Prawym Okiem: Stutthof cz. 2 (Głodowo)

środa, 31 lipca 2024

Stutthof cz. 2 (Głodowo)

data notatki: 7 maja 2024

Zastanawia mnie fakt, dlaczego Niemcy zdecydowali się usuwać ludzi z Pomorza do Generalnego Gubernatorstwa koleją przez stację Głodowo, a nie z Dziemian.

Czy przypadkiem jakaś część ludności nie została wywieziona do Stutthofu?

Kompetnie nie znam tematu wysiedlonych do GG.

Ale czy kiedykolwiek ktoś zadał takie pytanie?

Madajczyk:

"Polityka narodowościowa władz hitlerowskich na Pomorzu"

(całość w linku na końcu artykułu)

Krzysztof Dunin - Wąsowicz:

"Oboz Koncentracyjny Stutthof"

J. Borzyszkowski:

"Dzieje Brus i okolicy"

Mordowano całe rodziny.

J. Borzyszkowski:

"Lipusz - Dziemiany"

Do Generalnego Gubernatorstwa?

Przez Głodowo i Skarszewy??

Głodowo na mapie Polski - dlaczego nie z Dziemian przez Chojnice - Bydgoszcz do GG?

Trzebuń, Kalisz, Dywan, Lipusz, Dziemiany, Piechowice.

To są wszystko miejscowości skupione wokół Dziemian - dużej wsi, która miała kolejowe połączenie z Kościerzyną, ale i południem Polski - przez Chojnice.

Ponadto - w Kościerzynie od 1933 roku funkcjonowała już magistrala kolejowa z Gdyni na Śląsk.

Przewieźli ich do Wysina, tj. ok. 23 km na wschód od Kościerzyny, a 6 km od granicy z Wolnym Miastem Gdańsk.

Z Dziemian do Wysina jest blisko 50 km.

Wysin i Głodowo na mapie Polski - żółtym kolorem - przybliżona granica z WMG

Wysin to niewielka wieś licząca dzisiaj 622 mieszkańców, położona w północno-wschodniej części gminy Liniewo. Wieś ta usytuowana jest pośród wzniesień, w niezalesionej okolicy.

Dlaczego na bierząco nie wysyłano ich bezpośrednio z Dziemian na południe przez Chojnice i Bydgoszcz - lub Tczew i Działdowo - do Generalnego Gubernatorstwa, tylko wożono najpierw do Wysina??

Popatrzmy na mapę etnograficzną z 1913 roku

Berent to Kościerzyna, a

Schoneck to Skarszewy

Wg opisu mapy

"kolor zielony oznacza dobra pruskiej komisji kolonizacyjnej i niemieckie domeny państwowe"

"Ansiedlungen" to są osady niemieckie.

Mapa ta wykonana jest zadziwiająco dokładnie, jeśli chodzi o położenie miejscowości względem siebie.

Dla jasności opisu kolorem czerwonym zaznaczyłem Kościerzynę i Skarszewy.

mapa etnograficzna z 1913 r.

Mapa "Koslin" - Postleitkarte 2. " Masssblat 1: 450 000 wydana w 1931 roku

żółta linia - granica Wolnego Miasta Gdańska

Dzimianen - Dziemiany

Neukrug - Nowa Karczma

Groflipschin - Lubieszyn

Lienfelde - Liniewo

Wischin - Wysin

Gladau - Głodowo

A tutaj: nałożenie na siebie obydwu fragmentów map.

Jak widać, pasują niemal idealnie.

Kolor zielony na zachód od Wysina, obejmuje

Liniewo, Lubieszyn i Nową Karczmę.

Trzeba przypomnieć, że Niemcy z tych terenów zostali wysiedleni po 1945 roku, ale nie wiem jakie zmiany narodowościowe zaszły na tym terenie po 1920 roku, mimo wszystko to zadziwiająca zbieżność i nie jest wykluczone,

że powodem, dla którego sprowadzono w ten rejon 13 tysięcy wypędzonych Polaków, Kaszubów, było to, że na tym terenie dominowali Niemcy - więc taka ilość ludzi "nie rzucała się w oczy" polskim mieszkańcom Pomorza.

Patrz też uwagi historyków nt. niepomagania przez mieszkańców WMG więźniom Stutthofu w tzw. marszach śmierci w 1945 roku.

Głodowo Kościerskie

Nieczynny przystanek kolejowy w Głodowie

Linia kolejowa Pszczółki-Kościerzyna na której znajduje się stacja Głodowo powstała w 1885 w ramach budowy Królewskiej Kolei Wschodniej.

Linia 233, aż do 1930 była najkrótszą trasą łączącą Kościerzynę z Gdańskiem, a potem z Trójmiastem.

Przez Głodowo i Skarszewy do Starogardu, Tczewa i przez Bydgoszcz ??

Przez Hohenstein (Pszczółki) i Gdańsk (ewentualnie Tczew - Malbork) do Stutthofu?

Od Pszczółek do Giemlic prowadziła linia cukrownicza wąskotorowa.

#1 113 (2023-05-27 09:18:10)
Kiedy linia została zamknięta i rozebrana?
#2 (odp. na #1) Paweł Skup (2023-05-27 10:51:27)
Zależy. Pszczółki - Koźliny - Steblewo przetrwał do połowy lat '50. Odcinek do Giemlic zamknięto znacznie wcześniej, w 1916 roku. Tak podaje A. Ciechański.
Z własnego zgłębiania tematu, już jakiś czas temu pamiętam, że sprawa jest dość skomplikowana, było tam jakieś przekazywanie odcinków, zmiana rozstawu 780=>750, dodatkowe odnogi (np. Krzywe Koło, cegielnia Giemlice i in.), linia "dwutorowa" z dwoma rozstawami, każdy po swojej stronie drogi itp. Ogarnięcie tego to temat na poważne studia :) Lektura "Kolei wąskotorowych Polski Północnej" Pokropińskiego również pozostawia wrażenie, że Autor okroił temat. Jest jeszcze "Die Westpreussischen Kleinbahnen Aktiengesellschaft" R. Richtera https://www.google.c… , ale po niemiecku, no i tam na mapce w ogóle brakuje odcinka Koźliny-Giemlice...