Albanizmy w serbskim

przedruk

tłumaczenie automatyczne

Serbowie używają tych albańskich słów KAŻDEGO DNIA, nawet MATKA jest często nazywana po albańsku: Wyrażenia oznaczające MOCZ I CHRÉE zostały udomowione i w sumie jest ich ponad 300


Język serbski zawiera dużą liczbę obcych słów, które są używane w mowie potocznej. Turkizmy i anglicyzmy są najbardziej rozpowszechnione, ale czy zastanawiałeś się kiedyś, jakie jest pochodzenie słów keva lub nawet hat? Jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś, zdradzimy "sekret" - są to słowa pochodzenia albańskiego. A jest ich o wiele więcej, które są częścią naszego słownictwa i nigdy nawet nie zgadliśmy, w jakim języku są ich korzenie.

Viktor Veličković

23.10.2023. 13:20

W języku serbskim istnieją słowa, które zostały udomowione w mowie, zwłaszcza ulicznej, nieformalnej i wywodzą się z języka albańskiego. W przypadku niektórych z nich byliśmy przekonani, że to nasze słowa. Według niektórych źródeł takich słów, zwłaszcza w slangu, według badań z początku XX wieku, jest 330, co oznacza, że obecnie jest ich z pewnością jeszcze więcej.

Poniżej przedstawiamy najczęściej używane słowa pochodzenia albańskiego w języku serbskim, o czym donosi portal "espreso.co.rs".

KEVA (matka)
Rzeczownik utworzony od czasownika "kevati", który wcześniej powstał ze słowa "ke" (imas) i serbskiego "dawać".

NJUPATI (jeść)
Albańczycy mówią "ngop" na określenie stanu nasycenia, a z niewielkimi zmianami głosu doszliśmy do naszego "njup".

ŠORATI (oddawać mocz)
W języku albańskim mocz nazywa się "šura", więc analogia jest więcej niż jasna.

KINTA (novac)
Kindark to albańskie słowo oznaczające setną część franka, dawną podstawową jednostkę monetarną południowego sąsiada kraju.



Nailje R. Malja Imami i Marija Popović z Wydziału Filologicznego w Belgradzie przygotowały referat zatytułowany "Albanianizmy w mowach serbskich i macedońskich", a słowa, które najbardziej zapadły w pamięć w naszym języku, to:

Drań (w Safet Hoxha's Bastard)

Hodża zwraca uwagę, że to słowo z języka albańskiego weszło do języków serbskiego i chorwackiego, macedońskiego, bułgarskiego, greckiego i rumuńskiego, ale w tych dwóch ostatnich językach lepiej zachowało starsze znaczenie, który nazywano "dzieckiem", co nie ma miejsca w językach słowiańskich, w których oznacza młodego mężczyznę lub dziewczynę, którzy służą, a w zamian otrzymują "odgałęzienie owocu lub rośliny". 

Čabej wskazuje na stosunkowo wczesne przyjęcie tego słowa we wszystkich językach bałkańskich.

Osioł (na osiołku Safeta Hodży)
Hodża twierdzi, że to słowo z języka albańskiego weszło do macedońskiego i bułgarskiego jako osioł, do serbskiego i chorwackiego jako osioł, a rumuńskiego jako osioł. 

Zauważa, że zwierzę to nazywa się osao, osioł w językach słoweńskich poza Bałkanami. 

Zwraca uwagę, że zgodnie z interpretacją E. Čabeja to albańskie słowo magarras dzieli się na maigar, ale nie podaje dalszych wyjaśnień, a jedynie odwołuje się do swojego opracowania Studime gjuhësoreI (1976) i do Ajeti GjA 2 (1968). 

Mianowicie, Chabei kojarzy starą formę słowa gardia z sanskryckim słowem garimā "ciężki, ładunek". Stanišić zauważa, że słowo to znajduje się na liście albańczyków i że wywodzi się od Čabej od gar. Przypomina nam, że Petar Skok od dawna pokazuje, że słowo "robak"

Czy wiesz o pochodzeniu tych słów i czy znasz jakieś inne słowa, które są często używane w naszym języku, a które mają albańskie korzenie?

oryginalna treść


U srpskom jeziku postoje reči koje su se odomaćile u govoru, posebno onom uličnom, neformalnom, a potiču iz albanskog jezika. Za neke od njih bili smo uvereni da su naše reči. Kako pišu određeni izvori, takvih reči je 330, posebno u slengu, i to prema istraživanjima sa početka 20. veka, što znači da ih sada zasigurno ima još više.

Možda vas zanima


U nastavku vam donosimo najčešće korišćene reči albanskog porekla u srpskom jeziku, kako prenosi portal "espreso.co.rs".

KEVA (majka)
Imenica nastala od glagola "kevati", koji je prethodno nastao od reči "ke" (imaš) i srpskog "davati".

NJUPATI (jesti)
Albanci za stanje zasićenosti kažu "ngop", a sitnim glasovnim promenama mi smo došli do našeg "njupa".

ŠORATI (urinirati)
Na albanskom jeziku se mokraća kaže "šura", pa je analogija više nego jasna.

KINTA (novac)
Kindark je albanska reč koja označava stoti deo franga, nekadašnje osnovne novčane jedinice u državi južnog suseda.



Nailje R. Malja Imami i Marija Popović sa Filološkog fakulteta u Beogradu uradile su rad pod imenom "Albanizmi u srpskim i makednonskim govorima", a reči koje su najupešatljivije u našem jeziku su:

Kopile (kod Safeta Hodže kopilj)

Hodža ističe da je ova reč iz albanskog jezika ušla u srpski i hrvatski, makedonski, bugarski, grčki i rumunski jezik, s tim što je u ova dva poslednja jezika bolje sačuvala starije značenjekopile, kojom se imenovalo ̓dete ̓, što nije slučaj sa slovenskim jezicima, u kojima ona označava mladića ili devojku koji služe, a za nadoknadu dobijaju ̓izdanak neke voćke ili biljke ̓. Čabej ukazuje na relativno rano preuzimanje ove reči u svim balkanskim jezicima.

Magarac(kod Safeta Hodže magare)

Hodža navodi da je ova reč iz albanskog jezika ušla u makedonski i bugarski kao magare, u srpski i hrvatski kao magarac, a rumunski kao magar. Napominje da se ta životinja u slovenskim jezicima izvan Balkana naziva osao, osla. Ističe da se prema tumačenju E. Čabeja ova albanska reč magarraščlanjuje na maigar, ali ne daje dalje objašnjenje, već samo upućuje na njegovu studiju Studime gjuhësoreI (1976) i na Ajetija GjA 2 (1968). Naime, Čabej stari oblik reči gardovodi u vezu sa sanskritskom reči garimā ̓težak, tovar ̓. Stanišić napominje da ova reč može da se sretne u spisku albanizama i da se ona izvodi po Čabeju od gar. Podseća da je Petar Skok odavno pokazao da je reč magarslovenska

Da li ste znali za poreklo pomenutih reči i da li znate za još neku koja se često koristi u našem jeziku, a da ima albanske korene?

zena.blic.rs/lifestyle/ove-albanske-reci-srbi-koriste-svaki-dan-cak-i-kad-majku-ovako-nazovemo-pricamo-na/y14t8ve