Zniekształcanie polskich nazwisk
W książce:
Kronika miasta i powiatu Tarnowskie Góry.
Najstarsze dzieje Śląska ziemi Bytomsko -
Tarnogórskiej.
Dzieje pierwszego górnictwa w Polsce,
którą napisał Jan
Nowak, księgarz
tarnogórski w roku 1927 i którą zadedykował:
Jaśnie Wielmożnemu Panu Prezydentowi
Najjaśniejszej Rzeczypospolitej Polskiej
Ignacemu Mościckiemu
poświęca
Jan Nowak
obywatel Tarnowskich Gór,
Wolnego Miasta Górniczego,
na stronie 94 znajduje się podrozdział pt.:
Zniekształcanie polskich nazwisk, gdzie autor napisał — oddaję mu głos:
"W
naszem mieście (tj.
Na Śląsku w Tarnowskich Górach/Tarnowitz/ — przyp. Ślązaczka),
odbyła się dnia 10 listopada 1743 roku rejestracja mieszkańców przez pruskich
komisarzy i od tego czasu zaczyna się
głównie przekręcanie i zniekształcenie pisowni polskich nazwisk.
Przytaczam n.p. nazwisko
Stefański; widziałem czarno na
białem własnoręczny podpis w bezbłędnej pisowni, lecz na tej samej karcie zapis
pruskiego urzędnika w sposób najordynarniejszy
"Stephainsky", więc jednym zamachem w pięknem polskiem nazwisku aż pięć błędów. Nie koniec na tem: w dalszym ciągu
protokółu już zmienił całe nazwisko i pisze już całkiem krótko
"Stephan".
Tak z Polaka powstał Niemiec.
Niektóre polskie nazwiska przekręcano do niezapoznania n.p. zamiast
Szedoń napisał urzędnik
Schädler, zamiast
Rajczyk zaś
Reitzig i samowolnie przechrzcił
Polaków na „rodowitych Niemców". Nazwiskom kończącym się na „a" lub "ek",
chętnie dodawano końcowkę „e" lub "ke", przez co powstały nazwiska o brzmieniu
niemieckiem, n.p. Hanke, Kloske, Koske, Benke, Wanke, Kolitschke, Gurike i.t.d. Wypadków
takich można na setki wyliczyć".
Tyle tarnogórski księgarz pan Jan Nowak...
Tak… Przykłady rzeczywiście można by
mnożyć...
Opowiadał mi kiedyś pewien staruszek, że w czasach „hitlerowskich" było podobnie. Ludzie na Śląsku byli zmuszani do zmiany
nazwiska, jeśli w nazwisku był chociaż cień, iskierka, zalążek polskości. Tak
było w jego przypadku. Jako rodowity Ślązak posiadał śląskie nazwisko, które
brzmiało: Furgoł. Nieślązaków
informuję, że po śląsku „furgać" znaczy fruwać, latać. Kazano mu to nazwisko
zmienić na niemieckie, gdyż Niemcy uważali je za polskie. Nie chciał, bo to
rodowe, po ojcu, ale zmusili go i zmienili na Fliegler (niem. Flieger- samolot,
fliegen — latać). Kiedy go poznałam, nazywał się znowu Furgoł — po wojnie
natychmiast zmienił nazwisko na prawdziwe, rodowe, jego zdaniem — na polskie,
choć ja sądzę, że Polacy nie wiedzą, że Furgoł, to polskie
nazwisko, a hitlerowcy wiedzieli...
Zdaję sobie sprawę, że przeciwnicy polskości
Śląska i zniemczonych nazwisk na Śląsku będą próbowali mnie zakrzyczeć swoimi
racjami, że tak samo działo się po II wojnie światowej tylko w drugą stronę...
Ślązaków zmuszano do zmiany imion, z niemieckich na polskie oraz nazwisk. To
wszystko prawda. Ale nie do końca...
Władza w Polsce po II wojnie światowej nie była polską władzą, a sowiecką, przyniesioną
na ruskich bagnetach, zdalnie z Moskwy sterowaną i wykonywaną przez ruskie
matrioszki i komunistycznych, prymitywnych zdrajców. A Polska i Polacy do dzisiaj niesłuszne noszą piętno i odpowiedzialność za
tamte czasy i zmusza się ich by posypali głowy popiołem między innymi za:
- powojenne obozy na Śląsku dla Ślązaków
- za powojenną wywózkę Ślązaków na Sybir
- za „nieludzkie warunki" powojennego przesiedlania Niemców za Odrę
- za „Akcję Wisła"
- za „pogrom kielecki"
- za powojenną zmianę imion i nazwisk na Śląsku
- i za wiele innych...
A moim zdaniem,
Polacy są narodem bardzo tolerancyjnym, szczególnie w stosunku do mniejszości narodowych. Może
są to echa dawnej wielokulturowej i tolerancyjnej I Rzeczypospolitej? Chyba
tak… W żadnym kraju aż tak bardzo nie pielęgnuje się i nie dogadza swoim
mniejszościom jak w Polsce (vide odwrotności — na Litwie, Ukrainie — w stosunku
do Polaków, czy Niemców — do Serbołużyczan).
Z czego to wynika? Moim zdaniem z nadmiernej
tolerancji i niedoceniania, niedoszacowania własnego państwa i lekceważenia
zagrożeń z tego płynących.
Ale wracając do tematu głównego:
10 listopada 1945 roku Krajowa Rada Narodowa
wydała dekret o zmianie i ustalaniu imion i nazwisk. Dekret zezwalał na zmianę
imienia i nazwiska m.in. w wypadku posługiwania się w okresie od 1 września 1939
do 9 maja 1945 roku innym nazwiskiem niż rodowe (...) gdy wnioskodawca używał
innego nazwiska celem uchronienia się przed aktami gwałtu najeźdźcy niemieckiego
lub jego popleczników.
Osoby pragnące pozostać przy nazwisku
przybranym w czasie okupacji, musiały złożyć odpowiedni wniosek do 31 grudnia
1947 roku. Dekret stwarzał również możliwość zmiany imienia i nazwiska, jeżeli
miały one brzmienie niepolskie. Dekret został zastąpiony ustawą z dnia 15
listopada 1956 roku, w której pozostawiono zapis o zmianie niepolsko brzmiących
nazwisk.
W tym okresie faktycznie dochodziło na Śląsku
do wielu nieprawidłowości. Miejscowa władza powołując się na powyższy zapis
prawny, zmuszała Ślązaków do zmiany niemieckich imion i nazwisk na polskie. Ale jak wspomniałam,
choć były to władze polskojęzyczne, nie
były to władze polskie, gdyż
państwo polskie nie było wtedy krajem niepodległym i suwerennym, tylko
okupowanym przez sowietów.
Nie rozumiem więc na przykład niejakiego pana
Kuca/Kutza, który nie tylko zmienił swoje polsko brzmiące nazwisko Kuc, na Kutz,
choć nie musiał, ale chciał, tłumacząc, że to z sentymentu, bo rodowe...
Trzeba by dojść od nitki do kłębka, co było
najpierw, jajko czy kura, czyli czy był najpierw Kuc, czy Kutz?
Być może jego pradziad został „przechrzczony" z Kuca na Kutza w tamtym pamiętnym roku 1743, gdy władze pruskie zniemczyły
wszystkie polskobrzmiące nazwiska, o czym pisał księgarz Jan Nowak?
Tego nie jestem pewna, ale podejrzewam, że
tak mogło być. A nie chcę podejrzewać, że zniemczenie nazwiska nastąpiło w okresie niemieckiej okupacji...
Nie rozumiem też pana Kuca/Kutza, gdy oskarża Polaków o zakładanie po wojnie
obozów dla Ślązaków na Śląsku. Powtarzam więc jeszcze raz. To nie niepodlegli,
suwerenni i niezależni Polacy w niepodległym kraju zakładali te obozy ale polskojęzyczni
sowieci w okupowanej przez sowietów Polsce!
https://www.racjonalista.pl/kk.php?s=10107&k=3&PHPSESSID=khckutji2ra49hi8lq43t7tj82
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz