obecnie Urfa  lub Sanlıurfa w Turcji - z 194 roku n.e.

Orfeusz, syn Apolla, grającego na lirze w celu oswojenia zwierząt

https://www.jpost.com/archaeology/article-707570?fbclid=IwAR1bcgGvpGCvyl0F_4eBiKcjd-BuGECtSzviGpOPuOPWSS2nbu2_MagX0ns

Prof. Krawczuk ukończył 100 lat.

przedruk

Panie profesorze, jest Pan wybitnym znawcą historii starożytnej. Proszę powiedzieć skąd wzięło się to zainteresowanie, pasja właściwie, bo przecież historii starożytnej poświęcił Pan prawie całe swoje życie. Kiedy Pan się zainteresował historią?

Proszę Pani, to z natchnienia Bogów Olimpijskich (śmiech). A Bogowie zadziałali poprzez łacinę, bo musi Pani wiedzieć, że w moich czasach gimnazjalnych i licealnych, przed wojną, łacina i historia to były najważniejsze przedmioty. A więc podsumowując, umiłowanie łaciny a poprzez umiłowanie tego języka, także świata i ludzi którzy się nim posługiwali. Otóż tam właśnie, w gimnazjum i liceum, pokochałem łacinę, która jest cudownym językiem, a obecnie u schyłku swoich dni, jestem świadkiem że łacina umiera, zniesiono ją nawet jako przedmiot fakultatywny, maturalny. Trudno tą jedna rozmową ogarnąć całe stulecie wspomnień, przemyśleń i refleksji. Obserwuję z przykrością wielką dekadencję naszych czasów i to w bardzo wielu dziedzinach życia społecznego, świadome przekreślanie wielowiekowego postępu myśli ludzkiej, szlachetnych działań wielu jednostek, patriotycznych dążeń do wolności. I umiera też historia, historii można już na maturze nie zdawać, nie jest już przedmiotem maturalnym. To jest zupełna zmiana świata, nauczania, obyczajów, patrzenia na świat w ogóle.

Ale zacznijmy od początku. Kraków to Pana rodzinne miasto.

Ja jestem arcyrodowitym krakowianinem! Urodziłem się tu w roku 1922! 7 czerwca, w środę, w dniu Merkurego.

Właśnie w czerwcu w roku 2022 skończy Pan 100 lat! Życzymy 200 lat Panie Profesorze! Proszę przyjąć najszczersze gratulacje od wszystkich krakowian i nie tylko!

Dziękuję! Jak mówiłem, urodziłem się 100 lat temu w Krakowie, w kamienicy przy Rynku Głównym 15, tam, gdzie teraz jest Wierzynek, to znaczy restauracja. Trzecie Pietro. To było mieszkanie moich rodziców, a przedtem moich dziadków. I muszę Pani powiedzieć jako ciekawostkę, moim dalekim powinowatym był Stanisław Wyspiański.

No, proszę!

To bardzo zwyczajna rzecz. Otóż moi dziadkowie mieszkali najpierw przy Placu Dominikańskim 3. Ale około roku 1890 przejęli mieszkanie po swojej powinowatej, pani Parwi. To właśnie mieszkanie Rynek Główny 15, trzecie piętro. Otóż pani Parwi, wdowa po cukierniku, ich powinowata, była rodzoną ciotką Stanisława Wyspiańskiego, który tam bywał codziennie, bo tam są ogromne pokoje i on tam pracował i malował. I ja się urodziłem w mieszkaniu właśnie tym, w którym gościem stałym, niemal mieszkańcem, był Wyspiański. Powinowactwo nie było wtedy czymś niezwykłym. Kraków był w tamtym czasie małym miastem, wszyscy się znali i byli ze sobą spokrewnieni, spowinowaceni, a akurat to była ta sama warstwa społeczna zamożnych rzemieślników i inteligencji. Więc to było zupełnie normalne.

A kim byli Pana rodzice, jaki to był dom?

Mój ojciec był drukarzem, kierownikiem drukarni związkowej, która wydawała pismo socjalistyczne „Naprzód”. Był nawet prezesem Związku Zawodowego Drukarzy. Był bliskim współpracownikiem Ignacego Daszyńskiego, tego, który kierował ruchem socjalistycznym. A moja matka była nauczycielką polonistką. Więc tam się urodziłem, w Rynku. To było wspaniale, ogromne mieszkanie, a pokoje tam, to są wręcz komnaty, z cudownym widokiem na Rynek. I tam spędziłem pierwszych dziesięć lat życia. Od roku 1932 mieszkam nieprzerwanie tutaj, lat już dziewięćdziesiąt. Czyli ja przez cale życie pilnuję Krakowa. Najpierw na Rynku Głównym, a teraz tu, w Podgórzu, u stóp Kopca Krakusa (śmiech).

A jak pamięta Pan ten dom rodzinny z czasów dziecinnych?

Przede wszystkim był piękny. Piękne, ogromne pokoje, piękne stare meble, niektóre z tych mebli jeszcze tu u mnie egzystują. Dom był dość zamożny. Moja babka prowadziła tam wielką pracownię krawiecką, gdzie bywały znakomite osoby, znani ludzie, między innymi panie Pareńskie, te opisane w „Weselu”. Ale choć to dom zamożny, takie były czasy, że ludzie jednak prymitywnie mieszkali jeśli chodzi o urządzenia. Na przykład była tylko jedna wygódka na całe piętro, chodziło się gankiem. Nie było łazienki. Moi rodzice dopiero wprowadzili elektryczność, przedtem był tylko gaz i lampy naftowe. Ale to mieszkanie miało nieodparty urok i ciągle tkwi w mojej psychice. To były cudowne dziecinne lata.

A jeśli chodzi o szkołę? Jaki to był czas dla Pana?

Najpierw Czwarta Miejska Szkoła Powszechna imienia św. Jana Kantego, która mieściła się na ulicy Smoleńsk. Teraz chyba Traugutta się nazywa, bo zmieniono nazwę szkoły, nie wiem czemu. A moje pierwsze zabawy, to na Plantach oczywiście, te Planty zwłaszcza na odcinku od Wiślnej do Wawelu. Zaś szkoła średnia to już tu w Podgórzu, gimnazjum na ulicy Zamojskiego, a obecnie bliżej Telewizji na Krzemionkach, czyli Tadeusza Kościuszki. Łacina to był wtedy jeden z najważniejszych przedmiotów. Ważne były wtedy polski, historia, łacina, i oczywiście matematyka.

Typowo humanistyczne wykształcenie.

Tak. A moi nauczyciele gimnazjalni byli jeszcze z czasów galicyjskich, wielcy patrioci, choć jak tak patrzę teraz w tył, to wszyscy mieli nazwiska, niemieckie, węgierskie, czeskie, a dyrektor gimnazjum nazywał się Tiurschmidt, cóż, typowo „polskie” nazwisko (śmiech). Ale faktycznie wszyscy byli wielkimi patriotami co sprawdziło się w czasie okupacji. Jestem więc wierny Krakowowi ale też wierny temu miejscu, a to ważna zasada: nie zmieniać lekkomyślnie miejsca swojego pobytu ani adresu zamieszkania. Ja tu, w tym miejscu spałem w dniu 1 września 1939 roku. Zbudziło mnie gwałtowne tłuczenie do tego właśnie okna, jeden z sąsiadów tłukł się i krzyczał: wojna, wojna wybuchła! Bombardują! Myśmy nie byli na to przygotowani, nikt nie wierzył, że tak się może stać Miałem wtedy 17 lat, ukończyłem pierwszą klasę licealną. Nie zdawałem sobie sprawy z tego, że to będzie coś aż tak strasznego. Myśmy jeszcze do południowych godzin nie wierzyli, że to naprawdę wojna. Niektórzy wręcz twierdzili, ależ nie, to tylko takie próby, próbne bombardowania, sami Polacy to zrobili, żeby bomby sobie wypróbować.

Jak Pan przeżył wojnę?

Cudem. Cudem… Natychmiast po rozpoczęciu wojny uciekaliśmy wraz z młodszym bratem Włodzimierzem z Karkowa na Wschód z całą rzeszą ludzi, byle dalej od Niemców 17 września zastał nas w Kowlu, skąd musieliśmy wracać, bo tam weszli Rosjanie. A w Krakowie nieustanny głód i strach Czasem spotyka się takie stwierdzenia, że była pierwsza okupacja, a potem była ta druga, narzucona przez nowy ustrój. Ale proszę mi wierzyć, ci co tak mówią, nie wiedza o czym mówią. Tego porównać się nie da. Dla mnie, młodego chłopaka, też było straszne, że nagle straciłem możliwość kształcenia. W czasie wojny Polak nie mógł się kształcić, mógł być tylko parobkiem, siłą roboczą. Oczywiście było tajne nauczanie, ja maturę robiłem na tak zwanych tajnych kompletach, ale z duszą na ramieniu. Kiedyś jakaś dziennikarka zapytała Irenę Sendlerową, czy się nie bała, bo ratowanie Żydów było bardzo niebezpieczne, a ona na to, że niebezpieczne to było wtedy nawet wyjście na ulicę. Tu, proszę pani, wielu moich sąsiadów rozstrzelano, jednych za to, że przechowywali Żydów, a innych zupełnie przypadkowo, ale tych przypadków było mnóstwo. Ja we wrześniu 44 roku przechodziłem koło Bramy Floriańskiej, złapał mnie pijany oficer niemiecki, przyłożył mi pistolet do skroni i mówi do mnie po niemiecku pijanym bełkotem , żebym go prowadził tam, gdzie on mieszka. A ja pojęcia nie miałem przecież gdzie on mieszka. Co by Pani zrobiła na moim miejscu? Pierwszy odruch, uciekać. Ale on wtedy strzeliłby do mnie. Przybiegnie ktoś z posterunku przy Dworcu i on powie, że ja na niego napadłem. I co, jak znajdą przy mnie jakieś papiery, a ja miałem akurat przy sobie jakieś gazetki podziemne. Wtedy mnie natchnął Petroniusz, ten znany z „Quo vadis”. Zachowała się we fragmentach jego powieść, jeszcze pisana po łacinie, a ja przez cały czas okupacji uczyłem się łaciny, bo kochałem ten język, więc ja tego Petroniusza przeczytałem. I tam jest taka scena, idzie młody chłopak, zgubił się w jakimś mieście w południowej Italii, i tak łazi po tych ulicach, nie wie gdzie iść, nagle widzi staruszkę na rogu, która na ulicy handluje warzywami, podchodzi do niej tak z głupia frant i pyta, nie wiecie matko gdzie ja mieszkam? A ona, oczywiście że wiem. Ten się, dziwi, co to bogini jakaś czy co, ale idzie za nią. Ona go prowadzi jakimiś zaułkami, i wprowadza go do jakiegoś domu, rozsuwa zasłony, on patrzy a tam burdel. I ona mówi do niego, tu powinieneś mieszkać. I mnie to natchnęło, bo scena podobna. Pomyślałem sobie, że nie będę uciekał, tylko go poprowadzę przez Planty do domu publicznego na Przemyską. Na szczęście przeszedłem raptem tylko kilkadziesiąt kroków, gdy napatoczył się jakiś żołnierz niemiecki, zobaczył co się dzieje, i do mnie po niemiecku, że teraz on go bierze pod swoją opiekę i go dalej poprowadzi. Więc ja szybko uciekłem. I widzi pani Petroniusz mnie uratował. Opisałem tę historię w mojej książce „Spotkania z Petroniuszem”. I dlatego boleję nad tym, że łacina została całkowicie skreślona z programu nauczania a z historią dzieje się to samo. To jest katastrofalne dla bytu narodowego. Bo przecież właśnie historia określa byt narodowy. Ja w swojej naiwności wyobrażałem sobie, że obecnie, kiedy wróciliśmy do zintegrowanej Europy, i kiedy nasza wspólna historia europejska stała się naszą historią, to od razu zrodzi się zainteresowanie historią starożytną. Nic z tego. Nasze władze zdecydowały wprost przeciwnie. Żadnej historii, żadnej wiedzy o wspólnych naszych korzeniach.


Wróćmy do pytania.

Jak przeżyłem wojnę? Wegetowałem, bałem się, jak wszyscy wtedy, byłem też w takich specjalnych oddziałach, które były zorganizowane przez Niemców i skoszarowane na wypadek nalotów. To było dla nas bardzo wygodne, bo myśmy mieli pewną ochronę, nie musiałem najciężej pracować, i niby byłem gdzieś zatrudniony, więc zwolniony od wywózki do Niemiec. Muszę też pani powiedzieć, że było wtedy bardzo trudno o książki, a ja kochałem książki, więc zdobycie książki, to była rozkosz i dopiero przeżycie. Jak wtedy zacząłem gromadzić książki, tak gromadzę do dnia dzisiejszego. Teraz ratuje mnie to że choć jestem ubogim emerytem i nie mogę kupować do woli książek, czy szperać po antykwariatach, to kupuję w taniej książce. W czasie wojny zdobywałem książki z antykwariatów właśnie, o których Niemcy o dziwo zapomnieli, choć księgarnie Niemcy przejęli. Ta księgarnia Gebethnera i Wolfa, sławna, przy Rynku, została przecież też przejęta. A w antykwariatach właśnie można było zdobyć coś cennego, po łacinie, po grecku, książki historyczne i inne. W czasie wojny byłem też oczywiście w Armii Krajowej. A pod sam koniec wojny zagarnęła nas Armia Ludowa. W 44 roku byłem w II Zapasowym Pułku Łączności. Część mojego pułku walczyła pod Berlinem, a tam śmierć kosiła bezlitośnie. Po wojnie zacząłem studiować języki klasyczne i historię.

W Krakowie, oczywiście.

W Krakowie, oczywiście. Jestem wierny temu miastu i Uniwersytetowi Jagiellońskiemu, jako student, asystent, docent, profesor, i profesor emerytowany do dnia dzisiejszego. Z placówką tą jestem związany prawie przez całe życie i bardzo jestem z tego dumny. Trochę książek napisałem i wydałem, ale w Polsce Ludowej, pani nie uwierzy, za publikacje książek płacono honoraria, a teraz trzeba dopłacać, aby coś wydać.

Mówi się, że pisanie książek to wielki dar, ale pisanie ciekawych książek, to dopiero jest umiejętność, a Pan tę umiejętność posiadł!

Wie pani, ja dużo zawdzięczam Władysławowi Tatarkiewiczowi, znakomitemu profesorowi filozofii. Otóż on w okresie stalinowskim został odsunięty od wykładów, że on taki idealista, nie na tamte czasy. On nad tym bolał, ale tak umiarkowanie, przesiadywał w naszym Zakładzie i pisał „Historię estetyki”. I tam się wtedy z nim spotykałem, ale ja byłem tylko studentem, a potem asystentem, a on profesorem, więc patrzyłem na niego jak na Platona. Tymczasem on był bardzo sympatyczny i bardzo przystępny. Kiedy tak na niego patrzyłem z podziwem, on powiedział do mnie słowa, które do dnia dzisiejszego pamiętam: „ Ja nie jestem twórcą jakiegoś systemu filozoficznego. Mnie największą przyjemność intelektualną sprawia przedstawienie skomplikowanego problemu tak, żeby to było przystępne i interesujące dla każdego”.

Świetna rada.

I to właśnie od niego przejąłem. Tę maksymę, którą kieruję się przez całe życie, pisząc. Teraz jest moda na pisanie bardzo uczone, trudnym, niezrozumiałym, czyli tak zwanym naukowym językiem, więc jak ktoś pisze w sposób taki popularny, że każdy może to zrozumieć, nawet człowiek niewykształcony, to uchodzi to wręcz za zniewagę. Że jak można tak zwyczajnie pisać, a gdzie odpowiednie słownictwo, terminologia, składnia, zdania rozbudowane? Tymczasem ja się czuję w tym przypadku uczniem Tatarkiewicza. Ale to wymaga dużo wysiłku, tak lekko, w taki sposób pisać.

Czytelnicy to doceniają.

Niby historia starożytna nie ma takich trudnych problemów, jak matematyka czy logika, ale jest bardzo odległa. Więc przybliżenie tamtych czasów, aby się stały w pełni zrozumiałe, jest naprawdę wyzwaniem. Ja zajmuję się głównie historią starożytną. Tamte epoki interesują mnie oczywiście jak każdego, zwłaszcza historia Polski. Ale nie zajmuję się najnowszą historią, bo ją przeżyłem i wolę zapomnieć o tych potwornych czasach, zwłaszcza o czasach okupacji.

Ma Pan ogromny księgozbiór. Proszę powiedzieć, co zawiera?

Głownie są to książki dotyczące historii starożytnej, przeważnie teksty greckie i łacińskie, autorów greckich i łacińskich. Wygląda może imponująco, ale jego wartość jest znikoma, bo jak Pani wie, nikt dziś po łacinie ani po grecku nie czyta. Teraz na aukcjach dobre ceny osiągają dobrze zachowane książki polskie, a takie jak moje, cóż… Cycero, Platon? Po co to komu?

Dla koneserów.

Ale ilu ich jest? Takich jak ja? W czasach nie tak odległych, bo jeszcze po wojnie, było oczywiste, że ktoś otwiera książkę i czyta Cycerona w oryginale. A dziś to już przeszłość. Dziś odcinamy się od korzeni europejskich. A to mnie bardzo, bardzo boli.

Ma Pan piękny dom, niezwykły ogród…

Ten dom zbudowali moi rodzice. Zaczął budować mój ojciec, ale nie dożył końca budowy. Zmarł w roku 1928, kiedy ja miałem 6 lat. Jego śmierć jest wciąż we mnie obecna. Dlatego uważam, że moja mama była bohaterką. Bo proszę sobie wyobrazić, gdy ojciec zmarł, ja miałem 6 lat, mój brat był dwa lata ode mnie młodszy, a siostra dopiero miała się narodzić. I mimo to moja matka zdołała ukończyć budowę tego domu, wychować nas, i przetrwać wojnę, To wszystko to jej zasługa. Ona temu wszystkiemu podołała, i im dłużej żyję, tym większym podziwem ją obdarzam. Dlatego staram się ten dom ratować, idą na to wszystkie moje oszczędności i wysiłki. A co do ogrodu, ma Pani rację. Ja kocham Naturę. Nie wiem, czy moja matka byłaby zachwycona tym co ja zrobiłem z tym ogrodem. Bo jak pani widzi, zrobiłem tutaj las. Jest tu masa szpilkowców, to jest ładne i zdrowe, ale matka pewnie by wolała drzewa owocowe.

A Bogowie żyją w tych drzewach?

Raczej nimfy ogrodowe. Każde drzewo według wierzeń Starożytności ma swoją nimfę. Ja staram się być praktykującym chrześcijaninem, i doceniać wartości świata antycznego. Praktykujący chrześcijanin powinien przestrzegać trzech podstawowych przykazań Chrystusa: po pierwsze, chcę miłosierdzia i dobrych uczynków a nie ceremonii ofiar, po drugie wybaczaj a będzie ci wybaczone, co jest bardzo trudno praktykować, bo jak się komuś wybacza, często się go tylko rozzuchwala, gdyż on tego nie docenia, a po trzecie, kiedy się modlisz, zamknij się w izdebce swojej, bo modlitwa to jest chwila skupienia i nie obnoś się ze swoją pobożnością i religijnością. Stosuj się do Dekalogu i to wystarczy. Jednym słowem bądź przyzwoitym. Ale jeśli chodzi o Bogów, to doceniam ich świat i wartości antyczne.

Na koniec: jak Pan patrzy na siebie wstecz, co Pan myśli?

Podsumowując? Że popełniłem sporą ilość głupot, ale miałem też niewiarygodne szczęście że dożyłem tego wieku, i muszę też powiedzieć ze smutkiem, że jestem ostatni z tego pokolenia, moich przyjaciół, z którymi studiowałem. A czemu to zawdzięczam? Bogom. Bogom właśnie. Bo żeby dożyć takiego wieku, trzeba mieć: dobre geny, co od nas nie zależy, ciąg szczęsnych przypadków, na co nie mamy żadnego wpływu, potem muszą być postępy medycyny, a na koniec dobra atmosfera domowa, co się zawdzięcza częściowo rodzinie, ale również swojemu pozytywnemu stosunkowi do życia. Czuję się człowiekiem spełnionym, który spłodził dwóch synów, doczekał wnuków, ratował dom rodzinny i jeszcze wybudował domek w Gorcach oraz posadził wiele drzew i krzewił jak mógł naukę pro bona fide.

I tego pozytywnego stosunku do życia życzymy dostojnemu Jubilatowi na następne 100 lat!

ROZMAWIAŁA: ELŻBIETA WOJNAROWSKA

https://www.miesiecznik.krakow.pl/teksty-z-miesiecznika/urodzilem-sie-sto-lat-temu-rozmowa-z-prof-aleksandrem-krawczukiem/?fbclid=IwAR3Qn3N-DP_I5yAa4mL16l8ivjT9jBBvWuDpKF2Z71hoKb3jfjN0IPBUByc